eISSN: 1897-4309
ISSN: 1428-2526
Contemporary Oncology/Współczesna Onkologia
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Supplements Addendum Special Issues Editorial board Reviewers Abstracting and indexing Subscription Contact Instructions for authors Publication charge Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank
5/2003
vol. 7
 
Share:
Share:

Clinical significance of serum β2-Microglobulin determination in neoplastic disease of adults and children

Anna Balcerska
,
Ewa Bień

Współcz Onkol (2003), vol. 7, 5, 333-338
Online publish date: 2004/01/28
Article file
- Znaczenie.pdf  [0.20 MB]
Get citation
 
 
CHARAKTERYSTYKA β2-MIKROGLOBULINY (β2-M)


Od momentu wyizolowania β2-mikroglobuliny w roku 1964 z moczu chorego z uszkodzeniem cewek nerkowych na skutek długotrwałej ekspozycji na kadm, a następnie scharakteryzowania jej przez Berggarda i Bearna w roku 1968, białko to stanowi przedmiot znacznego zainteresowania immunologów, onkologów i nefrologów [1–5, 8].
b2-mikroglobulina jest białkiem niskocząsteczkowym, o masie 11 800 daltonów, zbudowanym z pojedynczego łańcucha polipeptydowego zawierającego 100 aminokwasów, połączonych jednym wiązaniem dwusiarczkowym w pozycji 25–81 [2, 3, 6]. Sekwencja aminokwasów wykazuje uderzające podobieństwo do stałej części ciężkiego łańcucha immunoglobuliny IgG, zwłaszcza fragmentu CH3. Wykazano jednak, że krążąca β2-M nie powstaje z rozszczepienia immunoglobulin, ale zależy od aktywacji antygenów głównego układu zgodności tkankowej (HLA) klasy I oraz stanu odpornościowego organizmu [3, 4, 7, 8].
Obecność β2-M stwierdzono na powierzchni większości komórek ustroju, w tym w szczególnie dużej ilości na limfocytach T, B oraz makrofagach [1, 7, 9]. W formie związanej z błoną komórkową, β2-M występuje w postaci wolnego monomeru oraz jako integralna część antygenów HLA klasy I [9, 10]. Dowiedziono, iż niekowalencyjne połączenie β2-M z resztą cząsteczki jest niezbędne do ujawnienia swoistości antygenów głównego układu zgodności tkankowej [9].
W warunkach fizjologicznych degradacja cząsteczek HLA stanowi główne źródło wolnej formy β2-M w surowicy i innych płynach ustrojowych [3, 8]. Istnieje również możliwość, że β2-M jest aktywnie wydzielana w formie monomeru przez komórki zdolne do jej syntetyzowania lub uwalniana w wyniku ich destrukcji [5]. Stężenie tego białka w surowicy ludzi zdrowych nie przekracza zwykle 2,5 mg/l [1, 4]. Nie wykazuje ono zależności od płci [19], natomiast wzrasta w okresie ciąży [20], a także u ludzi starszych [4, 11, 13]. Poza surowicą, niewielkie ilości β2-M wykrywa się również w moczu, płynie mózgowo-rdzeniowym, płynie maziówkowym i otrzewnowym, ślinie oraz siarze [3, 4].
Stwierdzany surowiczy poziom β2-M jest wypadkową wielkości syntezy i eliminacji tego białka z organizmu [1, 5]. Nerka stanowi zasadnicze miejsce katabolizmu β2-M. Po przefiltrowaniu w kłębkach nerkowych, β2-M ulega prawie całkowitej (99,9 proc.) reabsorpcji, a następnie degradacji do aminokwasów w komórkach cewki proksymalnej nefronu [14]. Wykazano, że upośledzenie przesączania kłębkowego wiąże się ze wzrostem stężenia β2-M w surowicy krwi, uszkodzenie zaś nabłonka cewki bliższej powoduje zwiększoną utratę tego białka z moczem. Oznaczanie β2-M w surowicy i moczu znalazło więc istotne zastosowanie w diagnostyce nefrologicznej [2]. Szczególnie w stanach przebiegających z upośledzeniem funkcji cewki proksymalnej, stężenie β2-M w moczu uznawane jest za najczulszy i najbardziej specyficzny wskaźnik stopnia uszkodzenia [1, 2, 4].
Interpretacja podwyższonego poziomu β2-M w surowicy krwi powinna obejmować ocenę przesączania kłębkowego [1, 4]. Wysokie surowicze stężenie β2-M przy prawidłowej wartości GFR wskazuje na zwiększoną syntezę tego białka, wynikającą z aktywacji układu HLA i komórek odpornościowych [6], bądź bezpośredniej produkcji przez komórki nowotworowe [9]. Podwyższony poziom β2-M stwierdzono w wielu chorobach o podłożu autoimmunizacyjnym, takich jak celiakia, układowy toczeń rumieniowaty, choroba Leśniowskiego-Crohna czy choroba Gravesa-Basedowa i wole Hashimoto [15–17]. W chorobach infekcyjnych najwyższe wartości β2-M wykazano u chorych z mononukleozą zakaźną, cytomegalią, AIDS oraz ostrym wirusowym zapaleniem wątroby typu A, B i C [19, 20]. Zakażeniom o etiologii bakteryjnej wzrost surowiczego poziomu β2-mikroglobuliny towarzyszy rzadziej [18, 21, 22].


