Zastosowanie buprenorfiny transdermalnej u uzależnionego pacjenta z bólem przewlekłym leczonego substytucyjnie metadonem

Wprowadzenie
Ból i nadużywanie substancji opiatowych często współistnieją ze sobą i wzajemnie na siebie oddziałują, co może prowadzić do trudności w ich leczeniu. Ból przewlekły występuje u 61,3%, a silny u 37% uzależnionych pacjentów, którzy regularnie przyjmują metadon w dawkach podtrzymujących podczas leczenia substytucyjnego, i u 24% pacjentów w chwili przyjmowania do leczenia substytucyjnego [1, 2]. Wyniki badań wskazują, że osoby uzależnione często nie otrzymują właściwego leczenia przeciwbólowego, głównie z powodu obawy lekarzy przed nadużywaniem analgetyków opioidowych oraz trudności w rozpoznawaniu i różnicowaniu bólu przewlekłego u pacjentów podczas leczenia substytucyjnego [3]. Obawy co do nieskuteczności opioidów w leczeniu silnego bólu w czasie terapii substytucyjnej występują zarówno wśród personelu medycznego, jak i samych pacjentów [4]. Powody tych obaw są su­biek­tyw­ne, jednak nie zawsze bezpodstawne. Ostatnie wyniki badań wskazują, że długotrwałe stosowanie opioidów u niektórych pacjentów wywołuje zjawisko hiperalgezji indukowanej opioidami (opioid hyperalgesia), tolerancji na opioidy czy wzrostu wrażliwości na ból [5].
W leczeniu bólu przewlekłego o słabym i umiarkowanym natężeniu przyjęto zasadę stosowania w pierwszym rzucie leków nieopioidowych, głównie paracetamolu, niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz leków wspomagających, np. przeciwwymiotnych lub przeciwdepresyjnych, a także zabiegów fizykalnych. Z kolei, w leczeniu silnego bólu standardem są opioidy długo działające stosowane zgodnie z zasadami WHO [5–7]. Wśród lekarzy panuje błędne przekonanie, że przyjmowanie metadonu przez uzależnionych pacjentów jest wystarczającym zabezpieczeniem przed bólem [8]. Dostęp uzależnionych pacjentów do właściwego leczenia przeciwbólowego może być zatem utrudniony ze względu na powszechnie stosowaną monoterapię, opartą głównie na metadonie [1].
Przez ostatnie dekady zalecano stosowanie metadonu, morfiny i oksykodonu w leczeniu silnego bólu u pacjentów uzależnionych od opiatów [8]. Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Jamisona i wsp. wykazały jednak, że u połowy pacjentów badanych w centrach leczenia substytucyjnego metadon nie był skuteczny w leczeniu bólu, a nawet utrudniał dostęp do właściwego leczenia bólu w ramach podstawowej opieki zdrowotnej [1].
Od 2002 r., kiedy to Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła buprenorfinę do leczenia substytucyjnego u osób uzależnionych...


Pełna treść artykułu...