123RF
Nowe wytyczne w sprawie podawania metotreksatu pacjentom z łuszczycą
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 20.04.2022
Źródło: van Huizen AM, Menting SP Gyulai R, Iversen L, van der Kraaij GE, Middelkamp-Hup MA et all. International eDelphi Study to Reach Consensus on the Methotrexate Dosing Regimen in Patients With Psoriasis. JAMA Dermatol. doi:10.1001/jamadermatol.2022.0434
| Tagi: | metotreksat, łuszczyca |
Dermatolodzy z największych ośrodków naukowych i klinicznych osiągnęli konsensus w sprawie 20 z 21 wytycznych dotyczących dawkowania metotreksatu (MTX) u pacjentów z łuszczycą, z zamiarem ujednolicenia leczenia w populacjach pacjentów z łuszczycą na całym świecie.
– Różnica w standardach terapii może przyczynić się do nieoptymalnego wykorzystywania MTX lub może prowadzić do wczesnego przerwania leczenia z powodu ograniczonej skuteczności leku lub jego skutków ubocznych. Omówiliśmy wiele aspektów dawkowania MTX – w tym dawkę testową, dawkę początkową, problem zwiększenia lub zmniejszenia dawki, formę podawania, dawkę maksymalną, podawanie i stosowanie kwasu foliowego – wyznaczonych dla określonych populacji dorosłych, dzieci i pacjentów wrażliwych – powiedziała dr Astrid van Huizen z Uniwersytetu w Amsterdamie.
Według materiału opublikowanego w „JAMA Dermatology” ośrodkiem wiodącym w kwestii konsensusu był Uniwersytet w Amsterdamie, który między wrześniem 2020 r. a marcem 2021 r. opracował i rozprowadził ankietę internetową w sprawie dawkowania metotreksatu w różnych postaciach łuszczycy. Wzięło w niej udział 180 uczestników z całego świata (w tym 30,6 proc. z krajów niezachodnich), pracujących głównie w szpitalach uniwersyteckich (53,9 proc.) z doświadczeniem w leczeniu pacjentów z łuszczycą metotreksatem; dla 91,6 proc. było to ponad 10 lat stosowania tego typu terapii.
Badanie zostało przeprowadzone w trzech turach. Propozycje, co do których nie osiągnięto konsensusu, były omawiane na spotkaniu konferencyjnym. Uczestnicy głosowali na 21 wytycznych przy zastosowaniu dziewięciopunktowej skali (1–3 – nie zgadzam się, 4–6 – ani zgadzam się, ani nie zgadzam się, 7–9 – zgadzam się). Konsensus został zdefiniowany jako mniej niż 15 proc. głosów sprzeciwu (1–3). W przypadku porozumienia co do wytycznych na spotkaniu konsensus zdefiniowano jako mniej niż 30 proc. głosów sprzeciwu.
180 uczestników wypełniło ankiety w trzech rundach, a 58 (23,1 proc.) dołączyło do spotkania konferencyjnego. Konsensus osiągnięto co do 11 propozycji w pierwszej rundzie, trzech propozycji w drugiej rundzie i dwóch propozycji w trzeciej rundzie. Na spotkaniu osiągnięto konsensus co do czterech propozycji. Wytyczne w większości są odbiciem stosowanych już dobrych praktyk klinicznych, całkowicie nowe są tylko cztery.
Według dr van Huizen najważniejsze nowe wytyczne co do terapii metotreksatem w łuszczycy po osiągnięciu konsensusu są następujące:
• nie ma potrzeby stosowania dawki testowej MTX u dorosłych, dzieci lub pacjentów wrażliwych;
• MTX można rozpocząć od 15 mg/tydzień u dorosłych i 7,5–10 mg/tydzień u pacjentów wrażliwych;
• u dzieci dawkowanie powinno być oparte na wzorze Haycocka (przeliczenie na powierzchnię ciała);
• suplementacja kwasu foliowego raz w tygodniu, 24 godziny po przyjęciu MTX.
Jak powiedziała dr van Huizen, dowody na konieczność stosowania kwasu foliowego są niejednoznaczne, a schematy dawkowania zdecydowanie zależą od dostępności. – Nie osiągnięto konsensusu co do tego, czy dawkę kwasu foliowego należy zwiększać podczas zwiększania dawki MTX – dodała.