ZNACZENIE β2-M W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ


Poziom β2-M w surowicy u pacjentów dotkniętych chorobą nowotworową i jego ewentualna przydatność kliniczna stanowi od wielu lat przedmiot zainteresowania onkologów. Mimo to, precyzyjna rola β2-M w procesach kancerogenezy i obrony przed rozwijającym się nowotworem pozostaje nadal nie w pełni poznana.
Wiadomo, że w przeciwnowotworowej odpowiedzi typu komórkowego specyficzne rozpoznanie komórek docelowych przez cytotoksyczne limfocyty T (CD8+) wymaga obecności na nich determinant antygenów zgodności tkankowej (MHC) klasy I, wiążących i prezentujących antygeny związane z nowotworem (tzw. tumor associated antigens – TAA). W wielu typach nowotworów wykazano zmniejszoną ekspresję lub całkowity brak cząsteczek MHC klasy I na powierzchni komórek atypowych [23]. Defekt ten dotyczył częściej zmian przerzutowych niż pierwotnych i występował zarówno w komórkach guzów litych [24], jak i schorzeń limfoproliferacyjnych [9, 25], korelując z większą złośliwością nowotworu. U dzieci znaczące zmniejszenie gęstości cząsteczek HLA klasy I stwierdzono na powierzchni komórek neuroblastoma [26]. Wykazano, że brak ekspresji antygenów głównego układu zgodności tkankowej związany jest najczęściej z upośledzeniem syntezy lub defektem strukturalnym łańcucha lekkiego HLA – β2-mikroglobuliny, uniemożliwiającym jej połączenie z resztą cząsteczki [23]. Zmiany te są następstwem mutacji genu dla β2-mikroglobuliny, zlokalizowanego u człowieka na chromosomie 15.
Istnieją sugestie, iż wspomniane osłabienie prezentacji TAA w kontekście antygenów MHC klasy I stanowi jeden z mechanizmów ucieczki komórki nowotworowej spod kontroli immunologicznej (immunoselekcja) [23–25]. Interesujący jest w tej sytuacji fakt występowania wysokich poziomów wolnej formy β2-mikroglobuliny w płynach ustrojowych chorych z różnymi typami nowotworów, zwłaszcza że poziomy te niejednokrotnie korelują z aktywnością choroby, stopniem odróżnicowania komórek nowotworowych oraz uzyskiwaną odpowiedzią na leczenie [1, 2, 4–6]. Istnieją koncepcje, że zwiększone uwalnianie β2-M przez komórki nowotworowe wykazujące osłabioną ekspresję MHC klasy I, wynika z zaburzonej równowagi między lekkim i ciężkim łańcuchem cząsteczki oraz względnej nadprodukcji β2-M. W innych przypadkach, wysoki poziom β2-mikroglobuliny w surowicy odzwierciedlać może przyspieszoną proliferację i rozpad komórek nowotworowych i/lub aktywację odpowiedzi immunologicznej, wtórnej do procesu rozrostowego. Sugestie te potwierdzono w badaniach in vitro [7].
Biologiczne znaczenie wysokich poziomów β2-M w przebiegu procesów rozrostowych nie jest w pełni wyjaśnione. Niewykluczony jest modulujący wpływ tego białka na ekspresję receptorów dla fragmentu Fc immunoglobulin, przez co dochodzi do zwiększenia odsetka supresorowych limfocytów T i w efekcie – do hamowania przeciwnowotworowej reaktywności immunologicznej ustroju [4]. Poza osłabioną prezentacją TAA, byłby to więc kolejny mechanizm promujący wzrost nowotworu w organizmie. Z drugiej jednak strony, najnowsze badania Mori i wsp. dowodzą, iż β2-M pełni istotną rolę regulacyjną w eliminowaniu komórek nowotworowych poprzez oddziaływanie jako czynnik indukujący ich apoptozę [27].


