Dlaczego warto wybrać emolient plus w terapii AZS? ►

Emolienty plus – wzbogacone o składniki aktywne, takie jak Aqua Posae Filiformis i Microresyl – stanowią nową generację preparatów miejscowych w terapii atopowego zapalenia skóry (AZS). Badania kliniczne potwierdzają ich skuteczność w redukcji suchości skóry, nasilenia zmian skórnych, świądu oraz w poprawie jakości życia pacjentów, a także potencjał w zmniejszeniu zapotrzebowania na miejscowe glikokortykosteroidy. Emolienty plus oferują kompleksowe wsparcie w opiece nad pacjentami z AZS, mogą być stosowane, zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z innymi metodami leczenia.

Emolienty należą do grupy miejscowych preparatów rekomendowanych w celu utrzymania integralności bariery skórno-naskórkowej. Znajdują zastosowanie w wielu dermatozach zapalnych przebiegających z suchością skóry, a w przypadku atopowego zapalenia skóry (AZS) odgrywają kluczową rolę w profilaktyce zaostrzeń. Klasyczne emolienty zawierają składniki obojętne o działaniu okluzyjnym (np. wazelina, parafina, oleje mineralne) oraz humektanty (np. mocznik, glicerol)^1-2. Do szczególnej grupy emolientów należą tzw. emolienty plus. Wytyczne Europejskiej Akademii Dermatologii i Wenerologii definiują je jako preparaty, które zostały dodatkowo wzbogacone o substancje aktywne pochodzenia roślinnego, jak flawonoidy, saponiny, niebiałkowe wyciągi z owsa czy też lizat bakterii Vitreoscilla filiformis³. Składniki te wykazują szerokie działanie przeciwzapalne, przeciwświądowe oraz probiotyczne.

SKŁADNIKI AKTYWNE EMOLIENT PLUS

Zdolność modulacji skórnego mikrobiomu przez substancje takie jak Aqua Posae Filiformis i Microresyl jest szczególnie istotna w utrzymaniu prawidłowej homeostazy bariery skórno-naskórkowej⁴. Aqua Posae Filiformis to opatentowany składnik aktywny powstający w wyniku hodowli bakterii Vitreoscilla filiformis w bogatej w selen oraz stront wodzie termalnej. Jego unikatowy mechanizm działania obejmuje stymulację ekspresji peptydów przeciwdrobnoustrojowych i ograniczenia kolonizacji skóry przez szczepy bakterii patogennych takich jak Staphylococcus aureus⁵. Ponadto Aqua Posae Filiformis stymuluje odporność wrodzoną poprzez aktywację receptorów toll-like 2 znajdujących się na powierzchni komórek dendrytycznych, co w efekcie prowadzi do syntezy IL-10, wykazującej właściwości immunosupresyjne⁶. Badania wykazały również działanie przeciwzapalne i przeciwświądowe na drodze inhibicji ekspresji zarówno receptora, jak i cytokin TSLP (receptor limfopoetyny zrębu grasicy) oraz IL-31 (interleukiny 31)⁷. Aqua Posae Filiformis wpływa pozytywnie na pobudzenie ekspresji kolagenu I i IV oraz proliferację keratynocytów dzięki czemu przyspiesza regenerację warstwy rogowej naskórka⁷. Związek ten wykazuje działanie synergistyczne z Microresylem będącym naturalnym ekstraktem z korzenia konwalnika japońskiego. Microresyl wywiera silne działanie przeciwbakteryjne, ograniczając zdolność tworzenia biofilmu przez bakterie Staphylococcus aureus⁸.

POLSKIE BADANIA OBSERWACYJNE

Badanie obserwacyjne przeprowadzone w populacji pediatrycznej na terenie Polski miało na celu ocenę skuteczności preparatów emolientowych (syndetu i balsamu) zawierających w swoim składzie lizat bakterii Vitreoscilla filiformis⁹. W grupie badanej znalazło się 386 dzieci, z czego 85,2 proc. stanowili pacjenci z atopowym zapaleniem skóry. Po 4-tygodniowym okresie obserwacji wykazano redukcję suchości skóry (88 proc. pacjentów), nasilenia zmian skórnych (81,8 proc. pacjentów) oraz powierzchni skóry zmienionej chorobowo (70,7 proc. pacjentów). Warto podkreślić, iż odnotowano ogólny wzrost jakości życia pacjentów, ze zmniejszaniem nasilenia świądu (81,4 proc.) i poprawą jakości snu (65,7 proc.).  

