Zmiana poczucia koherencji i poczucia własnej skuteczności u osób uzależnionych od narkotyków, leczących się w społeczności terapeutycznej

Wprowadzenie: Poczucie koherencji i poczucie własnej skuteczności należą do zasobów odpornościowych człowieka i mogą być traktowane jako czynniki warunkujące zdrowie. Celem pracy była próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zmienia się poczucie koherencji i poczucie własnej skuteczności u osób uzależnionych, leczonych metodą społeczności terapeutycznej.

Materiał i metody: Za pomocą Kwestionariusza Orientacji Życiowej (SOC-29), Skali Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) oraz ankiety socjodemograficznej zbadano podwójnie w rocznym odstępie 59 pacjentów w wieku 19–34 lat, uzależnionych od narkotyków, uczestniczących w leczeniu metodą społeczności terapeutycznej w ośrodku terapii uzależnień w Smażynie (28 osób) i podobnym ośrodku w Grabowie (31 osób). Część pacjentów przerwała terapię (8 w Smażynie i 6 w Grabowie). Ostatecznie analizie poddano wyniki 45 osób.

Wyniki: W drugim pomiarze pacjenci uzyskali istotnie wyższe wyniki w poziomie poczucia koherencji, choć znacznie niższe od wyników normatywnych w zdrowej populacji. Pacjenci uzyskali także wyższe wyniki w drugim pomiarze w zakresie poczucia własnej skuteczności.

Omówienie: Uzyskane wyniki wskazują na znaczną poprawę funkcjonowania zdrowotnego pacjentów w trakcie leczenia w społeczności terapeutycznej. Do wyników należy jednak odnieść się z ostrożnością ze względu na małą liczebność badanej próby i niejednorodność grupy pod względem płci, wieku czy czasu używania narkotyków, co utrudnia formułowanie uogólnień.

Introduction: The sense of coherence and self-efficacy are the main of generalised resistance resources of the human being and can be treated as health factors. The main aim of this paper was an attempt to answer how the sense of coherence and self-efficacy change in drug dependent persons being treated with the therapeutic community method.

Material and methods: Fifty-nine drug dependent patients aged 19-34 were undergoing therapeutic community treatment, 28 of whom in the detoxification centre in Smażyno and 31 in a similar centre in Grabowo. They were examined twice within a year by filling in the Sense of Coherence Scale (SOC-29), Generalized Self-Efficacy Scale (GSES) and a sociodemographic survey. Some of the patients (14 persons) dropped out of therapy so finally the data of 45 patients was analysed.

Results: Patients got significantly higher results in the second measurement of sense of coherence but the results were still lower than healthy population standards. Patients also revealed higher results in the second measurement of self-efficacy.

Conclusions: The gained results indicate a significant improvement in the health functioning of patients during the course of treatment in the therapeutic community. However, the results need to be treated with caution due to the small research sample and lack of uniformity in the group as regards gender, age and time of use of narcotics, which hinders the formulation of generalisations.