PRZYDATNOŚĆ KLINICZNA OZNACZANIA β2-MIKROGLOBULINY
U CHORYCH Z NOWOTWOREM

Rola β2-mikroglobuliny w diagnostyce choroby nowotworowej


Istnieją doniesienia, dowodzące ważnej roli diagnostycznej oznaczania β2-M w okresie wstępnym choroby u pacjentów z rozpoznaniem rozrostowych schorzeń układu krwiotwórczego, typowych dla wieku dorosłego. Znacząco podwyższone wstępne poziomy tego markera stwierdzono mianowicie w przypadku przewlekłej białaczki limfoblastycznej B-komórkowej [28], białaczki T-komórkowej dorosłych [29] oraz szpiczaka mnogiego [30, 31]. Zwłaszcza w tej ostatniej jednostce chorobowej oznaczanie β2-M, szczególnie w połączeniu z równoczesną oceną wartości CRP i LDH, ma niepodważalne znaczenie kliniczne. Niekwestionowana jest również diagnostyczna przydatność β2-mikroglobuliny w innych schorzeniach nowotworowych układu krwiotwórczego. Wysokie poziomy β2-M, znacząco różne od stwierdzanych u osób zdrowych, wykazano u pacjentów z rozpoznaniem chłoniaka ziarniczego [32, 33] i nieziarniczego [33, 34] oraz schorzeń mieloproliferacyjnych [36].
Zastosowanie kliniczne oznaczania β2-M u chorych z różnymi typami złośliwych guzów litych budzi wśród większości autorów liczne wątpliwości. Wiele bowiem doniesień dowodzi, że poza niektórymi typami nowotworów, takimi jak rak nosogardła [35], krtani [37], sutka [42] i trzustki [22], β2-M nie odgrywa znaczącej roli jako marker wzbogacający diagnostykę większości guzów litych. Nie wykazano jej użyteczności diagnostycznej m.in. w raku pęcherza, oskrzeli, jądra oraz mięsakach tkanek miękkich [13, 38, 44].

