123RF
Aweksytyd skuteczny w terapii hipoglikemii pobariatrycznej
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 06.07.2022
Źródło: https://www.medscape.com/viewarticle/975437#vp_1
Na dorocznym kongresie Endocrine Society ENDO 2022 prof. Marylin Tan ze Stanford University School of Medicine w Kalifornii zaprezentowała wyniki testów klinicznych drugiej fazy tego leku w terapii hipoglikemii pobariatrycznej.
Hipoglikemia pobariatryczna jest powikłaniem operacji bariatrycznej, które obejmuje odsetek 29–34 proc. osób poddanych operacji wyłączenia żołądkowego z zespoleniem na pętli Roux-en-Y oraz u 11–23 proc. osób poddanych rękawowej resekcji żołądka.
Zwykle występuje w czasie od 1 do 3 godzin po posiłkach i może prowadzić do poważnych objawów neuroglikopenicznych, w tym do niewyraźnego widzenia, splątania, senności i braku koordynacji.
Co istotne, ponad jedna trzecia (37 proc.) osób z tym schorzeniem jest nieświadoma hipoglikemii. U około 59 proc. dotkniętych schorzeniem prowadzi to do drgawek, u 50 proc. do utraty przytomności i hospitalizacji, może być przyczyną wypadków samochodowych, a nawet śmierci. Ponad 90 proc. osób z tym schorzeniem uważa się za niepełnosprawne, a 41 proc. deklaruje niezdolność do pracy.
Obecnie nie ma zatwierdzonych metod leczenia hipoglikemii pobariatrycznej. Standardem opieki jest medyczna terapia żywieniowa obejmująca dietę niskowęglowodanową z ograniczeniem węglowodanów i małymi, częstymi posiłkami mieszanymi. Jeśli nie ma poprawy, wprowadza się farmakoterapię, stosując m.in. akarbozę (Precose), oktreotyd (Sandostatin) i diazoksyd (Proglycem). W bardzo ciężkich przypadkach możliwe jest zastosowanie rurek gastrostomijnych lub odwrócenie bajpasów, ale prowadzi to do odzyskania masy ciała i braku skuteczności operacji.
Patofizjologia hipoglikemii pobariatrycznej nie jest w pełni poznana, ale wydaje się, że występuje nadmierna odpowiedź GLP-1, która prowadzi do nieprawidłowego wydzielania insuliny i objawowej hipoglikemii hiperinsulinowej.
Jednym z leków, badanych jako terapeutyki w tej chorobie, jest Avexitide (aweksytyd). To agonista receptora GLP-1, który zmniejsza nadmierną odpowiedź GLP-1. Na dorocznym kongresie Endocrine Society ENDO 2022 prof. Marylin Tan ze Stanford University School of Medicine w Kalifornii zaprezentowała wyniki testów klinicznych drugiej fazy tego leku w terapii hipoglikemii pobariatrycznej.
Do badania klinicznego drugiej fazy włączono 14 kobiet i 2 mężczyzn z oporną na leczenie hipoglikemią po operacji bariatrycznej. Zmiana diety nie przyniosła pozytywnych skutków. U większości (9) wykonano operację wyłączenia żołądkowego z zespoleniem na pętli Roux-en-Y, u 4 wykonano gastrektomię rękawową, u 2 gastrektomię, a u 1 wykonano fundoplikację sposobem Nissena. Siedmiu pacjentów (43,7 proc.) doświadczyło utraty przytomności z powodu hipoglikemii hiperinsulinowej. Żaden nie miał cukrzycy.
Przydzielono im losowo dawkę 45 mg aweksytydu w formie iniekcji podskórnych, dwa razy dziennie lub 90 mg raz dziennie raz na dobę przez 14 dni każdy, z dwudniowym okresem przerwy na usunięcie leku i jego metabolitów z organizmu, po której nastąpiła zmiana dawki.
Obie dawki skutkowały znacznym spadkiem hipoglikemii, mierzonej za pomocą monitorowania stężenia glukozy we krwi. Dawka raz na dobę zmniejszyła hipoglikemię poziomu 1. (glukoza <70 mg/dl) o 67,5 proc., a poziomu 2. (<54 mg/dl) o 53,3 proc. Jeszcze większe redukcje zaobserwowano w przypadku ciężkiej hipoglikemii (tj. zmienionego stanu psychicznego wymagającego pomocy) — odnotowano spadek o 67,5 proc. dla dawki dwa razy dziennie i o 66,1 proc. dla dawki raz na dobę.
Epizody rejestrowano za pomocą ślepego monitorowania w czasie rzeczywistym glikemii (CGM), ponieważ pozwala to na wykrycie epizodów, których pacjent nie był nawet świadomy.
Po podaniu leku stwierdzono znaczne zmniejszenie odsetka czasu spędzonego w hipoglikemii poziomu 1 i 2, a także mniejszej bezwzględnej liczby epizodów hipoglikemii w ciągu 14 dni. Efekt był większy przy dawce 90 mg raz dziennie, ze skróceniem czasu i liczby epizodów nawet o 65 proc. Przy czym, jak oświadczyła prof. Tan, wyniki dla dawki dwa razy dziennie były również znaczące.
Lek był skuteczny we wszystkich rodzajach operacji chirurgicznych. Pacjenci, którzy przeszli rękawową resekcję żołądka, mieli wyższy wskaźnik hipoglikemii na początku badania i – jak stwierdziła dr Tan – silną reakcję na podskórne wstrzyknięcia aweksytydu, co potwierdza kluczową rolę GLP-1.
Nie wystąpiły poważne działania niepożądane. Najczęściej zgłaszanymi były: biegunka, bóle głowy, wzdęcia i siniaki w miejscu wstrzyknięcia. Wszystkie były łagodne i samoograniczające się; ustąpiły bez leczenia. Żaden uczestnik nie wycofał się z badania.
