123RF
Czynnik chorobotwórczy w ciężkich postaciach tocznia i degeneracji plamki żółtej
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 14.02.2022
Źródło: Wang S-b, Narendran S, Hirahara S, Varshney A, Pereira F, Apicella I, Ambati M, Ambati VL, Yerramothu P et all. DDX17 is an essential mediator of sterile NLRC4 inflammasome activation by retrotransposon RNAs. Science Immunology, 2021; 6 (66) DOI: 10.1126/sciimmunol.abi4493
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Naukowcy z University of Virginia School of Medicine odkryli związek pomiędzy toczniem rumieniowatym układowym a degeneracją plamki żółtej, jedną z wiodących przyczyn ślepoty w późnym wieku. Jak zauważają badacze, te dwie różne choroby mają wspólny czynnik wywołujący silne stany zapalne.
Zespół pod kierownictwem dr Jayakrishny Ambati badał inflamasomy. Są to kompleksy białkowe, których aktywacja prowadzi do wydzielania cytokin zapalnych (np. interleukiny 1beta i interleukiny 18), co ma chronić przed wirusami i bakteriami. Ale inflamasomy mają także drugie oblicze – mogą uczestniczyć w powstawaniu chorób metabolicznych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2 i miażdżyca. Jednym z nich jest kompleks, element systemu immunologicznego, określany jako NLRC4-NLRP3. Zarówno w toczniu rumieniowatym układowym, jak i przy degeneracji plamki żółtej to właśnie ten kompleks jest odpowiedzialny za powstawanie silnych stanów zapalnych.
W tym pierwszym schorzeniu nadreaktywność systemu immunologicznego związana z kompleksem powoduje objawy takie, jak swędzenie, wysypka, gorączka czy ból, zaś w degeneracji plamki żółtej przyczynia się do uszkodzeń komórek światłoczułych w siatkówce poprzez wywołanie silnego stanu zapalnego.
Naukowcy zbadali przyczyny takiego stanu.
Inflamasomy, jak kompleks NLRC4-NLRP3 są aktywowane przez materiał genetyczny, znajdujący się w ludzkim RNA o nazwie short interspersed nuclear element RNA albo SINE RNA. Jest to retrotranspozon; ten rodzaj RNA zawiera geny kodujące enzymy niezbędne do przemieszczania się w procesie transpozycji. Po wniknięciu do komórki gospodarza (lub transkrypcji retrotranspozonu) następuje synteza pierwszej nici DNA przez enzym zwany odwrotną transkryptazą. SINE RNA stanowią ok. 10 proc. genomu, nie kodują funkcjonalnych białek i do przemieszczania się wykorzystują inne retrotranspozony. Są aktywowane w odpowiedziach na stres komórkowy związany z zakażeniami, uszkodzeniami genetycznymi oraz wiekiem.
SINE RNA aktywują się i zarazem aktywują inflamasomy w degeneracji plamki żółtej i toczniu rumieniowatym układowym. Dzieje się tak za przyczyną receptora DDX17. Od dawna klasyfikowany jest jako mogący uruchamiać proces wiodący do ciężkich stanów zapalnych, ale do tej pory jest słabo rozpoznany. Co ważne, grupa dr Ambati odkryła, iż nie wystarczy zablokowanie DDX17, konieczna jest blokada całego kompleksu inflamasomów NLRC4-NLRP3. Obecnie są już prowadzone prace nad blokującym je lekiem o nazwie Kamuvudines, który jednak wymaga dopracowania i stworzenia strategii stosowania i podawania w obu schorzeniach, choć pierwsze wyniki eksperymentów in vivo są obiecujące. Pierwsze testy kliniczne mają się rozpocząć w 2023 roku.
Opracowanie: Marek Meissner
W tym pierwszym schorzeniu nadreaktywność systemu immunologicznego związana z kompleksem powoduje objawy takie, jak swędzenie, wysypka, gorączka czy ból, zaś w degeneracji plamki żółtej przyczynia się do uszkodzeń komórek światłoczułych w siatkówce poprzez wywołanie silnego stanu zapalnego.
Naukowcy zbadali przyczyny takiego stanu.
Inflamasomy, jak kompleks NLRC4-NLRP3 są aktywowane przez materiał genetyczny, znajdujący się w ludzkim RNA o nazwie short interspersed nuclear element RNA albo SINE RNA. Jest to retrotranspozon; ten rodzaj RNA zawiera geny kodujące enzymy niezbędne do przemieszczania się w procesie transpozycji. Po wniknięciu do komórki gospodarza (lub transkrypcji retrotranspozonu) następuje synteza pierwszej nici DNA przez enzym zwany odwrotną transkryptazą. SINE RNA stanowią ok. 10 proc. genomu, nie kodują funkcjonalnych białek i do przemieszczania się wykorzystują inne retrotranspozony. Są aktywowane w odpowiedziach na stres komórkowy związany z zakażeniami, uszkodzeniami genetycznymi oraz wiekiem.
SINE RNA aktywują się i zarazem aktywują inflamasomy w degeneracji plamki żółtej i toczniu rumieniowatym układowym. Dzieje się tak za przyczyną receptora DDX17. Od dawna klasyfikowany jest jako mogący uruchamiać proces wiodący do ciężkich stanów zapalnych, ale do tej pory jest słabo rozpoznany. Co ważne, grupa dr Ambati odkryła, iż nie wystarczy zablokowanie DDX17, konieczna jest blokada całego kompleksu inflamasomów NLRC4-NLRP3. Obecnie są już prowadzone prace nad blokującym je lekiem o nazwie Kamuvudines, który jednak wymaga dopracowania i stworzenia strategii stosowania i podawania w obu schorzeniach, choć pierwsze wyniki eksperymentów in vivo są obiecujące. Pierwsze testy kliniczne mają się rozpocząć w 2023 roku.
Opracowanie: Marek Meissner
