Inhibitory pompy protonowej a podostra skórna postać tocznia rumieniowatego

Pierwsze literaturowe wzmianki o przypadkach podostrej skórnej postaci tocznia rumieniowatego (SCLE) wywołanych lekami pochodzą z 1985 roku i od tego czasu nieustannie ich przybywa. Autorzy cytowanego artykułu postanowili scharakteryzować przypadki SCLE wywołane przez leki z grupy inhibitorów pompy protonowej

Badaniem retrospektywnym objęto dane pacjentów z rozpoznanym toczniem rumieniowatym pochodzące z Department of Dermatology and Allergy Centre z 19-letniego okresu. Analizowano je pod kątem potencjalnego związku przyczynowego inhibitorów pompy protonowej z rozwojem tego schorzenia. Zidentyfikowano 24 pacjentów z SCLE wywołanym przez inhibitory pompy protonowej – 21 kobiet i 3 mężczyzn. Średnia wieku wynosiła 61 lat. Wśród leków wywołujących objawy SCLE znalazły się następujące: lansoprazol (12 przypadków), omeprazol ( 6 przypadków), ezomeprazol ( 4 przypadki) i pantoprazol (2 przypadki). Czworo pacjentów miało wielokrotne epizody SCLE, zaś troje pacjentów reagowało w ten sposób na różne preparaty z tej grupy leków. Okres utajenia wynosił w tym przypadku średnio 8 miesięcy, zaś przeciętny okres zniknięcia objawów to 3 miesiące. W 61% przypadków wykryto obecność przeciwciał przeciwjądrowych, najczęściej o plamistym wzorcu świecenia. Dodatni wynik w zakresie przeciwciał anty-Ro/SSA stwierdzono u 73%, w zakresie anty-La/SSB u 33%, a w zakresie przeciwciał przeciwhistonowych u 8% badanych w chwili wysiewu zmian skórnych. Zmiany skórne charakteryzowały się ponadto dużym rozsiewem z obecnością zmian pęcherzowych i ogniskowymi obszarami martwicy.

Jest to jak dotąd największa opisana w literaturze seria przypadków SCLE wywołanego inhibitorami pompy protonowej, co wskazuje na niewielkie zainteresowanie tym schorzeniem. Rozpoznanie SCLE stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego, większość pacjentów ma także dodatnie wyniki badań przeciwciał anty-Ro/SSA, zaś ocena przeciwciał przeciwhistonowych nie ma istotniejszego znaczenia w rozpoznaniu. Co istotne to również fakt, że może istnieć reaktywność krzyżowa rożnych preparatów z grupy inhibitorów pompy protonowej w wywoływaniu SCLE.