Celiakia a przewlekła choroba nerek

Jak wiadomo celiakia zwiększa ryzyko rozwoju szeregu innych chorób. Wykazano między innymi, że choroba trzewna zwiększa ryzyko rozwoju niektórych schorzeń autoimmunologicznych takich, jak poszczególne typy nowotworów, cukrzyca typu 1 czy choroba Addisona. Jak dotąd brakuje natomiast wielu badań dotyczących ewentualnego związku celiakii z rozwojem przewlekłej choroby nerek (PCHN).

Jak pokazują aktualnie prowadzone rejestry PCHN wymagająca leczenia nerkozastępczego lub przeszczepu nerek jest narastającym problemem także z epidemiologicznego punktu widzenia. Istnieje teoretycznie powiązanie patogenetyczne choroby trzewnej a PCHN. Mianowicie wykazano, że na przykład u chorych z pierwotnymi kłębuszkowymi zapaleniami nerek stwierdza się pobudzenie odpowiedzi immunologicznej w błonie śluzowej jelita cienkiego ze zwiększeniem ilości komórek T śródnabłonkowo, obserwuje się także zwiększenie przepuszczalności bariery jelitowej.
Kilka dotychczas przeprowadzonych badań sugeruje związek celiakii z PCHN. W jednym z ostatnich wydań Gut zamieszczono pracę autorów szwedzkich, którzy wykazują na bardzo dużej grupie chorych, że taki związek istnieje. Przeprowadzili oni prospektywne badanie na kohorcie 29050 pacjentów z chorobą trzewną potwierdzoną histologicznie (Marsh III) w szwedzkim rejestrze w latach 1969-2008 prowadzonym w 28 ośrodkach patomorfologicznych w całym kraju. Schyłkowa PCHN definiowana była jako konieczność leczenia dializami lub konieczność transplantacji nerki.
Wykazano, że celiakia wiąże się ze zwiększoną częstością schyłkowej PCHN. Ryzyko rozwoju PCHN jest trzykrotnie zwiększone w stosunku do populacji ogólnej. Obserwowany wzrost ryzyka jest niezależny od wieku, w którym postawiono rozpoznanie choroby trzewnej.
W podsumowaniu autorzy podkreślają, że w przypadku potwierdzenia zaobserwowanej zależności pomiędzy chorobą trzewną a schyłkową PCHN w kolejnych badaniach, należy wziąć ten fakt pod uwagę w kształtowaniu wytycznych dotyczących nadzoru nad chorymi z celiakią.