Jako pacjentów wrażliwych określono m.in. osoby w wieku podeszłym lub z zaburzeniami czynności nerek. – W przyszłych badaniach musimy określić, która subpopulacja wymaga specjalnego schematu dawkowania, bowiem zdefiniowanie wrażliwej populacji jest trudne – zauważyła dr van Huizen.
Jak skomentował dr John Barbieri, dyrektor kliniki Advanced Acne Therapeutics Clinic w Brigham and Women's Hospital w Bostonie, wytyczne w dużej mierze pokrywają się z obecną praktyką. Dodał jednak, że istnieje potrzeba dodatkowych badań na temat optymalnych praktyk monitorowania laboratoryjnego metotreksatu, zwłaszcza kontrolowania przewlekłej hepatotoksyczności.
Opracowanie: Marek Meissner
Według materiału opublikowanego w „JAMA Dermatology” ośrodkiem wiodącym w kwestii konsensusu był Uniwersytet w Amsterdamie, który między wrześniem 2020 r. a marcem 2021 r. opracował i rozprowadził ankietę internetową w sprawie dawkowania metotreksatu w różnych postaciach łuszczycy. Wzięło w niej udział 180 uczestników z całego świata (w tym 30,6 proc. z krajów niezachodnich), pracujących głównie w szpitalach uniwersyteckich (53,9 proc.) z doświadczeniem w leczeniu pacjentów z łuszczycą metotreksatem; dla 91,6 proc. było to ponad 10 lat stosowania tego typu terapii.
Badanie zostało przeprowadzone w trzech turach. Propozycje, co do których nie osiągnięto konsensusu, były omawiane na spotkaniu konferencyjnym. Uczestnicy głosowali na 21 wytycznych przy zastosowaniu dziewięciopunktowej skali (1–3 – nie zgadzam się, 4–6 – ani zgadzam się, ani nie zgadzam się, 7–9 – zgadzam się). Konsensus został zdefiniowany jako mniej niż 15 proc. głosów sprzeciwu (1–3). W przypadku porozumienia co do wytycznych na spotkaniu konsensus zdefiniowano jako mniej niż 30 proc. głosów sprzeciwu.
180 uczestników wypełniło ankiety w trzech rundach, a 58 (23,1 proc.) dołączyło do spotkania konferencyjnego. Konsensus osiągnięto co do 11 propozycji w pierwszej rundzie, trzech propozycji w drugiej rundzie i dwóch propozycji w trzeciej rundzie. Na spotkaniu osiągnięto konsensus co do czterech propozycji. Wytyczne w większości są odbiciem stosowanych już dobrych praktyk klinicznych, całkowicie nowe są tylko cztery.
Według dr van Huizen najważniejsze nowe wytyczne co do terapii metotreksatem w łuszczycy po osiągnięciu konsensusu są następujące:
• nie ma potrzeby stosowania dawki testowej MTX u dorosłych, dzieci lub pacjentów wrażliwych;
• MTX można rozpocząć od 15 mg/tydzień u dorosłych i 7,5–10 mg/tydzień u pacjentów wrażliwych;
• u dzieci dawkowanie powinno być oparte na wzorze Haycocka (przeliczenie na powierzchnię ciała);
• suplementacja kwasu foliowego raz w tygodniu, 24 godziny po przyjęciu MTX.
Jak powiedziała dr van Huizen, dowody na konieczność stosowania kwasu foliowego są niejednoznaczne, a schematy dawkowania zdecydowanie zależą od dostępności. – Nie osiągnięto konsensusu co do tego, czy dawkę kwasu foliowego należy zwiększać podczas zwiększania dawki MTX – dodała.
Jako pacjentów wrażliwych określono m.in. osoby w wieku podeszłym lub z zaburzeniami czynności nerek. – W przyszłych badaniach musimy określić, która subpopulacja wymaga specjalnego schematu dawkowania, bowiem zdefiniowanie wrażliwej populacji jest trudne – zauważyła dr van Huizen.
Jak skomentował dr John Barbieri, dyrektor kliniki Advanced Acne Therapeutics Clinic w Brigham and Women's Hospital w Bostonie, wytyczne w dużej mierze pokrywają się z obecną praktyką. Dodał jednak, że istnieje potrzeba dodatkowych badań na temat optymalnych praktyk monitorowania laboratoryjnego metotreksatu, zwłaszcza kontrolowania przewlekłej hepatotoksyczności.
Opracowanie: Marek Meissner
