FDA ostrzega przed ograniczeniami pulsoksymetrów

Pulsoksymetria jest przydatna do szacowania poziomu tlenu we krwi, jednak pulsoksymetry mają ograniczenia, istnieje też ryzyko niedokładności w pewnych okolicznościach. Pacjenci ze schorzeniami takimi jak COVID-19, którzy monitorują swój stan w domu, powinni zgłaszać wszelkie obawy lekarzowi.

FDA przypomina: Należy pamiętać, że na dokładność odczytu pulsoksymetru może wpływać wiele czynników, takich jak słabe krążenie, pigmentacja skóry, grubość skóry, jej temperatura, aktualne palenie tytoniu i używanie lakieru do paznokci.(...)

Jak interpretować odczyt:
Podczas pomiaru należy zwrócić uwagę, czy poziom tlenu jest niższy niż we wcześniejszych pomiarach, czy też zmniejsza się z upływem czasu. Zmiany lub trendy w pomiarach mogą być bardziej znaczące do oceny niż jeden pomiar. Urządzenia, które można kupić w sklepie lub w internecie, nie są przeznaczone do celów medycznych. Specjaliści radzą, by nie traktować pulsoksymetru jako jedynego lub dominującego urządzenia oceniającego naszą sytuację zdrowotną. Propagowana zasada brzmi: Nie polegaj wyłącznie na pulsoksymetrze, aby ocenić swój stan zdrowia lub poziom tlenu. Jeśli monitorujesz poziom tlenu w domu, zwróć uwagę na inne oznaki lub objawy niskiego poziomu tlenu, takie jak:
- niebieskawe zabarwienie twarzy, ust lub paznokci;
- duszność, trudności w oddychaniu lub nasilający się kaszel;
- niepokój i dyskomfort;
- ból lub ucisk w klatce piersiowej;
- szybkie lub przyspieszone tętno.

Należy pamiętać, że niektórzy pacjenci z niskim poziomem tlenu mogą nie mieć żadnego lub wszystkich z tych objawów. Tylko pracownik służby zdrowia może zdiagnozować stan chorobowy taki jak niedotlenienie.

Kiedy skontaktować się z lekarzem:
Rady dla pacjentów są następujące:
- Jeśli obawiasz się odczytu pulsoksymetru lub jeśli objawy są poważne bądź nasilają się, skontaktuj się z lekarzem.
- Jeśli uważasz, że możesz mieć COVID-19, skontaktuj się z lekarzem lub ośrodkiem zdrowia w sprawie wykonania testu diagnostycznego na COVID-19. Pulsoksymetrów nie można używać do diagnozowania ani wykluczania COVID-19.(...)

Zalecenia dla pracowników służby zdrowia
- Należy pamiętać, że na dokładność odczytu pulsoksymetru może wpływać wiele czynników, takich jak słabe krążenie, pigmentacja skóry, grubość skóry, temperatura skóry, aktualne palenie tytoniu i używanie lakieru do paznokci.
- Sprawdź etykietę urządzenia lub witrynę internetową producenta, aby poznać dokładność określonej marki pulsoksymetru i czujnika. Różne marki pulsoksymetrów, a nawet różne czujniki (klips na palec kontra klej) mogą mieć inny poziom dokładności. Pulsoksymetry są najmniej dokładne, gdy nasycenie tlenem jest mniejsze niż 80%.
- Należy wziąć pod uwagę ograniczenia dokładności podczas korzystania z pulsoksymetru do pomocy w diagnostyce i podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia.
- Użyj odczytów pulsoksymetru jako oszacowanie nasycenia krwi tlenem. Na przykład nasycenie na poziomie 90% może odpowiadać wysyceniu krwi tętniczej na poziomie 86-94%.
- Jeśli to możliwe, podejmuj decyzje diagnostyczne i terapeutyczne na podstawie trendów odczytów pulsoksymetru obserwowanych przez pewien czas, a nie wartości progowych.

Opis urządzenia
Pulsoksymetr to urządzenie, które zwykle umieszcza się na opuszce palca. Wykorzystuje wiązki światła do oszacowania nasycenia krwi tlenem i częstości tętna. Saturacja tlenem dostarcza informacji o ilości tlenu przenoszonego we krwi. Pulsoksymetr może oszacować ilość tlenu we krwi bez konieczności pobierania próbki krwi. Większość pulsoksymetrów pokazuje dwie lub trzy cyfry. Najważniejsza liczba, poziom nasycenia tlenem, jest zwykle podawana w skrócie jako SpO 2 i jest przedstawiana w procentach. Częstość tętna (podobnie jak tętno) jest w skrócie PR, a czasami występuje trzecia liczba określająca siłę sygnału. Wartości saturacji tlenem wynoszą od 95% do 100% dla większości zdrowych osób, ale czasami mogą być niższe u osób z problemami z płucami. Poziom nasycenia tlenem jest również ogólnie nieco niższy u osób mieszkających na większych wysokościach.

Interpretacja i ograniczenia pulsoksymetrii
Pulsoksymetry mają ograniczenia i ryzyko niedokładności w pewnych okolicznościach. W wielu przypadkach poziom niedokładności może być niewielki i nieistotny klinicznie; jednak istnieje ryzyko, że niedokładny pomiar może spowodować nierozpoznane niskie poziomy nasycenia tlenem. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć ograniczenia pulsoksymetrii oraz sposób obliczania i interpretację dokładności.

Informacje o zastosowaniu pulsoksymetrów znalazły się m.in. w polskich zaleceniach dotyczących postępowania u osób z chorobą COVID-19 leczonych w domu. Jest to stanowisko konsultantów krajowych medycyny rodzinnej, chorób zakaźnych oraz anestezjologii i intensywnej terapii stworzone we współpracy z Radą Medyczną. W punkcie 16. tego stanowiska czytamy: Zaleca się monitorowanie saturacji krwi tętniczej tlenem za pomocą pulsoksymetru u wszystkich pacjentów z dusznością spoczynkową, a szczególnie u osób w wieku >60 lat. W związku z częstym występowaniem u chorych na COVID-19 niewydolności oddechowej z głęboką hipoksemią bez subiektywnego uczucia duszności, uzasadnione jest monitorowanie saturacji, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku i/lub osób obciążonych schorzeniami towarzyszącymi. Optymalnym rozwiązaniem jest włączenie pacjenta do programu Domowej Opieki Medycznej (system PulsoCare), w którym pacjent będzie stale monitorowany.

- Lekarze zwrócili uwagę na to, iż pacjenci za późno trafiają do szpitala. Odkładamy na ostatni moment to, kiedy potrzebujemy interwencji medycznej, takiej bardziej specjalistycznej, szpitalnej. Karetki są wzywane zbyt późno – mówił w listopadzie 2020 roku Adam Niedzielski. A specjaliści FDA przypominają dzisiaj, jak pacjent powinien używać pulsoksymetru rozsądnie.