Jak diagnozować i leczyć zatorowość u kobiet w ciąży i połogu

W ciąży następuje wzrost ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej. Przyczynia się nie tylko utrudnienie odpływu krwi żylnej z regionu miednicy małej i kończyn dolnych zwłaszcza w okresie ciąży zaawansowanej, ale także zmiany – zmniejszenie aktywności czynników przeciwkrzepliwych.

Co się dzieje? Następuje np. wzrost oporności na aktywowane białko C i trombolityczne, zmniejszenie aktywności t Pa, zwiększenie aktywności czynników prokoagulacyjnych, np. zwiększenie stężenia fibrynogenum czynnika VIII. Ponadto obserwuje się uszkodzenie żył, zwłaszcza w okresie okołoporodowym. Ograniczenia diagnostyczne związane z potencjalnym ryzykiem dla płodu oraz wysokim ryzykiem niewłaściwego rozpoznania stanowią ważny czynnik utrudniający właściwą strategią terapeutyczną. Aktualnie proponuje się u osób z ryzykiem (zmodyfikowana skala genewska) wykonanie testu uciskowego (obie kończyny dolne) – wykonanie tego badania może pozwolić na zminimalizowanie ryzyka nieuzasadnionego narażenia na promieniowanie radiologiczne. Wyniki badania D-dimerów może mieć znaczenie wykluczające, natomiast wyższe wartości mogą być obserwowane u kobiet ciężarnych i okresie połogowym. Badanie TK angio (niskodawkowe) należy poprzedzić wykonaniem RTG klatki piersiowej i zalecić pogłębienie diagnostyki w przypadku nieprawidłowości w obrazie RTG.

W leczeniu u ciężarnych stosuje się heparynę drobnocząsteczkową lub niefrakcjonowaną – nie przenikają przez łożysko, są to jedyne dopuszczalne w ciąży leki. Antagonistów witaminy K nie należy stosować przed 16. tygodniem i po 36. tygodniu. Poród powinien być poprzedzony 24-godzinnym odstępem od podania ostatniej dawki heparyny, ponownie lek może być podany po 24 godzinach w przypadku niepowikłanego porodu. Czas trwania leczenia powinien wynosić przynajmniej 6 tygodni po rozwiązaniu, ogólny czas leczenia – przynajmniej 3 miesiące. Dawka heparyny powinna być określona na podstawie wagi pacjentki na etapie początkowej ciąży (pierwszy trymestr).