Korelacja wstępnego poziomu β2-M z klinicznymi czynnikami rokowniczymi

Większość prac dotyczących chłoniaków ziarniczych i nieziarniczych wykazała związek wyjściowego poziomu β2-M z klinicznym stadium zaawansowania choroby nowotworowej. Wśród chorych z ziarnicą złośliwą podwyższone wartości β2-M w momencie diagnozy stwierdzono u 8–15% pacjentów w stadium I i II choroby i 47–50 proc. w stadiach zaawansowanych (III i IV) [32, 33]. Podobne zależności zaobserwowano w przypadku chłoniaków nieziarniczych, w których zarówno średnie stężenia β2-M, jak i odsetek nieprawidłowych jej wartości, były znacząco wyższe wśród chorych ze stadium III i IV, w porównaniu do chorych z procesem zlokalizowanym [32]. Doniesienia, analizujące to zagadnienie u pacjentów z różnymi nowotworami litymi, przynoszą sprzeczne dane. Część badaczy stwierdziła związek pomiędzy stężeniem β2-M w surowicy, a stopniem klinicznego zaawansowania nowotworu w przypadku raka nosogardzieli [35] i raka sutka [42]. Natomiast u chorych z rakiem pęcherza, oskrzeli ani rakiem krtani, nie obserwowano podobnych współzależności [13, 37, 38].
Istotnym czynnikiem pogarszającym rokowanie w chłoniakach ziarniczych i nieziarniczych jest obecność objawów ogólnych choroby. Child i wsp. dowiedli, iż wstępny poziom β2-mikroglobuliny wykazuje znacząco wyższe wartości u pacjentów z rozpoznaniem choroby Hodgkina ze stwierdzonymi objawami ogólnymi, w porównaniu do pacjentów bez tych objawów [32]. Wśród chorych z chłoniakami nieziarniczymi natomiast, większość autorów nie stwierdziła korelacji pomiędzy wyjściowym poziomem β2-M, a obecnością objawów ogólnych choroby [33, 34].

Znaczenie prognostyczne β2-mikroglobuliny

W wielu doniesieniach podkreśla się, iż wyjściowy poziom β2-M stanowi niezależny czynnik prognostyczny, związany z odsetkiem uzyskiwanych remisji oraz długością całkowitego przeżycia u chorych z różnymi typami schorzeń limfoproliferacyjnych. Johnson i wsp. [39] wykazali w grupie 262 chorych z chłoniakiem nieziarniczym, iż podwyższony wstępny poziom β2-M związany był z większym ryzykiem wznowy (56 vs 24 proc. u chorych z prawidłowym wyjściowym poziomem β2-M) oraz średnią długością przeżycia (12 mies. vs 108 mies.). Kliniczną remisję choroby osiągnęło 70 proc. chorych z prawidłowym stężeniem β2-mikroglobuliny w momencie diagnozy oraz 37 proc. pacjentów z poziomem badanego markera przekraczającym 3 mg/l. Wśród pacjentów z rozpoznaniem ziarnicy złośliwej różnice w odsetku uzyskanych CR były mniejsze, jednak statystycznie znamienne (93 proc., gdy β2-M nie przekraczała 2,5 mg/l vs 79 proc. gdy poziom markera był większy od 2,5 mg/l) [33]. Obserwacje podnoszące istotną rolę β2-mikroglobuliny jako niezależnego czynnika prognozującego prawdopodobieństwo i długość przeżycia potwierdzili Sadamori i wsp. [29] u chorych z ATL.
Schorzeniem, w którym ogromnie istotną rolę prognostyczną pełnią wyjściowe poziomy β2-M, jak również CRP oraz LDH, jest szpiczak mnogi. Na podstawie zachowania się dwóch pierwszych parametrów, Bataille i wsp. [30] wyodrębnili 3 grupy ryzyka, różniące się zasadniczo rokowaniem, co do szansy całkowitego przeżycia chorych. Wykazano również, iż szczególnie złe rokowanie w szpiczaku mnogim związane jest z opornością na standardową chemioterapię, podwyższonym poziomem β2-M oraz LDH w surowicy pacjentów. Taka sytuacja wydaje się być obecnie czynnikiem dyskwalifikującym od leczenia przy pomocy autologicznego przeszczepu szpiku. Stwierdzono także, że choć nieprawidłowy kariotyp uważany jest za najistotniejszy czynnik złego rokowania w szpiczaku mnogim, odpowiedzialny za oporność na leczenie chemiczne, to przy jednoczesnym prawidłowym poziomie CRP oraz β2-M, przestaje być on czynnikiem niekorzystnej prognozy! Tak więc u pacjentów z rozpoznaniem szpiczaka mnogiego wstępny poziom LDH, CRP oraz β2-M wyznaczają nie tylko grupę ryzyka i warunkują prawdopodobieństwo przeżycia, ale także implikują wybór postępowania terapeutycznego [31].

