123RF
Zranienia związane z używaniem sprzętu medycznego
Szacuje się, że w Polsce co roku dochodzi do 37 tys. zranień związanych z używaniem sprzętu medycznego przez pracowników ochrony zdrowia. Najbardziej narażone są pielęgniarki ze względu na codzienny kontakt z igłami, skalpelami i szklanymi ampułkami. I choć jest obowiązek zgłaszania zranień, badanie „Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” pokazało, że aż 40 proc. personelu pielęgniarskiego tego nie robi, a 70 proc. podczas pracy zraniło się nawet pięć razy.
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że 37 proc. zakażeń WZW typu B, 39 proc. WZW typu C oraz 4,4 proc. HIV rozpoznawanych wśród personelu medycznego jest spowodowanych zakłuciami sprzętem używanym w placówkach ochrony zdrowia. Jak pokazało badanie w ciągu ostatniego roku największy odsetek osób zranił się szklanymi ampułkami (65 proc. choć raz) i igłami iniekcyjnymi (połowa badanych), a najmniejszy cewnikami centralnymi (zaledwie 2 proc.).
– W polskich placówkach ochrony zdrowia codziennie dochodzi do około stu zranień związanych z używaniem sprzętu medycznego przez pracowników ochrony zdrowia. Oznacza to, że na sto łóżek szpitalnych rocznie przypada od 12 do 30 zakłuć. Te dane są zatrważające. Chociaż od kilku lat przepisy nakładają na dyrekcje placówek obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami, to zdaniem ekspertów w tym zakresie niewiele się zmieniło – mówi Paweł Witt, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki.
Bezpieczeństwo jest najważniejsze na każdym etapie leczenia pacjenta.
Od 2013 roku obowiązuje Dyrektywa Rady 2010/32/EU, za której implementację odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Nakłada ona na dyrekcje placówek ochrony zdrowia obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami. Wyroby medyczne służące do cięcia, czy kłucia powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed zranieniem, a pracownicy regularnie szkoleni z ich bezpiecznego użytkowania.
„Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” to badanie skierowane do personelu pielęgniarskiego. Pomogło zmonitorować efekty i stopień implementacji Dyrektywy Rady 2010/32/UE z 10 maja 2010 roku w sprawie wykonania umowy ramowej dotyczącej zapobiegania zranieniom ostrymi narzędziami w sektorze szpitali i opieki zdrowotnej zawartej między HOSPEEM (Europejskie Stowarzyszenie Szpitali i Pracodawców Ochrony Zdrowia) a EPSU (Europejska Federacja Związków Zawodowych Służb Publicznych). Jego organizatorem było Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki. Patronat nad badaniem objęli: aczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych oraz Stowarzyszenie Epidemiologii Szpitalnej. Badanie przeprowadzono pod koniec 2018 roku, napłynęło 3954 odpowiedzi.
– Jak pokazało nasze badanie akredytacja szpitala nie wpływa na liczbę zakłuć i zranień. Dlatego też jednostki akredytujące podmioty lecznicze, powinny ustalić minimalny wykaz ilościowy i jakościowy sprzętu bezpiecznego, który powinien znajdować się w jednostce akredytowanej. Potrzebne są rozwiązania systemowe, żeby zwiększyć świadomość ryzyka jakie niesie za sobą zakłucie sprzętem medycznym, poinformować o obowiązku zgłaszania takich przypadków oraz zapewnić pielęgniarkom lepszy dostęp do bezpiecznych rozwiązań, wyniki badania pokazują, że w tej kwestii szpitale mają wiele zaniedbań – dodaje Paweł Witt i podkreśla, że potrzebne jest szkolenie personelu pielęgniarskiego odnośnie zwiększenia świadomości obowiązkowej rejestracji zranień ostrym sprzętem. Należy podkreślić również wymagania odnośnie bezpiecznego sprzętu. Zgodnie z wnioskami z raportu leki przeznaczone do iniekcji w opakowaniach szklanych powinny być zastąpione ampułkami plastikowymi, należy również zapewnić bezpieczne igły iniekcyjne.
Wnioski płynące z ogólnopolskiego badania „Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” są zbieżne z wnioskami podsumowującymi raport HOSPEM/EPSU, w którym udział wzięły 22 państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego (20 państw członkowskich UE oraz Norwegia i Serbia).
Największą uwagę należy zwrócić na zwiększanie świadomości i edukację w zakresie zagrożeń związanych ze zranieniami ostrymi narzędziami medycznymi, wypracowanie odpowiednich procedur i dobrych praktyk odnoszących się do przestrzegania bezpieczeństwa, a także na zapewnienie wystarczających środków finansowych na zakup wysokiej jakości wyrobów medycznych oraz na organizację szkoleń, mających na celu zapobieganie zranieniom ostrymi narzędziami medycznymi i ograniczanie ryzyka zranienia.