Producent leku, firma Eiger Biopharmaceuticals, współpracuje obecnie z amerykańską Agencją ds. Żywności i Leków oraz Europejską Agencją Leków w celu zaprojektowania badania trzeciej fazy.
Opracowanie: Marek Meissner
Zwykle występuje w czasie od 1 do 3 godzin po posiłkach i może prowadzić do poważnych objawów neuroglikopenicznych, w tym do niewyraźnego widzenia, splątania, senności i braku koordynacji.
Co istotne, ponad jedna trzecia (37 proc.) osób z tym schorzeniem jest nieświadoma hipoglikemii. U około 59 proc. dotkniętych schorzeniem prowadzi to do drgawek, u 50 proc. do utraty przytomności i hospitalizacji, może być przyczyną wypadków samochodowych, a nawet śmierci. Ponad 90 proc. osób z tym schorzeniem uważa się za niepełnosprawne, a 41 proc. deklaruje niezdolność do pracy.
Obecnie nie ma zatwierdzonych metod leczenia hipoglikemii pobariatrycznej. Standardem opieki jest medyczna terapia żywieniowa obejmująca dietę niskowęglowodanową z ograniczeniem węglowodanów i małymi, częstymi posiłkami mieszanymi. Jeśli nie ma poprawy, wprowadza się farmakoterapię, stosując m.in. akarbozę (Precose), oktreotyd (Sandostatin) i diazoksyd (Proglycem). W bardzo ciężkich przypadkach możliwe jest zastosowanie rurek gastrostomijnych lub odwrócenie bajpasów, ale prowadzi to do odzyskania masy ciała i braku skuteczności operacji.
Patofizjologia hipoglikemii pobariatrycznej nie jest w pełni poznana, ale wydaje się, że występuje nadmierna odpowiedź GLP-1, która prowadzi do nieprawidłowego wydzielania insuliny i objawowej hipoglikemii hiperinsulinowej.
Jednym z leków, badanych jako terapeutyki w tej chorobie, jest Avexitide (aweksytyd). To agonista receptora GLP-1, który zmniejsza nadmierną odpowiedź GLP-1. Na dorocznym kongresie Endocrine Society ENDO 2022 prof. Marylin Tan ze Stanford University School of Medicine w Kalifornii zaprezentowała wyniki testów klinicznych drugiej fazy tego leku w terapii hipoglikemii pobariatrycznej.
Do badania klinicznego drugiej fazy włączono 14 kobiet i 2 mężczyzn z oporną na leczenie hipoglikemią po operacji bariatrycznej. Zmiana diety nie przyniosła pozytywnych skutków. U większości (9) wykonano operację wyłączenia żołądkowego z zespoleniem na pętli Roux-en-Y, u 4 wykonano gastrektomię rękawową, u 2 gastrektomię, a u 1 wykonano fundoplikację sposobem Nissena. Siedmiu pacjentów (43,7 proc.) doświadczyło utraty przytomności z powodu hipoglikemii hiperinsulinowej. Żaden nie miał cukrzycy.
Przydzielono im losowo dawkę 45 mg aweksytydu w formie iniekcji podskórnych, dwa razy dziennie lub 90 mg raz dziennie raz na dobę przez 14 dni każdy, z dwudniowym okresem przerwy na usunięcie leku i jego metabolitów z organizmu, po której nastąpiła zmiana dawki.
Obie dawki skutkowały znacznym spadkiem hipoglikemii, mierzonej za pomocą monitorowania stężenia glukozy we krwi. Dawka raz na dobę zmniejszyła hipoglikemię poziomu 1. (glukoza <70 mg/dl) o 67,5 proc., a poziomu 2. (<54 mg/dl) o 53,3 proc. Jeszcze większe redukcje zaobserwowano w przypadku ciężkiej hipoglikemii (tj. zmienionego stanu psychicznego wymagającego pomocy) — odnotowano spadek o 67,5 proc. dla dawki dwa razy dziennie i o 66,1 proc. dla dawki raz na dobę.
Epizody rejestrowano za pomocą ślepego monitorowania w czasie rzeczywistym glikemii (CGM), ponieważ pozwala to na wykrycie epizodów, których pacjent nie był nawet świadomy.
Po podaniu leku stwierdzono znaczne zmniejszenie odsetka czasu spędzonego w hipoglikemii poziomu 1 i 2, a także mniejszej bezwzględnej liczby epizodów hipoglikemii w ciągu 14 dni. Efekt był większy przy dawce 90 mg raz dziennie, ze skróceniem czasu i liczby epizodów nawet o 65 proc. Przy czym, jak oświadczyła prof. Tan, wyniki dla dawki dwa razy dziennie były również znaczące.
Lek był skuteczny we wszystkich rodzajach operacji chirurgicznych. Pacjenci, którzy przeszli rękawową resekcję żołądka, mieli wyższy wskaźnik hipoglikemii na początku badania i – jak stwierdziła dr Tan – silną reakcję na podskórne wstrzyknięcia aweksytydu, co potwierdza kluczową rolę GLP-1.
Nie wystąpiły poważne działania niepożądane. Najczęściej zgłaszanymi były: biegunka, bóle głowy, wzdęcia i siniaki w miejscu wstrzyknięcia. Wszystkie były łagodne i samoograniczające się; ustąpiły bez leczenia. Żaden uczestnik nie wycofał się z badania.
Producent leku, firma Eiger Biopharmaceuticals, współpracuje obecnie z amerykańską Agencją ds. Żywności i Leków oraz Europejską Agencją Leków w celu zaprojektowania badania trzeciej fazy.
Opracowanie: Marek Meissner
Przegląd Gastroenterologiczny