Monitorowanie przebiegu choroby i uzyskiwanej odpowiedzi na leczenie
Monitorowanie przy użyciu β2-M uzyskiwanego efektu terapeutycznego u chorych z procesem nowotworowym stanowiło przedmiot badań nielicznych autorów, przy czym ich wyniki nie są jednoznaczne [32, 33]. Analiza klinicznej przydatności tego markera u chorych z HD i NHL przez Child i wsp. [32] wykazała, iż prowadzona chemioterapia związana była z wyraźnym obniżeniem się poziomu β2-M, jeszcze przed osiągnięciem przez pacjentów fazy CR. Brak postępu leczenia wiązał się ze stale podwyższonym poziomem β2-M w surowicy, natomiast w okresie wznowy choroby w części przypadków stwierdzano istotny wzrost tego markera. Niewątpliwie ujemną stroną cytowanych danych jest mała liczebność monitorowanej grupy pacjentów. Tego zarzutu nie sposób postawić doniesieniu Kleina i wsp., którzy podjęli próbę oznaczania poziomów β2-M na poszczególnych etapach choroby 365 kobiet z rozpoznaniem raka sutka [41]. Autorzy stwierdzili, że znamiennie podwyższone wyjściowe wartości badanego markera obniżały się znacząco wraz z uzyskiwaną kliniczną odpowiedzią na leczenie, nie powracając jednak do poziomów cechujących grupę kontrolną zdrowych. Wystąpienie progresji procesu nowotworowego wiązało się ze statystycznie istotnym wzrostem wartości β2-M do poziomu podobnego do obserwowanego na wstępie leczenia. Mniej obiecujące wyniki uzyskali Lotzniker i wsp., nie wykazując znamiennych różnic pomiędzy fazą klinicznej remisji i wznowy choroby u 186 pacjentów z różnymi typami nowotworów litych [10].

Diagnostyka zajęcia ośrodkowego układu nerwowego przez proces rozrostowy
Wśród dorosłych pacjentów z zajęciem przez proces nowotworowy ośrodkowego układu nerwowego (OUN) wykazano istotną kliniczną przydatność oznaczania β2-M w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR) oraz określania relacji wartości β2-M w PMR w stosunku do surowicy [42]. Większość autorów natomiast jest zgodnych, iż badanie to ma ograniczone zastosowanie u dzieci, zarówno w guzach pierwotnie zlokalizowanych w obrębie OUN, jak i w zmianach przerzutowych o tej lokalizacji [40]. Szczególnej ostrożności wymaga interpretacja poziomów β2-M w PMR, uzyskanych w trakcie dokanałowego profilaktycznego podawania metotreksatu u dzieci z rozpoznaniem ALL oraz NHL. Dowiedziono, iż leczenie metotreksatem dokanałowo wywołuje długotrwały (ponad 3 tyg.) i znaczący wzrost stężenia β2-M w PMR, szczególnie wyraźny u chorych z objawami zespołu popunkcyjnego [43].

