Niemal co czwarty Polak ma zaburzenia czynności tarczycy

Specjaliści oceniają, że problemy z tarczycą na całym świecie ma już ponad 300 milionów ludzi, jednak nawet połowa nich nie wie o swojej chorobie.

Osłabienie, nadmierna senność, łatwe marznięcie, przyrost masy ciała i apatyczność. Z drugiej strony bezsenność, uczucie gorąca, chudnięcie oraz nerwowość i drażliwość. Wszystkie te symptomy mogą oznaczać zaburzenia czynności tego samego gruczołu – tarczycy. Nic dziwnego, że rozpoznanie choroby tarczycy często jest utrudnione. Endokrynolodzy szacują, że zaburzenia czynności tarczycy mogą dotyczyć nawet 22 proc. Polaków.

Z raportu Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2015 r.” wynika, że niedoczynność tarczycy aż siedmiokrotnie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Dodatkowo odsetek młodzieży chorującej na tarczycę wzrósł w porównaniu do poprzedniego badania aż o 1,1 punktu procentowego. To największy z dotychczasowych wzrost.

Tarczyca jest jednym z największych gruczołów wydzielania wewnętrznego. Jest zlokalizowana w przedniej części szyi i odpowiada za gospodarkę hormonalną i przemianę materii. Jest też istotna dla funkcjonowania układu nerwowego, pokarmowego oraz rozrodczego. Dlatego zaburzenia w jej pracy mają duży wpływ na jakość życia.

Dlaczego tarczyca choruje?

Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa. Istnieje wiele różnych przyczyn wystąpienia niedoczynności pierwotnej. Może to być na przykład zapalenie tarczycy, leczenie jodem promieniotwórczym, radioterapia okolicy szyi, przyjmowanie niektórych leków, znaczny niedobór jodu w środowisku czy wrodzona niedoczynność tarczycy.

Natomiast najczęstszymi przyczynami nadczynności tarczycy w Polsce są: choroba Gravesa i Basedowa oraz wole guzkowe toksyczne. Pierwsza to choroba o podłożu autoimmunizacyjnym, w której własne przeciwciała organizmu pobudzają tarczycę do produkcji hormonów, natomiast wole guzkowe toksyczne powstaje w wyniku niedoboru jodu. W Polsce jest to częsta przyczyna nadczynności z uwagi na niedobór tego pierwiastka, który występował w naszym kraju w latach 80. XX wieku.

Jak choroba daje o sobie znać?

Większość objawów, jakie wywołują zaburzenia tarczycy, jest niespecyficzna. Są one podobne do symptomów innych schorzeń, więc postawienie prawidłowej diagnozy i wdrożenie właściwego leczenia jest czasochłonne.

- Objawy niedoczynności tarczycy wynikają głównie ze zwolnienia pracy organizmu – doskwiera nam ogólne zmęczenie i nadmierna senność, łatwo marzniemy, skóra, włosy i paznokcie stają się wysuszone, możliwe są zaparcia oraz przyrost masy ciała – wylicza dr n. med. Renata Głoskowska-Koptas, endokrynolożka Medicover Polska. - Z kolei objawy nadczynności tarczycy są efektem przyspieszenia pracy organizmu. Nawet przy zwiększonym apetycie, możemy zauważyć chudnięcie, towarzyszy nam uczucie gorąca, zwiększona potliwość, drażliwość, nerwowość, niepokój, lęk. Pacjenci borykają się z bezsennością, mają trudności w skupieniu uwagi, może pojawić się przyspieszenie czynności oraz kołatanie serce. Dodatkowo u kobiet możliwe są zaburzenia miesiączkowania, a u mężczyzn – osłabienie libido i niekiedy zaburzenia erekcji.

Skąd mam wiedzieć czy choruję?

Zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy diagnozuje się poprzez badanie stężenia TSH i FT4 we krwi. Kolejnym pomocnym badaniem w diagnostyce niedoczynności tarczycy jest oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych, głównie anty-TPO. Pozwala ono na określenie czy schorzenie jest związane z autoimmunizacyjną chorobą tarczycy. Próbka krwi do badania TSH, FT4 i anty-TPO pobierana jest z żyły łokciowej.

Wszystkie te badania są dostępne w wielu laboratoriach na terenie całego kraju. Obecne są również w pakiecie diagnostycznym „Tarczyca pod kontrolą” w Medicover, który umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie podejrzeń dotyczących chorób tarczycy. Można go zrealizować w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Katowicach, Poznaniu, Gdańsku, Gdyni, Lublinie oraz Łodzi.