Warunkiem rzetelnego wprowadzenia w życie rozporządzenia i chęci stworzenia przyjaznego miejsca pracy powinna być współpraca pomiędzy różnymi grupami zawodowymi w placówkach zdrowia, dyrekcją i Ministerstwem. To dialog, szkolenia, nawyki, wymiana poglądów, pozwalają zainicjować odpowiednie działania w kierunku poprawy warunków pracy. Warto zwrócić uwagę również na zapewnienie odpowiedniego bezpiecznego sprzętu. Powinniśmy zmienić wiele, aby polepszyć warunki pracy personelu pielęgniarskiego. Bezpieczna pielęgniarka to bezpieczny szpital i bezpieczny pacjent.
Jeśli chcesz ściągnąć raport, kliknij w: „Implementacja Dyrektywy Rady 201032UE w polskich szpitalach”.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
– W polskich placówkach ochrony zdrowia codziennie dochodzi do około stu zranień związanych z używaniem sprzętu medycznego przez pracowników ochrony zdrowia. Oznacza to, że na sto łóżek szpitalnych rocznie przypada od 12 do 30 zakłuć. Te dane są zatrważające. Chociaż od kilku lat przepisy nakładają na dyrekcje placówek obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami, to zdaniem ekspertów w tym zakresie niewiele się zmieniło – mówi Paweł Witt, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki.
Bezpieczeństwo jest najważniejsze na każdym etapie leczenia pacjenta.
Od 2013 roku obowiązuje Dyrektywa Rady 2010/32/EU, za której implementację odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Nakłada ona na dyrekcje placówek ochrony zdrowia obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami. Wyroby medyczne służące do cięcia, czy kłucia powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed zranieniem, a pracownicy regularnie szkoleni z ich bezpiecznego użytkowania.
„Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” to badanie skierowane do personelu pielęgniarskiego. Pomogło zmonitorować efekty i stopień implementacji Dyrektywy Rady 2010/32/UE z 10 maja 2010 roku w sprawie wykonania umowy ramowej dotyczącej zapobiegania zranieniom ostrymi narzędziami w sektorze szpitali i opieki zdrowotnej zawartej między HOSPEEM (Europejskie Stowarzyszenie Szpitali i Pracodawców Ochrony Zdrowia) a EPSU (Europejska Federacja Związków Zawodowych Służb Publicznych). Jego organizatorem było Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki. Patronat nad badaniem objęli: aczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych oraz Stowarzyszenie Epidemiologii Szpitalnej. Badanie przeprowadzono pod koniec 2018 roku, napłynęło 3954 odpowiedzi.
– Jak pokazało nasze badanie akredytacja szpitala nie wpływa na liczbę zakłuć i zranień. Dlatego też jednostki akredytujące podmioty lecznicze, powinny ustalić minimalny wykaz ilościowy i jakościowy sprzętu bezpiecznego, który powinien znajdować się w jednostce akredytowanej. Potrzebne są rozwiązania systemowe, żeby zwiększyć świadomość ryzyka jakie niesie za sobą zakłucie sprzętem medycznym, poinformować o obowiązku zgłaszania takich przypadków oraz zapewnić pielęgniarkom lepszy dostęp do bezpiecznych rozwiązań, wyniki badania pokazują, że w tej kwestii szpitale mają wiele zaniedbań – dodaje Paweł Witt i podkreśla, że potrzebne jest szkolenie personelu pielęgniarskiego odnośnie zwiększenia świadomości obowiązkowej rejestracji zranień ostrym sprzętem. Należy podkreślić również wymagania odnośnie bezpiecznego sprzętu. Zgodnie z wnioskami z raportu leki przeznaczone do iniekcji w opakowaniach szklanych powinny być zastąpione ampułkami plastikowymi, należy również zapewnić bezpieczne igły iniekcyjne.
Wnioski płynące z ogólnopolskiego badania „Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” są zbieżne z wnioskami podsumowującymi raport HOSPEM/EPSU, w którym udział wzięły 22 państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego (20 państw członkowskich UE oraz Norwegia i Serbia).
Największą uwagę należy zwrócić na zwiększanie świadomości i edukację w zakresie zagrożeń związanych ze zranieniami ostrymi narzędziami medycznymi, wypracowanie odpowiednich procedur i dobrych praktyk odnoszących się do przestrzegania bezpieczeństwa, a także na zapewnienie wystarczających środków finansowych na zakup wysokiej jakości wyrobów medycznych oraz na organizację szkoleń, mających na celu zapobieganie zranieniom ostrymi narzędziami medycznymi i ograniczanie ryzyka zranienia.
Warunkiem rzetelnego wprowadzenia w życie rozporządzenia i chęci stworzenia przyjaznego miejsca pracy powinna być współpraca pomiędzy różnymi grupami zawodowymi w placówkach zdrowia, dyrekcją i Ministerstwem. To dialog, szkolenia, nawyki, wymiana poglądów, pozwalają zainicjować odpowiednie działania w kierunku poprawy warunków pracy. Warto zwrócić uwagę również na zapewnienie odpowiedniego bezpiecznego sprzętu. Powinniśmy zmienić wiele, aby polepszyć warunki pracy personelu pielęgniarskiego. Bezpieczna pielęgniarka to bezpieczny szpital i bezpieczny pacjent.
Jeśli chcesz ściągnąć raport, kliknij w: „Implementacja Dyrektywy Rady 201032UE w polskich szpitalach”.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
