Profilaktyczna analgezja przed przezskórną biopsją wątroby

Przezskórna biopsja wątroby pozostaje złotym standardem oceny histologicznej miąższu wątroby. Jest szczególnie przydatna w diagnostyce marskości wątroby. Służy także do monitorowania przebiegu wielu przewlekłych schorzeń wątroby oraz do oceny skuteczności poszczególnych form terapii. Stąd wynika niekiedy konieczność powtarzania tego badania u danego pacjenta nieraz wielokrotnie.

Najczęstszym powikłaniem po biopsji wątroby jest ból po wykonanym badaniu (stwierdzany u około 85% chorych). Nie ma zgodności co do ewentualnego postępowania profilaktycznego w tym zakresie. Część autorów jest zdania, że nie należy stosować leków zmniejszających ból przed badaniem, ponieważ może to zaburzyć współpracę pacjenta z lekarzem w trakcie badania. Ponadto stosowanie leków przeciwbólowych może maskować obecność istotnych powikłań po biopsji wątroby – np. krwawienia do jamy otrzewnej. Z drugiej jednak strony zauważa się, że profilaktyka i zwalczanie bólu po tej procedurze czyni ją bardziej przyjazną dla chorego, który nieraz poddawany jest jej kilkukrotnie w ciągu swojego życia. Jak podkreślają autorzy otwartego badania, które dotyczy tego zagadnienia, a którego wyniki zostały zamieszczone na łamach European Journal of Gastroenterology and Hepatology, każdy ośrodek ma swój własny schemat postępowania w tym zakresie. W ośrodku reprezentowanym przez autorów pracy (Liver Unit of Rambam Health-Care Campus, Haifa, Izrael) standardem jest stosowanie 30 minut przed biopsją leku anksjolitycznego (lorazepam). Autorzy przeprowadzili otwarte badanie porównujące taką strategię postępowania z zastosowaniem leku anksjolitycznego wraz z lekiem przeciwbólowym – tramadolem. Do badania zakwalifikowano 113 chorych – u 57 chorych zastosowano sam diazepam (5 mg), a u 56 lorazepam (1 mg) plus tramadol podjęzykowo (50 mg). Następnie oceniano nasilenie bólu i lęku przy pomocy skali wizualno-analogowej oraz arkusza State Anxiety Inventory 30 minut przed biopsją, 30 minut po badaniu oraz 6 godzin po badaniu.
Jak pokazały dalsze analizy zarówno nasilenie bólu, jak i lęku były istotnie mniejsze w 30 minucie po biopsji u chorych, u których zastosowano tramadol + lorazepam. W 6 godzinie po badaniu nasilenie bólu pozostawało w tej grupie istotnie mniejsze, natomiast nie było różnic w zakresie nasilenia lęku.
Autorzy podkreślają, że zastosowanie leku przeciwbólowego oraz anksjolitycznego w ramach profilaktyki bólu po biopsji wątroby znajduje, w świetle przytoczonych wyników badania, uzasadnienie. Jednak decyzja o takim schemacie postępowania zależy od doświadczenia ośrodka i dotychczas przyjętych standardów.