Przeszczep mikrobioty jelitowej determinuje odpowiedź na niwolumab w leczeniu czerniaka?

Byliśmy zaskoczeni wynikami klinicznymi. Spodziewaliśmy się zmiany immunologicznej i pewnych efektów klinicznych, ale nie pełnej odpowiedzi - powiedział Profesor Erez Baruch z University of Texas Health Science Center, Houston, w Teksasie. Kluczowym odkryciem jest to, że modulacja mikrobioty w nowotworach ma znaczenie kliniczne. Zmiana składu mikroflory jelitowej i reindukowanie immunoterapii może u niektórych pacjentów prowadzić do wyraźnych odpowiedzi klinicznych - dodają autorzy badania.

W niewielkim badaniu klinicznym przeszczep mikrobioty jelitowej przywrócił odpowiedź na immunoterapię u 3 z 10 pacjentów z opornym na leczenie czerniakiem z przerzutami, którzy przestali reagować na przeciwciała anty-PD-LI. Jeden z tych pacjentów miał pełną odpowiedź na niwolumab, ocenioną na podstawie regresji guza w badaniu PET-CT, a pozostali dwaj mieli częściowe odpowiedzi. Wszystkie trzy przypadki były wolne od progresji po 6 miesiącach. Przeszczepy mikrobioty jelitowej pochodziły od dwóch innych pacjentów z przerzutowym czerniakiem, którzy doświadczyli pełnej odpowiedzi na zahamowanie punktu kontrolnego trwającej co najmniej rok. Chociaż badanie było małe i nie obejmowało grupy kontrolnej potwierdza pojawiającą się w onkologii koncepcję, zgodnie z którą mikrobiom jelitowy, o którym już wiadomo, że ma silny wpływ na układ odpornościowy, może również wpływać na odpowiedź na immunoterapię i wzmacniać jej działanie - komentują badacze.

Wszystkich 10 uczestników tego badania przeszło trzydniowy cykl leczenia wankomycyną i neomycyną, którego celem było usunięcie mikrobiomu jelitowego. Następnie przeszczepiono im mikrobiotę jelitową podaną zarówno za pomocą kolonoskopii, jak i kapsułek doustnych. Ponownie wprowadzono immunoterapię (niwolumab w standardowej dawce IV). Pacjenci kontynuowali przyjmowanie doustnych kapsułek mikrobioty w cyklach, które powtarzano co dwa tygodnie przez sześć cykli.

Ponowna indukcja immunoterapii następowała po średnio 113 dniach. Wśród pacjentów, u których wystąpiła odpowiedź kliniczna, mediana wynosiła 119 dni. Naukowcy komentują, że te ramy czasowe są zbyt krótkie, aby ponownie pojawiły się komórki nowotworowe podatne na immunoterapię, co może być przyczyną zakłóceń. Było również mało prawdopodobne, że pojawiające się reakcje były opóźnionymi odpowiedziami na wcześniejsze leczenie przeciwciałami anty-PD-1, co jest kolejnym potencjalnym czynnikiem zakłócającym.

Biorcy byli zróżnicowani pod względem składu mikroflory jelitowej przed przeszczepem; po przeszczepie mikroflora przyjęła cechy mikroflory swoich dawców. Mikrobiota obu dawców była bogata w Lachnospiraceae sprzyjające immunoterapii, ale liczebność Veillonellaceae, również sprzyjająca immunoterapii, była wyższa u pierwszego dawcy. Przeszczep od tego dawcy doprowadził do trzech odpowiedzi.