Poziom b2-M w surowicy krwi w nowotworach złośliwych wieku rozwojowego

Przedstawione dane opierają się na obserwacjach własnych, których dokonano, analizując poziom β2-mikroglobuliny u 100 pacjentów w wieku od 0,3 do 16,9 lat z rozpoznaniem nowotworów typowych dla wieku rozwojowego [45]. Byli to chorzy leczeni z powodu ostrej białaczki limfo- i nielimfoblastycznej, chłoniaków ziarniczych i nieziarniczych oraz złośliwych guzów litych: guza Wilmsa i mięsaków tkanek miękkich. Stwierdzono odmienne zachowanie się β2-M w zależności od typu histologicznego nowotworu. W aktywnej, wstępnej fazie choroby u dzieci ze schorzeniami limfoproliferacyjnymi średni poziom badanego markera przewyższał znacząco wartości stwierdzone u zdrowych, podczas gdy u pacjentów z rozpoznaniem nowotworów litych – nie odbiegał od normy. Wraz z osiąganiem przez chorych klinicznej remisji, poziom β2-M obniżał się do wartości cechujących dzieci zdrowe. Wystąpienie wznowy procesu nowotworowego u 14 proc. badanych pacjentów wiązało się ze wzrostem stężenia β2-M do wartości sprzed leczenia. Badania własne sugerują więc, iż oznaczanie poziomów β2-M w surowicy dzieci dotkniętych nowotworem stanowi dodatkowy biochemiczny wskaźnik aktywności choroby i jej odpowiedzi na prowadzone leczenie onkologiczne. Podobnie, jak w większości złośliwych nowotworów litych u dorosłych, również u dzieci z guzem Wilmsa i mięsakami tkanek miękkich, wstępny poziom β2-M wydaje się nie mieć znaczenia diagnostycznego.
Autorzy zdają sobie sprawę z faktu, iż przeprowadzone badania nie upoważniają ich do uznania β2-mikroglobuliny za marker przydatny w diagnostyce i monitorowaniu aktywności procesu nowotworowego w ustroju dziecka. Zarówno liczba pacjentów z poszczególnymi typami histologicznymi nowotworów, jak i brak porównywalnych badań w literaturze, uniemożliwiają precyzowanie zdecydowanych wniosków, zwłaszcza że w dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono doniesień określających diagnostyczną i rokowniczą wartość oznaczania poziomów β2-mikroglobuliny w surowicy w nowotworach wieku rozwojowego. Jednakże wstępne obserwacje własne są dla nas zachętą do kontynuacji badań nad zachowaniem się poziomu β2-M w przebiegu schorzeń rozrostowych u dzieci.


