Zaparcia u dzieci w codziennej praktyce lekarza podstawowej opieki medycznej

Zaburzenia oddawania stolca występują u ok. 15 proc. populacji dzieci i młodzieży. Stanowią 10–25 proc. chorób przewodu pokarmowego u dzieci. Obok uwarunkowań organicznych (10–20 proc.) do najczęstszych postaci należą zaparcia nawykowe, wynikające z nieprawidłowego żywienia i stylu życia. Istotne znaczenie mają warunki społeczne i czynniki psychologiczne. Ważną rolę odgrywa mikroflora jelitowa, a szczególnie pałeczki kwasu mlekowego. Po wykluczeniu przyczyn organicznych, jak najszybciej należy rozpocząć leczenie (dieta bogatoresztkowa, bogatobłonnikowa, zwiększona ilość płynów, trening defekacyjny, leczenie farmakologiczne, psychoterapia).






Codzienna praktyka medyczna zmusza niejednokrotnie lekarza opieki podstawowej, pediatrę lub lekarza rodzinnego do podejmowania trudnych decyzji zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych.

Ograniczone możliwości finansowe, a także czasowe, są dodatkowym utrudnieniem. Poniższa praca jest próbą przedstawienia poglądów na temat procesu diagnostyczno-terapeutycznego, ważkiego zagadnienia gastroenterologii dziecięcej, jakim są zaparcia stolca u dzieci.

Zgodnie z założeniami reformy służby zdrowia należy dążyć do poprawy opieki medycznej poprzez szkolenia, a także racjonalizację zasad postępowania diagnostycznego i terapeutycznego, czego skutkiem ma być m.in. optymalizacja kosztów związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.

Zaparcia stolca, wg opinii specjalistów gastroenterologii dziecięcej, należą do najczęstszych nieprawidłowości, których próbę leczenia należy podjąć na szczeblu opieki podstawowej [21].

Zaburzenia oddawania stolca stanowią 10–25 proc. chorób gastroenterologicznych u dzieci [1]. Zaparcia występują u ok. 15 proc. populacji dziecięcej, stanowiąc bardzo częsty powód niepokoju dzieci, rodziców i lekarzy [23]. W krajach Europy Zachodniej są przyczyną ok. 5 proc. wszystkich wizyt ambulatoryjnych i ponad 25 proc. skierowań do gastroenterologów dziecięcych. Natomiast w krajach o odmiennej kulturze i sposobie odżywiania, np. Indiach, praktycznie ich nie ma [2].

U podłoża zaparć leżeć mogą zaburzenia metaboliczne, neurologiczne i endokrynologiczne. Dopiero po wykluczeniu przyczyn organicznych upatrywać można czynnościowego podłoża zaistniałych nieprawidłowości. Do najczęstszych postaci należą zaparcia nawykowe, uwarunkowane głównie nieprawidłowym...


View full text...