Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (Obsessive-Compulsive Disorder – OCD) opisał po raz pierwszy w 1838 r. Jean Etienne Dominique Esquirol. W literaturze teologicznej można odnaleźć doskonałe opisy zachowań odpowiadających OCD, pochodzące z XVI w. Od lat 20. do 70. XX w., OCD traktowano jako nerwicę natręctw i leczono metodami psychoterapeutycznymi. Dopiero wraz z rozwojem wiedzy na temat biologicznych uwarunkowań OCD, przede wszystkim badań neuroobrazowych oraz psychofarmakologii zmieniło się podejście do tej grupy zaburzeń psychicznych.


Jeszcze w latach 50. uważano je za zaburzenie rzadkie, dotyczące 0,05 proc. populacji ogólnej. Wyniki badania dużego badania populacyjnego (The Cross National Collaborative Study) przeprowadzonego w 7 różnych miejscach świata, wykazały, że rozpowszechnienie OCD w ciągu życia wynosi 1,9–2,5 proc. Badania retrospektywne pozwoliły na ustalenie specyficznych okresów w życiu człowieka, w których najczęściej dochodzi do ujawnienia się objawów tego zaburzenia. Są to: 7.–8. rok życia, okres dojrzewania (najczęściej między 12. a 15. rokiem życia) oraz późne lata 20. życia. Prawie 2/3 dorosłych z tym zaburzeniem miało pierwsze symptomy przed 15. rokiem życia. W okresie przedpokwitaniowym OCD występuje istotnie statystycznie częściej u chłopców (3–7-krotnie częściej) niż u dziewcząt, natomiast w okresie młodzieńczym – równie często u obydwu płci. W okresie dorosłości, wg niektórych autorów, OCD obecne jest nieznacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn.


Obraz kliniczny


OCD charakteryzuje obecność następujących objawów: obsesji, kompulsji, lęku o różnym nasileniu, spowolnienia oraz często towarzyszących objawów depresyjnych i depersonalizacji. Zaburzenie to zgodnie klasyfikacją ICD-10 rozpoznaje się wówczas, gdy:

-występują obsesje lub/i kompulsje (definicje poniżej),

-pacjent ocenia swoje objawy jako przesadne lub nawet pozbawione sensu (nie zawsze dotyczy to dzieci),

-ww. objawy są powodem zamartwiania się pacjenta i jego cierpienia, zajmują mu wiele czasu (co najmniej godzinę dziennie), istotnie zaburzają jego codzienną aktywność zawodową, szkolną, funkcjonowanie w społeczeństwie oraz relacje z innymi ludźmi,

-zaburzenie to nie jest wynikiem używania różnorodnych substancji, np. substancji psychoaktywnych, leków.

W piśmiennictwie spotyka się również termin...


Pełna treść artykułu...