Endometrioza a choroby autoimmunologiczne

Jednym z najczęstszych schorzeń u kobiet w wieku reprodukcyjnym jest endometrioza, która - mimo że znana od przełomu XIX i XX wieku - wciąż nie jest do końca poznana. Istnieją różne teorie na temat patogenezy choroby; istotnych informacji dostarcza metaanaliza, którą opublikowano na łamach Human Reproduction Update.

Istnieje kilka hipotez dotyczących rozwoju zmian endometrialnych. Jednym z możliwych mechanizmów jest wsteczne przedostawanie się endometrium w czasie miesiączki. Przepływ ten może spowodować wysiew tkanki endometrium w miejscach ektopowych przy pomocy układu krwionośnego lub limfatycznego. Inna teoria mówi o tym, że endometrioza może być pozostałością struktur mullerowskich, które nie różnicowały się prawidłowo lub migrowały podczas rozwoju płodowego, zmieniając się w endometriozę. Badacze z Uniwersytetu Oksfordzkiego przeprowadzili metaanalizę w celu oceny, czy endometrioza istotnie koreluje z występowaniem chorób autoimmunologicznych, co sugerowałoby wspólny mianownik w etiologii obu schorzeń.

W badaniu uwzględniono 26 publikacji; wykazano, że występowanie endometriozy jest częstsze wśród kobiet chorujących na toczeń rumieniowaty układowy, zespoł Sjögrena, reumatoidalne zapalenie stawów, autoimmunologiczne choroby tarczycy, chorobę trzewną, stwardnienie rozsiane, choroby zapalne jelit i chorobę Addisona. Analiza jakości badań przy użyciu algorytmu GRADE wykazała, że większość dowodów charakteryzuje się niską jakością; jednak 5 spośród 26 badań dostarczało dowodów wysokiej jakości. Na ich podstawie stwierdzono, że występowanie endometriozy istotnie statystycznie koreluje z co najmniej jedną z wymienionych wcześniej chorób autoimmunologicznych.

Naukowcy podkreślają konieczność przeprowadzenia dalszych badań, aby uzyskać informacji na temat tego, czy endometrioza jest czynnikiem ryzyka, czy konsekwencją chorób autoimmunologicznych. Wyjaśnienie tego problemu być może otworzy możliwości rozwoju nowych leków.