PIŚMIENNICTWO

1. Bethea M, Forman DT. β2-Microglobulin: Its significance and clinical usefulness. Ann Clin Lab Sci 1990; 20: 163-8.
2. Bukowska C, Krzywiecka M, Kniażewska M. Właściwości i występowanie beta2-mikroglobuliny oraz jej przydatność diagnostyczna. Przegl Ped 1998; 28: 167-9.
3. Cylwik B, Szmitkowski M. Przydatność diagnostyczna β2-mikroglobuliny w praktyce klinicznej. Pol Merk Lek 1997; 2: 224-7.
4. Kopeć J. Znaczenie diagnostyczne oznaczenia beta2-mikroglobuliny. Przegl Lek 1983; 40: 449-54.
5. Messner RP. β2-Microglobulin: An old molecule assumes a new look. J Lab Clin Med 1984; 104: 141-5.
6. Wiela-Hojeńska A, Hurkacz M. Znaczenie beta2-mikroglobuliny w diagnostyce i terapii. Post Hig Med Dośw 1998; 52: 507-14.
7. Bernier GM, Fanger MW. Synthesis of β2-Microglobulin by stimulated lymphocytes. J Immunol 1972; 109: 2, 407-9.
8. Karlsson FA, Groth T, Sege K, et al. Turnover in humans of β2-Microglobulin: the constant chain of HLA-antigens. Eur J Clin Invest 1980; 10: 293-300.
9. Welsh KI, Dorval G, Nilsson K, et al. Quantitation of β2-Microglobulin and HLA on the surface of human cells. Scand J Immunol 1977; 6: 265-71.
10. Lotzniker M, Pavesi F, Marbello L, et al. Beta-2-Microglobulin as a tumor marker in solid malignancies. Oncology 1988; 45: 162-5.
11. Evrin P-E, Wibell L. The serum levels and urinary excretion of β2-Microglobulin in apparently healthy subjects. Scand J Clin Lab Invest 1972; 29: 69-74.
12. Kondera-Anasz Z, Mertas A, Respondek S. Beta-2-Microglobulin level in pregnancy. Central-Europ J Immun 1996; 21: 146-9.
13. Hällgren R, Nou E, Lundqvist G. Serum β2-Microglobulin in patients with bronchial carcinoma and controls. Cancer 1980; 45: 780-5.
14. Gauthier C, Nguyen-Simonnet H, Vincent C, et al. Renal tubular absorption of β2-Microglobulin. Kidney Int 1984; 26: 170-5.
15. Bukowska C, Krzywiecka M, Sikora A i wsp. Przydatność oznaczania beta2-mikroglobuliny w surowicy krwi u dzieci z zespołami zaburzeń wchłaniania. Przegl Ped 1998; 28: 35-9.
16. Evrin PE, Strom T. β2-Microglobulin and its binding activity in serum from patients with SLE. Ann Rheumat Dis 1984; 43: 267-74.
17. Harvath L, Andersen BR. Serum levels of β2-Microglobulin – a new marker of activity in Crohn’s disease. N Engl J Med 1974; 301: 440-1.
18. Collazos J, Marines E, Mayo J. Evolution of serum β2-Microglobulin concentrations during treatment of tuberculosis patients. Scand J Infect Dis 1999; 31: 265-7.
19. Radkowski M, Goch A, Łoch T i wsp. Beta-2 mikroglobulina jako nieswoisty wskaźnik zaburzeń odporności u osób zakażonych ludzkim wirusem upośledzenia odporności (HIV). Pol Arch Med. Wewn 1991; 85: 174-8.
20. Tomasiewicz K, Jagiełło-Wójtowicz E, Krawczuk G i wsp. Poziom beta2-mikroglobuliny w surowicy krwi chorych na ostre wirusowe zapalenia wątroby typów A, B i C. Przeg Epid 1996; 50: 259-64.
21. Murawska E, Szychowska Z, Jarno A. Beta2-mikroglobulina w neuroinfekcjach u dzieci. Przeg Epid 1997; 51: 457-63.
22. Pezzilli R, Billi P, Fiocchi M, et al. Serum β2-Microglobulin in chronic diseases of the pancreas. Int J Pancreatol 1995; 17: 161-6.
23. Żeromski J. Zaburzenia odporności typu komórkowego w chorobach nowotworowych. Central-Europ J Immunol 1996; 21: 36-42.
24. Turbitt ML, Mackie RM. Loss of β2-microglobulin from the cell surface of cutaneous malignant and premalignant lesions. Br J Dermatol 1981; 104: 507-13.
25. Plesner T, Karle H, Rubin B, et al. Evidence for a change in the expression of β2-Microglobulin-associated membrane structures in leukaemic human cells. Clin Exp Immunol 1978; 31: 269-75.
26. Lampson LA, Fisher CA, Whelan JP. Striking paucity of HLA-A, B, C and β2-Microglobulin on human neuroblastoma cell lines. J Immunol 1983; 130: 2471-78.
