Celiakia zdiagnozowana w dzieciństwie zwiększa ryzyko zaburzeń psychicznych w wieku dorosłym

Celiakia może manifestować się objawami pozajelitowymi, takimi jak zmęczenie, bóle głowy, neuropatie. Badania wykazały, że celiakia również może przyczyniać się do wystąpienia zaburzeń psychicznych. Jednakże do tej pory nie udokumentowano jednoznacznie wpływu celiakii zdiagnozowanej u dzieci na rozwój zaburzeń psychicznych w wieku dorosłym.

Aby dowieść, czy istnieje związek między celiakią zdiagnozowaną w dzieciństwie, a rozwojem chorób psychicznych w wieku dorosłym, przeprowadzono w Szwecji badanie kohortowe z udziałem 19 186 dzieci z celiakią. Na każde chore dziecko przypadało 5 zdrowych dzieci jako kontrola. Średni czas obserwacji badanych wynosił około 12 lat. W czasie badania diagnozę zaburzenia psychicznego postawiono u 16,5% dzieci z celiakią oraz u 14,1% dzieci zdrowych. Ogólnie, choroba trzewna w dzieciństwie zwiększała ryzyko rozwoju zaburzeń psychicznych o 19%. Najwyższe ryzyko rozpoznania zaburzenia psychicznego odnotowano w pierwszym roku od zdiagnozowania celiakii (HR = 1,70; 95% CI: 1,41 – 2,05). Podwyższone ryzyko zaburzeń psychicznych zaobserwowano również w wieku dorosłym. (HR = 1,11; 95% CI: 1,04 – 1,17). Jeśli chodzi o konkretne jednostki chorobowe, odnotowano wyższe ryzyko zaburzeń nastroju (HR = 1,20; 95% CI: 1,12 – 1,28), zaburzeń lękowych (HR = 1,12; 95% CI: 1,06 – 1,19), zaburzeń odżywiania (HR = 1,34; 95% CI: 1,18 – 1,51), zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (HR = 1,29; 95% CI: 1,20 – 1,39) oraz zaburzeń ze spektrum autyzmu (HR = 1,47; 95% CI: 1,32 – 1,64). Ponadto dzieci z celiakią były później bardziej skłonne do nadużywania leków psychiatrycznych (HR = 1,34; 95% CI: 1,24 – 1,43). Nie wykazano istotnego związku pomiędzy celiakią a rozwojem takich zaburzeń, jak psychozy, zaburzenia behawioralne, zaburzenia osobowości czy skłonności samobójcze.

Choroba trzewna zwiększa ryzyko rozwoju zaburzeń nastroju, zaburzeń lękowych, zaburzeń odżywiania oraz autyzmu w dzieciństwie oraz w wieku dorosłym. Podczas diagnostyki i leczenia celiakii należy zwrócić uwagę na potencjalne zaburzenia psychiczne.

CI – Confidence Interval (pl. przedział ufności), HR – Hazard Ratio (pl. hazard względny)