EMOLIENT PLUS SKUTECZNIEJSZY NIŻ INNE EMOLIENTY – PRZEGLĄD BADAŃ

Wyższość emolientów plus zawierających Aqua Posae Filiformis nad klasycznymi emolientami wykazano w randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu porównawczym, w którym udział wzięło 60 pacjentów z atopowym zapaleniem skóry¹⁰. W kohorcie stosującej preparat z lizatem bakterii Vitreoscilla filiformis obserwowano większą redukcję nasilenia choroby (mierzoną skalą SCORAD) oraz ograniczenie kolonizacji skóry przez bakterie Staphylococcus aureus. Wysunięto wniosek, iż rutyna pielęgnacyjna z zastosowaniem emolientu plus w większym stopniu zapobiega zaostrzeniom AZS oraz wydłuża czas remisji klinicznej. Emolienty plus mogą być rekomendowane u pacjentów z AZS zarówno w monoterapii, jak i terapii skojarzonej z miejscowymi glikokortykosteroidami lub inhibitorami kalcyneuryny, a także terapią systemową. Badanie przeprowadzone przez Zellenkova i wsp. wykazało właściwości oszczędzające względem konieczności stosowania miejscowych glikokortykosteroidów u pacjentów z AZS stosujących emolient plus¹¹. Ma to szczególne znaczenie w kontekście redukcji objawów niepożądanych związanych z przewlekłą glikokortykosteroidoterapią miejscową. Co ciekawe, Magnolo i wsp. wykazali, że emolienty plus mogą być z powodzeniem stosowane w skojarzeniu z terapią systemową u pacjentów z AZS o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, wymagających terapii systemowej cyklosporyną, dupilumabem lub lekami z grupy inhibitorów kinaz janusowych¹². W 10. tygodniu obserwacji w grupie pacjentów stosujących emolient plus odnotowano znaczną redukcję świądu (p = 0,0277) oraz wskaźnika DLQI w odniesieniu do grupy kontrolnej otrzymującej klasyczne emolienty. 

PODSUMOWANIE

Emolienty plus należą do grupy preparatów miejscowych nowej generacji, które są szczególnie rekomendowane dla pacjentów z AZS. Wyniki wyżej prezentowanych badań dowodzą ich wysokiej skuteczności klinicznej z jednoczesnym zachowaniem dobrego profilu bezpieczeństwa, co pozwala na ich zastosowanie zarówno w prewencji, jak i wspomaganiu terapii AZS.  

Dr n. med. Dominika Kwiatkowska, dermatolog

Bibliografia  

1.      Araviiskaia E, Pincelli C, Sparavigna A, et al. The Role of a Novel Generation of Emollients, 'Emollients Plus', in Atopic Dermatitis. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2022;15:2705-2719. doi: 10.2147/CCID.S389697.

2.        Wollenberg A, Kinberger M, Arents B, et al. European guideline (EuroGuiDerm) on atopic eczema - part II: non-systemic treatments and treatment recommendations for special AE patient populations. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2022;36(11):1904-1926. doi:10.1111/jdv.18429.

3.     Wollenberg A, Barbarot S, Bieber T, et al. Consensus-based European guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) in adults and children: part I. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology. 2018;32(5):657-682. doi:10.1111/jdv.14891.

4.     Guéniche A, Dahel K, Bastien P, et al. Vitreoscilla filiformis bacterial extract to improve the efficacy of emollient used in atopic dermatitis symptoms. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology. 2008;22(6):746-747. doi:10.1111/j.1468-3083.2007.02428.x.

5.     Gueniche A, Knaudt B, Schuck E, et al. Effects of nonpathogenic gram-negative bacterium Vitreoscilla filiformis lysate on atopic dermatitis: a prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled clinical study. Br J Dermatol. 2008;159(6):1357-1363. doi:10.1111/j.1365-2133.2008.08836.x.

6.     Volz T, Skabytska Y, Guenova E, et al. Nonpathogenic bacteria alleviating atopic dermatitis inflammation induce IL-10-producing dendritic cells and regulatory Tr1 cells. J Invest Dermatol. 2014; 134(1):96-104. doi: 10.1038/jid.2013.291.

7.     Gueniche A, Liboutet M, Cheilian S, et al. Vitreoscilla filiformis Extract for Topical Skin Care: A Review. Front Cell Infect Microbiol. 2021;11:747663. Published 2021 Dec 16. doi:10.3389/fcimb.2021.747663.

8.     Liang H, Xing Y, Chen J, et al. Antimicrobial activities of endophytic fungi isolated from Ophiopogon japonicus (Liliaceae). BMC Complement Altern Med. 2012;12(1):238. doi:10.1186/1472-6882-12-238.

9.     Trzeciak M, Zysk W, Wolańska-Buzalska D. ‘Emollients plus’ with Vitreoscilla filiformis in monotherapy and adjunctive therapy in skin diseases in children. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny. 2023;110(5):602-607. doi:10.5114/dr.2023.134676.

10.  Seité S, Zelenkova H, Martin R. Clinical efficacy of emollients in atopic dermatitis patients - relationship with the skin microbiota modification. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2017;10:25-33. doi: 10.2147/CCID.S121910.

11.  Zelenkova H, Kerob D, Salah S, et al. Impact of daily use of emollient 'plus' on corticosteroid consumption in patients with atopic dermatitis: An open, randomized controlled study. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2023 Jun;37 Suppl 5:27-34. doi: 10.1111/jdv.18947.

12.  Magnolo N, Jaenicke T, Tsianakas A, et al. Comparison of different skin care regimens in patients with moderate to severe atopic dermatitis receiving systemic treatment: A randomized controlled trial. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2023;37 Suppl 5:18-26. doi: 10.1111/jdv.18949.