Zgony okołoporodowe żon królów Polski

W czasach „mrocznego średniowiecza” (za koniec tego okresu przyjmuje się rok 1492, tj. odkrycie Ameryki – formalnie wyspy Haiti – przez Krzysztofa Kolumba oraz wypędzenie przez królów hiszpańskich Ferdynanda Aragońskiego i Izabelę Kastylijską Maurów po 6 wiekach z Półwyspu Iberyjskiego do Afryki Północnej), Odrodzenia Europy, a nawet w czasach Oświecenia umieralność okołoporodowa kobiet była zatrważająco wysoka. Podczas porodów umierała bowiem co trzecia rodząca. Były to czasy przed wprowadzeniem zasad aseptyki i antyseptyki przez Listera i Semmelweissa. Podczas porodów umierały również żony królów polskich. Ustalenie przyczyny tych zgonów okołoporodowych w świetle zapisów kronikarzy (m.in. Jana Długosza), „medyków” i in­nych świadków jest bardzo trudne i kontrowersyjne. Wydaje się, że przyczynami zgonów podczas porodów królowych polskich były: • nieprawidłowa budowa kręgosłupa i miednicy kostnej (może gruźlica), • młody wiek królowych, • zakażenia okołoporodowe (dzisiejsza sepsa). W żadnych przekazach historiograficznych nie ma natomiast wzmianki, aby przyczyną ich zgonów podczas porodów były krwotoki okołoporo­dowe. W niniejszej publikacji chciałbym przedstawić przyczyny zgonów okołoporodowych żon królów Polski. Myślę, że moje rozważania zainteresują P.T. Czytelników, a zwłaszcza miłośników historii.

Małgorzata (1335–1349)

Pierwsza żona króla Ludwika Węgierskiego (1326–1382). Małgorzata była córką cesarza Karola IV (jego imienia jest słynny most w Pradze, był uczestnikiem uczty u Wierzynka za czasów króla Kazimierza Wielkiego). Zmarła w wieku 14 lat podczas porodu. Ojciec dziecka, późniejszy król Polski i Węgier, liczył wówczas 17 lat. Drugą żoną króla Ludwika Węgierskiego była Elżbieta, córka króla Bośni Stefana (stąd Elżbieta Bośniaczka), która urodziła trzy córki: Katarzynę, Marię oraz św. Jadwigę, pierwszą żonę króla Władysława Jagiełły. W tym miejscu należy podkreślić, że w żyłach Jadwigi płynęła krew Piastów, ponieważ jej babka (również Elżbieta) była Łokietkówną.

Jadwiga Andegaweńska (1373–1399)

Pierwsza żona króla Władysława Jagiełły. 16 października 1384 r. została koronowana na króla Polski (nie królową), a 18 lutego 1386 r. poślubiła Wielkiego Księcia Litewskiego o nazwisku Jagiełło. Ojcem chrzestnym Jagiełły był książę opolski Władysław Opolczyk, dlatego też Jagiełło na chrzcie świętym otrzymał imię Władysław. Po 12 latach małżeństwa Jadwiga (posądzana o niepłodność) ku wielkiej radości otoczenia zaszła w ciążę i...


View full text...