Zespół atopowego zapalenia skóry – nowa klasyfikacja, diagnostyka i leczenie

Zespół atopowego zapalenia skóry (ZAZS) jest częstą chorobą wieku dziecięcego. W 2001 r. wprowadzono nową klasyfikację alergii skórnych, która porządkuje nomenklaturę tej grupy chorób. Kryteria Hanifina i Rajki [1] stanowią podstawowy warunek rozpoznania. Postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne zależy od patomechanizmu ZAZS. Leczenie przyczynowe prowadzi się tylko u pacjentów z potwierdzoną w testach alergią na antygeny pokarmowe lub wziewne. Terapia ZAZS opiera się głównie na leczeniu objawowym. Nowoczesne metody polegają na wielokierunkowym działaniu: przeciwświądowym, przeciwzapalnym oraz immunomodulującym, stałej pielęgnacji skóry stanowiącej barierę ochronną przed czynnikami wyzwalającymi zapalenie, prowadzeniu terapii uwzględniającej wiek pacjenta i działania niepożądane. W ostatnich latach do leczenia ZAZS wprowadzono nową grupę leków niesteroidowych o miejscowym działaniu przeciwzapalnym.




Zespół atopowego zapalenia skóry (ZAZS) jest przewlekłą dermatozą zapalną z okresami zaostrzeń i remisji, charakteryzującą się występowaniem uporczywego świądu. Początek choroby obserwuje się do 6. mies. życia u 48 proc., do 3. roku życia u 75 proc. i do 5. roku życia u 82,9 proc. pacjentów [1]. W Polsce ZAZS występuje u ok. 4,7 proc. populacji dzieci oraz u 1,8 proc. populacji ludzi dorosłych [2].

Ze względu na wzrost zachorowań oraz małą skuteczność leczenia poświęca się tej grupie dermatoz coraz więcej uwagi oraz prowadzi się coraz więcej badań dotyczących nowych metod leczenia. Ostatnio dokonał się znaczny postęp w terapii ZAZS, dzięki wprowadzeniu nowych preparatów immunomodulujących (pimekrolimus i takrolimus) do stosowania w leczeniu miejscowym.

Zespół atopowego zapalenia skóry jest jednostką chorobową o złożonych mechanizmach patofizjologicznych. Termin atopia, wprowadzony do nazewnictwa przez Coca i Cooke’a w 1923 r., zgodnie z uaktualnioną nomenklaturą, określa cechę indywidualną lub rodzinną, polegającą na wytwarzaniu przeciwciał klasy IgE w odpowiedzi na niewielkie dawki antygenu [1].
W patogenezie ZAZS współuczestniczą 2 immunologiczne mechanizmy alergiczne (I i IV) oraz mechanizmy niealergiczne. Dotychczas stosowane nazewnictwo – atopowe zapalenie skóry, wyprysk atopowy – sugerowało występowanie jednego mechanizmu patofizjologicznego IgE-zależnego i było tworzone na podstawie objawów klinicznych, a następnie na...


Pełna treść artykułu...