123RF
Komórki macierzyste w leczeniu niewydolności jajników
Redaktor: Monika Stelmach
Data: 28.07.2023
Źródło: Dominika Cieślak/PAP, The Lancet: „Fertility restoration in mice with chemotherapy induced ovarian failure using differentiated iPSCs”
Działy:
Aktualności w Ginekologia
Aktualności
Terapia komórkami macierzystymi przywraca produkcję hormonów płciowych i płodność u myszy, u których doszło do przedwczesnego zatrzymania pracy jajników – udowodnili badacze z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie.
Somatyczne komórki macierzyste, czyli te wyizolowane z dorosłego organizmu (w odróżnieniu od zarodkowych komórek macierzystych), były w stanie przywrócić prawidłowy poziom hormonów płciowych u myszy po chemioterapii i pozwoliły na urodzenie żywego potomstwa wskutek naturalnego zapłodnienia.
W przyszłości metody oparte na założeniach tego badania mogą zrewolucjonizować leczenie niepłodności u kobiet, u których doszło do przedwczesnego zatrzymania pracy jajników.
– To mające na celu udowodnienie słuszności koncepcji badanie pokazuje, że można pobrać komórki inne niż rozrodcze i przekształcić je w zdrowe jajeczka, z których może rozwinąć się wiele pokoleń zwierząt. Te wyniki są ekscytujące, ponieważ dają pacjentkom z niewydolnością jajników nadzieję na biologiczne potomstwo i wznowienie produkcji hormonów płciowych – mówi dr Raymond Manohar Anchan, jeden z czołowych autorów publikacji i szef laboratorium zajmującego się biologią komórek macierzystych i medycyną regeneracyjną w Center for Infertility and Reproductive Surgery.
Około 5 proc. kobiet doświadcza przedwczesnej niewydolności jajników związanej z chemioterapią lub defektami genetycznymi. Kiedy dochodzi do zatrzymania pracy tych gonad, poziom hormonów płciowych w organizmie spada i jajnik nie uwalnia już komórek jajowych, a więc nie może dojść do zapłodnienia. Obecnie nie są dostępne skuteczne terapie, mogące przezwyciężyć ten typ niepłodności. Borykające się z nim osoby mogą skorzystać z dawstwa komórek jajowych lub własnych zamrożonych wcześniej jajeczek.
W badaniu tym badacze pokazali, że komórki pobrane z tzw. warstwy ziarnistej jajnika mogą być przekształcone w pluripotencjalne komórki macierzyste, czyli takie, które mogą następnie zróżnicować się w dowolny rodzaj komórek dorosłego organizmu. Podanie myszom tych komórek przywracało ich płodność, a wstrzyknięte komórki stawały się komórkami jajowymi. Co ciekawe, podanie komórek do jednego jajnika przywracało również pracę drugiego z nich.
– Komórki macierzyste muszą wydzielać jakiś czynnik promujący ten proces. Teraz chcemy znaleźć ten czynnik. Zidentyfikowanie go byłoby podwójnie ekscytujące, ponieważ być może bylibyśmy wtedy w stanie leczyć pacjentki za jego pomocą bez konieczności podawania komórek – dodaje dr Anchan.
Na razie nie ma potwierdzenia, że taka technika działałaby również u ludzi. Naukowcy nie wiedzą też jeszcze, czy mysie potomstwo urodzone dzięki ich metodzie jest w pełni zdrowe i czy będzie rozwijać się w pełni normalnie – zespół prowadzi teraz długoterminowe badania z udziałem urodzonych w ten sposób myszek.
W przyszłości metody oparte na założeniach tego badania mogą zrewolucjonizować leczenie niepłodności u kobiet, u których doszło do przedwczesnego zatrzymania pracy jajników.
– To mające na celu udowodnienie słuszności koncepcji badanie pokazuje, że można pobrać komórki inne niż rozrodcze i przekształcić je w zdrowe jajeczka, z których może rozwinąć się wiele pokoleń zwierząt. Te wyniki są ekscytujące, ponieważ dają pacjentkom z niewydolnością jajników nadzieję na biologiczne potomstwo i wznowienie produkcji hormonów płciowych – mówi dr Raymond Manohar Anchan, jeden z czołowych autorów publikacji i szef laboratorium zajmującego się biologią komórek macierzystych i medycyną regeneracyjną w Center for Infertility and Reproductive Surgery.
Około 5 proc. kobiet doświadcza przedwczesnej niewydolności jajników związanej z chemioterapią lub defektami genetycznymi. Kiedy dochodzi do zatrzymania pracy tych gonad, poziom hormonów płciowych w organizmie spada i jajnik nie uwalnia już komórek jajowych, a więc nie może dojść do zapłodnienia. Obecnie nie są dostępne skuteczne terapie, mogące przezwyciężyć ten typ niepłodności. Borykające się z nim osoby mogą skorzystać z dawstwa komórek jajowych lub własnych zamrożonych wcześniej jajeczek.
W badaniu tym badacze pokazali, że komórki pobrane z tzw. warstwy ziarnistej jajnika mogą być przekształcone w pluripotencjalne komórki macierzyste, czyli takie, które mogą następnie zróżnicować się w dowolny rodzaj komórek dorosłego organizmu. Podanie myszom tych komórek przywracało ich płodność, a wstrzyknięte komórki stawały się komórkami jajowymi. Co ciekawe, podanie komórek do jednego jajnika przywracało również pracę drugiego z nich.
– Komórki macierzyste muszą wydzielać jakiś czynnik promujący ten proces. Teraz chcemy znaleźć ten czynnik. Zidentyfikowanie go byłoby podwójnie ekscytujące, ponieważ być może bylibyśmy wtedy w stanie leczyć pacjentki za jego pomocą bez konieczności podawania komórek – dodaje dr Anchan.
Na razie nie ma potwierdzenia, że taka technika działałaby również u ludzi. Naukowcy nie wiedzą też jeszcze, czy mysie potomstwo urodzone dzięki ich metodzie jest w pełni zdrowe i czy będzie rozwijać się w pełni normalnie – zespół prowadzi teraz długoterminowe badania z udziałem urodzonych w ten sposób myszek.
Przegląd Menopauzalny