27. Mori M, Terui Y, Ikeda M, et al. β2-Microglobulin identified as an apoptosis-inducing factor and its characterization. Blood 1999; 94: 2744-53.
28. Molica S, Levato D, Cascavilla N, et al. Clinico-prognostic implications of simultaneous increased serum levels of soluble CD23 and β2-Microglobulin in B-cell chronic lymphocytic leukemia. Eur J Haematol 1999; 62: 117-22.
29. Sadamori N, Mine M, Hakariya S, et al. Clinical significance of β2-Microglobulin in serum of adult T cell leukemia. Leukemia 1995; 9: 594-7.
30. Bataille R, Boccadoro M, Klein B, et al. C-Reactive protein and β2-Microglobulin produce a simple and powerful myeloma staging system. Blood 1992; 80: 733-7.
31. Skotnicki AB, Wolska-Smoleń T, Jurczyszyn A. Szpiczak mnogi – nowe perspektywy terapeutyczne. Przegl Lek 1999; 56: 67-72.
32. Child JA, Spati B, Illingworth S, et al. Beta 2 microglobulin and C-reactive protein in the monitoring of lymphomas. Cancer 1980; 45: 318-26.
33. Dimopoulos MA, Cabanillas F, Lee JJ, et al. Prognostic role of serum β2-Microglobulin in Hodgkin’s disease. J Clin Oncol 1993; 11: 1108-11.
34. Perez-Encinas M, Quintas A, Bendaňa A, et al. Correlation and prognostic value of serum soluble ICAM-1, beta-2 microglobulin, and IL-2αR levels in non-Hodgkin’s lymphoma. Leukemia and Lymphoma 1999; 33: 551-8.
35. Shiu W, Leung SF, Leung WT, et al. Expression of beta-2-Microglobulin by nasopharyngeal carcinoma. Br J Cancer 1992; 66: 555-7.
36. Bourantas KL, Hatzimichael EC, Makis AC, et al. Serum beta-2-Microglobulin, TNF-α and interleukins in myeloproliferative disorders. Eur J Haematol 1999; 63: 19-25.
37. Dębowska-Jarzębska E, Pilch J, Gierek T. Ocena stężenia β2-mikroglobuliny w surowicy krwi u chorych na raka krtani leczonych napromienianiem. Otolaryngologia Pol 1999; LIII: 149-52.
38. Engström W. Serum levels and urinary excretion of beta-2-Microglobulin in patients with urinary bladder carcinoma. Eur Urol 1988; 14: 218-21.
39. Johnson PWM, Whelan J, Longhurst S, et al. β2-Microglobulin: A prognostic factor in diffuse aggressive non-Hodgkin’s lymphomas. Br J Cancer 1993; 67: 792-7.
40. Chan KW, Rogers PCJ, Teasdale JM. Beta2-Microglobulin levels in cerebrospinal fluid of children with leukemia and lymphoma. Clin Biochem 1985; 18: 180-3.
41. Klein B, Klein T, Figer A, et al. Soluble histocompatibility antigen class I in breast cancer patients in relation to tumor burden. Cancer 1991; 67: 2295-9.
42. Hansen PB, Kjeldsen L, Dalhoff K, et al. Cerebrospinal fluid beta-2-Microglobulin in adult patients with acute leukemia or lymphoma: a useful marker in early diagnosis and monitoring of CNS-involvement. Acta Neurol Scand 1992; 85: 224-7.
43. Zdziarska B, Nowacki P, Millo B. Cerebrospinal fluid beta-2-Microglobulin in patients with acute leukemia or high-grade malignant lymphoma. Relationship to CNS involvement and effect of intrathecal methotrexate prophylaxis. Acta Haematol Pol 1996; 27: 389-93.
44. Johnson H Jr, Flye WM. Serum β2-Microglobulin determinations in patients bearing soft tissue sarcomas. J Surg Oncol 1983; 22: 175-8.
45. Bień E, Balcerska A, Ciesielski D. Czy β2-mikroglobulina odgrywa rolę w diagnostyce choroby nowotworowej u dzieci? Wiad Lek 2002 (in press).


ADRES DO KORESPONDENCJI

dr med. Ewa Bień
Klinika Pediatrii, Hematologii,
Onkologii i Endokrynologii
Akademii Medycznej w Gdańsku
ul. Dębinki 7
80-211 Gdańsk
tel. 0 (prefiks) 58 349 28 92
faks 0 (prefiks) 58 349 28 63
e-mail: ebien@amedec.amg.gda.pl,
ewabien1@wp.pl



Copyright: © 2004 Termedia Sp. z o. o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.