Zmienność sezonowa stężeń witaminy D oraz częstość jej niedoboru u dzieci i młodzieży z regionu Polski Centralnej

Wprowadzenie
Niedobór witaminy D3 [25(OH)D] jest istotnym problemem w populacji dzieci polskich. W wielu regionach świata stężenia witaminy D3 wykazują zmienność sezonową oraz różnice wartości u chłopców i dziewcząt związane z sezonowymi różnicami nasłonecznienia oraz uwarunkowaniami natury socjologicznej i kulturowej.

Cel pracy
Ocena zmienności sezonowej stężeń 25(OH)D oraz częstości występowania niedoboru witaminy D u dzieci z regionu Polski Centralnej.

Materiał i metody
Analizą objęto 1275 dzieci w wieku 3–18 (11,2 ±4,0) lat z zaburzeniami wzrastania i/lub dojrzewania, otyłością oraz innymi dolegliwościami, które mogły być związane z chorobami gruczołów dokrewnych, z wyłączeniem pacjentów z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej, nieprawidłowymi stężeniami parathormonu i innymi chorobami, które mogą wpływać na zaopatrzenie w witaminę D.

Wyniki
Stwierdzono istnienie zmienności sezonowej stężeń 25(OH)D z najwyższymi wartościami w sierpniu, a najniższymi w styczniu oraz ścisłą zależność pomiędzy stężeniami 25(OH)D i nasłonecznieniem w poprzednich 2 miesiącach. We wszystkich kwartałach stężenia 25(OH)D były mniejsze u dziewcząt niż u chłopców oraz u dzieci starszych niż w młodszych grupach wiekowych. Mediana wartości 25(OH)D pozostawała poniżej dolnej granicy zakresu optymalnego przez cały rok. Stwierdzono dużą częstość niedoboru 25(OH)D (od 10,7% w sierpniu do 80,4% w styczniu), a jednocześnie niski odsetek prawidłowych stężeń 25(OH)D (od 3,6% w styczniu do 42,1% w sierpniu).

Wnioski
Uzyskane wyniki są zgodne z wcześniejszymi doniesieniami dotyczącymi niedostatecznego zaopatrzenia w witaminę D populacji dzieci i młodzieży w Polsce, co wskazuje na konieczność adekwatnej suplementacji tej witaminy, jak również na celowość prowadzenia dalszych badań nad konsekwencjami zdrowotnymi niedoboru witaminy D u dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem jej działania plejotropowego.



Introduction
Vitamin D3 [25(OH)D] deficiency is a significant problem in Polish children. In many regions of the world, 25(OH)D concentrations show seasonal variation and differences between boys and girls, due to seasonal differences in insolation, as well as different sociological and cultural factors.

The aim of the study
The aim of the study was to assess the seasonal variations of 25(OH)D concentrations and the incidence of vitamin D deficiency in children from central Poland.

Material and methods
The analysis comprised 1275 children, age 3–18 (11.2 ±4.0) years, with disorders of growing and/or puberty, obesity, and other complaints that could be related to endocrine diseases, except for ones with calcium-phosphorus imbalance, impaired parathyroid hormone secretion, and diseases that may influence vitamin D supply.

Results
Seasonal variability of 25(OH)D concentrations was observed with maximal levels in August and minimal in January and close relationship between 25(OH)D levels and insolation in the previous two months. In all the quarters, 25(OH)D concentrations were lower in girls than in boys and in older vs. younger children. The median value of 25(OH)D concentrations was below the lower limit of optimal range during the whole year. High incidence of 25(OH)D deficiency was observed (from 10.7% in August to 80.4% in January) together with low proportion of normal 25(OH)D levels (from 3.6% in January to 42.1% in August).

Conclusions
Our results are consistent with previous reports on inadequate vitamin D supplementation in Polish children and adolescents, pointing out the necessity to implement current recommendations concerning vitamin D supplementation and the need for further studies on the consequences vitamin D deficiency for health of children and adolescents, with special attention to the pleiotropic effects of vitamin D.