Czy poród przedwczesny można przewidzieć już w pierwszym trymestrze ciąży?

Na całym świecie około 15 milionów ciąż kończy się porodem przedwczesnym. Wcześniactwo z kolei wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań (jak choćby martwicze zapalenie jelit, konieczność stosowania wentylacji mechanicznej i związana z tym dysplazja oskrzelowo-płucna, retinopatia wcześniacza czy krwawienia wewnątrzczaszkowe) dla dziecka. W niektórych przypadkach np. w przypadku niewydolności cieśniowo-szyjkowej, można się spodziewać porodu przedwczesnego; w innych przypadkach nie jest to możliwe.

Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych, gdzie częstość wcześniactwa wynosi około 1 na 10 żywych urodzeń, podjęli się próby opracowania markerów pozwalających z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć poród przedwczesny już między 10. a 12. tygodniem ciąży. Wyniki ich pracy ukazały się na łamach American Journal of Gynecology and Obstetrics.

Już kilka lat temu zespół badaczy dostrzegł związek między ekspresją określonych białek w okolicach 10.-12. tygodnia ciąży a porodem poniżej 35. tygodnia; obiecujące wyniki badań doczekały się kontynuacji. Korzystając z próbek surowicy zgromadzonych w kilku ośrodkach dokonano analizy 78 próbek pochodzących od kobiet, które urodziły dziecko poniżej 35. tygodnia ciąży oraz 174 od kobiet, które urodziły o czasie; dokonano pomiaru stężeń takich białek jak F13A (podjednostka A XIII czynnika krzepnięcia), FBLN1 (fibulina 1, białko budujące macierz pozakomórkową), IC1 (reguluje aktywność układu dopełniacza), ITIH2 (białko należące do rodziny proteaz serynowych, stabilizujących macierz pozakomórkową i zapobiegających m.in. przerzutom nowotworowym) oraz LCAT (acylotransferaza lecytynowo-cholesterolowa, przenosi reszty kwasu tłuszczowego z pozycji 2 lecytyny na cholesterol; niedobór prowadzi do wzrostu poziomu wolnego cholesterolu we krwi).

Okazało się, że oznaczenia panelu wymienionych białek istotnie różnią się u kobiet, które urodziły dziecko poniżej 35. tygodnia ciąży. Pomiar ich stężenia między 10. a 12. tygodniem pozwala z 74-procentową czułością i swoistością przewidzieć poród przedwczesny. Badania będą zapewne kontynuowane, a ich rezultatem w najbliższych latach mogą być nowe standardy postępowania z kobietami ciężarnymi. Czekamy na prospektywne badania, które powinny dostarczyć więcej twardych dowodów na skuteczność oznaczania wymienionych białek.