Zespoły bólowe w gabinecie lekarza POZ
Wywiad z dr hab. n. med. Anną Przeklasą-Muszyńską

Do gabinetu lekarza POZ często trafiają pacjenci, którzy skarżą się na rozmaite dolegliwości bólowe. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu?

Jak wynika z badań epidemiologicznych, w Polsce z powodu bólu przewlekłego cierpi 27% dorosłej populacji. Odsetek ten sięga 55% wśród pacjentów powyżej 65. ro­ku życia. Ból przewlekły jest źródłem cierpienia chorych, wywiera niekorzystny wpływ na codzienne funkcjonowanie, obniża jakość życia, pogarsza aktywność zawodową oraz życie rodzinne pacjentów i ich najbliższych. Aż 8/10 pacjentów z bólem przewlekłym podaje obniżenie jakości życia w dni, kiedy występuje ból – złość, obniżony nastrój, zmartwienie. Ból wpływa znacząco na relacje z bliskimi. Statystycznie częściej ból przewlekły występuje u osób ze schorzeniami współistniejącymi, takimi jak choroby układu krążenia i układu oddechowego. Dolegliwości ze strony narządu ruchu są najczęstszą przyczyną przewlekłego bólu spośród schorzeń nienowotworowych.
Z badań epidemiologicznych wynika, że co piąty pacjent w praktyce ogólnolekarskiej i prawie każdy odwiedzający ortopedę lub reumatologa poszukuje porady z powodu dolegliwości bólowych w obrębie narządu ruchu. Najczęściej pomocy szukają pacjenci z bólem mięśniowo-szkieletowym – z chorobą zwyrodnieniową stawów, innymi schorzeniami reumatycznymi, bólami krzyża, kręgosłupa. Ból w tych schorzeniach może wynikać ze zmian zapalnych, zwyrodnieniowych, nowotworowych, a także pourazowych i może być pierwszym objawem zaistniałej patologii. Należy jednak podkreślić, że w ostatnich latach obserwujemy wzrost odsetka osób starszych bez niesprawności.

Jakie problemy napotykamy, lecząc ból u osób w wieku podeszłym?

W wielu przypadkach trudno jest ustalić rozpoznanie i właściwie ocenić dolegliwości bólowe. Wynika to m.in. ze współistnienia wielu źródeł bólu. W tej grupie wiekowej częściej mamy do czynienia z innymi schorzeniami i wynikającą z tego polifarmakoterapią, która zwiększa ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych oraz interakcji lekowych. U osób starszych częste są też zaburzenia poznawcze i współwystępująca depresja, która dodatkowo wpływa na odczuwany przez pacjenta ból. Jeśli jest możliwość porozumienia z pacjentem, to należy zapytać o ból w spoczynku, w ruchu, o objawy sugerujące ból i jego lokalizację. Do oceny bólu można wykorzystać proste skale. Ważne jest zebranie dokładnego wywiadu, zbadanie pacjenta i ocena badań dodatkowych. Przy braku możliwości porozumienia należy skorzystać z...


View full text...