Zarządzanie raną w obrębie pięt jako element całościowej opieki nad chorym u kresu życia – przegląd literatury i doświadczenia własne

Wstęp
Podstawowe założenia opieki paliatywnej obejmują zapewnienie ulgi w cierpieniu i poprawę jakości życia, godnych warunków umierania oraz akceptację śmierci. Biorąc pod uwagę zwiększone ryzyko występowania odleżyn u pacjentów objętych opieką paliatywną, wielopoziomowość występowania objawów niepożądanych i ograniczeń w samoopiece, destrukcja skóry i tkanki podskórnej może wystąpić w każdym miejscu narażonym na ucisk. Lokalizacja odleżyn w obrębie pięt przy współistniejącym niedokrwieniu kończyn w grupie osób objętych opieką paliatywną powyżej 65. roku życia może powodować poważne problemy kliniczne, zwiększając ryzyko przedwczesnego zgonu.

Cel pracy
Poznanie kierunków działań związanych z zarządzeniem raną odleżynową okolicy pięt u pacjentów u kresu życia na podstawie wytycznych Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran (PTLR), Europe Pressure Ulcer Advisory Panel (EPUAP), National Pressure Injury Advisory Panel (NPIAP) i doświadczeń własnych.

Materiał i metody
Analiza piśmiennictwa na podstawie wytycznych PTLR, EPUAP i NPIAP.

Wnioski
Całościowa i interdyscyplinarna opieka nad chorym u kresu życia jest integralną częścią opieki paliatywnej. Wtórna profilaktyka i zarządzanie raną mające na celu minimalizację negatywnych dolegliwości odgrywają ważną rolę w procesie terapeutycznym. Zarządzanie raną z uwzględnieniem wytycznych umożliwia dobór metod i środków w minimalizacji wysięku i infekcji miejscowej.



Introduction
The key objectives of palliative care include relief from suffering, improvement of the quality of life, dignified dying conditions and acceptance of impending death. The higher risk of developing pressure ulcers in palliative care patients is connected with the likelihood of the occurrence of undesirable symptoms, limited self-care and the destruction of the skin and subcutaneous tissues in each area exposed to pressure. In patients over 65 years of age, pressure ulcers on the heel, coexisting with limb ischemia, may increase the risk of premature death.

Aim of the study
The objective of the study was to identify the directions of intervention performed in the management of pressure ulcers on the heel in accordance with the guidelines of the Polish Wound Management Association (Polskie Towarzystwo Leczenia Ran (PTLR), the Europe Pressure Ulcer Advisory Panel (EPUAP), the National Pressure Injury Advisory Panel (NPIAP), as well as own experience.

Material and methods
Analysis of literature based on the guidelines of PTLR, EPUAP and NPIAP.

Conclusions
Holistic and interdisciplinary care for the patients at the end of their lives is an integral part of palliative care. Secondary prevention and wound management aiming at minimising negative symptoms play an important role in the therapeutic process. Wound management taking into account clinical practice gives wide opportunities in the scope of methods and measures to minimise exudate caused by local infection.