Znaczenie zakłóceń w podstawowych przekonaniach i strategii radzenia sobie w występowaniu negatywnych i pozytywnych skutków traumy u chorych onkologicznie

Wstęp
W występowaniu negatywnych i pozytywnych konsekwencji doświadczonych zdarzeń traumatycznych istotne znaczenie przypisuje się podstawowym (kluczowym) przekonaniom dotyczącym świata i własnej osoby, a także podejmowanej aktywności zaradczej.

Cel pracy
Ustalenie, jaką rolę w występowaniu objawów stresu pourazowego (posttraumatic stress disorder – PTSD) i potraumatycznego wzrostu u osób chorych onkologicznie odgrywają zakłócenia w podstawowych przekonaniach oraz stosowane strategie radzenia sobie z chorobą.

Materiał i metody
Analizie poddano wyniki uzyskane od 60 osób zmagających się z chorobą nowotworową (rak piersi, prostaty, płuc) w wieku 30–79 lat (M = 62,5, SD = 10,84). Połowę badanych stanowili mężczyźni i połowę kobiety. W badaniach wykorzystano Listę zaburzeń po stresie traumatycznym, Inwentarz potraumatycznego rozwoju, Inwentarz podstawowych przekonań oraz Skalę przystosowania psychicznego do choroby.

Wyniki i wnioski
Destruktywne strategie radzenia sobie z chorobą wiązały się dodatnio z objawami PTSD, natomiast zakłócenia w podstawowych przekonaniach z potraumatycznym wzrostem. Predykcyjne znaczenie dla wystąpienia PTSD miała strategia zaabsorbowanie lękowe. Predyktorem wzrostu po traumie były zakłócenia w przekonaniach. W występowaniu objawów PTSD kluczową rolę odgrywają destruktywne strategie radzenia sobie. Z kolei dla wystąpienia wzrostu po traumie istotne są zakłócenia w kluczowych przekonaniach. Modyfikowanie podstawowych przekonań oraz stosowanie konstruktywnych strategii radzenia sobie z chorobą może mieć istotne znaczenie w procesie adaptacji do traumy u chorych onkologicznie.



Introduction
In the occurrence of negative and positive consequences of experienced traumatic events, an important role is attributed to the basic (key) beliefs regarding the world and one’s own person, as well as the undertaken remedial activity.

The aim of the study
The research was aimed at determining what role in posttraumatic stress disorder (PTSD) and posttraumatic growth in cancer patients play disruptions in basic beliefs and coping strategies with the disease.

Material and methods
The results obtained from 60 people struggling with cancer (breast, prostate, lung), aged 30–79 years (M = 62.5, SD = 10.84) were analyzed. Half of the respondents were men and half women. The studies used the Posttraumatic Stress Disorders Checklist – PCL-5, the Posttraumatic Growth Inventory – PTGI, the Core Beliefs Inventory – CBI and the Mini Mental Adjustment to Cancer – Mini-Mac.

Results and conclusions
Destructive strategies of coping with cancer were associated with PTSD symptoms, while disruptions in basic beliefs with posttraumatic growth. Anxious preoccupation played a predictive role for PTSD. The predictor of growth after trauma were disruptions in basic beliefs. Destructive coping strategies play a key role in the occurrence of PTSD symptoms. In turn, disruptions in key beliefs are important for the occurrence of growth after trauma. Modification of basic beliefs and the use of constructive strategies for coping with the disease may have a significant meaning in the process of adaptation to trauma in cancer patients.