Celiakia - dodatnie miana przeciwciał to nie wszystko

Glutenozależna choroba trzewna po raz pierwszy została opisana już w 1888 roku, jednak jest związek z podażą glutenu w diecie został odkryty dopiero w roku 1953. Celiakia jest chorobą dość częstą - w Europie występuje u 1-2% populacji. Jest to także choroba podstępna, co pokazuje najnowsza publikacja z prestiżowego czasopisma Gastroenterology.

W części przypadków, mimo dodatnich mian przeciwciał przeciw transglutaminazie i/lub przeciwendomysialnych, obraz histologiczny wycinków jelitowych pozostaje niezmieniony. Zespół naukowców z Mayo Clinic postanowił sprawdzić, jakie jest ryzyko wystąpienia aktywnej postaci choroby w tej grupie pacjentów. W tym celu pobrano próbki krwi od 15 551 osób i oznaczono miano przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej; jeżeli wynosiło ono powyżej 2 U/ml wówczas oznaczano także przeciwciała przeciwendomysialne. Próbki pobrano w 2 punktach czasowych (mediana odstępu 8,8 lat), od 2006 do 2017 roku.

Z próbek surowicy pobranych w pierwszym punkcie czasowym 15 398 było ujemnych , a 153 dodatnich dla TGA (> 4 U/ml). W czasie follow-upu łącznie u 6 osób zdiagnozowano celiakię (częstość rozpoznania 0,06%). 49 osób z wynikiem ujemnym z pierwszego testu serologicznego (0,32%) uzyskało wynik dodatni w drugim teście. Spośród 153 osób z dodatnim wynikiem pierwszego oznaczenia u 31 pacjentów (20%) pojawiły się kliniczne objawy choroby, 81 (53%) pozostało serododatnich, lecz bezobjawowych, a 41 (27%) osób uzyskało ujemny wynik drugiego oznaczenia. Wyższe początkowe miana TGA, płeć żeńska oraz niedoczynność tarczycy i choroby autoimmunologiczne w wywiadzie były związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia objawów klinicznych celiakii. Co ciekawe, dorośli, których pierwsza próbka była dodatnia, a druga ujemna byli starsi, mieli niższe niż średnie początkowe miana przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej i charakteryzowali się wyższym średnim wskaźnikiem masy ciała.