Archiwum
Prawa pacjenta w dobie pandemii
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 27.01.2021
Źródło: Biuro Rzecznika Praw Pacjenta
Działy:
Aktualności w Koronawirus
Aktualności
Jednym z priorytetowych obszarów działania Rzecznika Praw Pacjenta w 2020 r. była pandemia COVID-19.
Rzecznik przeprowadził wiele interwencji i inicjatyw, mających na celu poprawę jakości opieki nad pacjentami, wzmocnienia przestrzegania ich praw, dostępności i bezpieczeństwa. Do najważniejszych należały m.in. zwiększenie liczby kanałów komunikacyjnych, usprawnienie obsługi pacjenta, poprawa dostępności świadczeń medycznych i działania wspomagające standaryzację świadczeń okołoporodowych.
Ważnym elementem działań RPP było uruchomienie infolinii onkologicznej, dzięki której pacjenci z podejrzeniem choroby nowotworowej mogli uzyskać informacje dotyczące kolejnych kroków w procesie leczenia.
Jeszcze w połowie lutego 2020 r. średnia dzienna liczba porad telefonicznych udzielanych przez konsultantów Rzecznika Praw Pacjenta pod numerem Telefonicznej Informacji Pacjenta wynosił ok. 250. W połowie marca było to już ponad 850 porad, a w kolejnych miesiącach wartość ta ustabilizowała się na poziomie 600-700 porad dziennie. Zwiększona intensywność pracy wymagała modernizacji infrastruktury telekomunikacyjnej, dzięki czemu aż 50 konsultantów mogło pracować w tym samym czasie.
W 2020 r. strona internetowa Rzecznika Praw Pacjenta została przeniesiona na portal GOV.PL, dzięki czemu dołączyła do spójnego rządowego systemy informatycznego. Pacjenci mogą ją łatwiej wyszukać, jest bardziej przejrzysta i intuicyjna, co ułatwia korzystanie z jej zasobów.
W 2020 r. przy Rzeczniku Praw Pacjenta powołano trzy organy doradczo-opiniodawcze. Rada Organizacji Pacjentów, do której należy ponad 80 organizacji, skupia swoją działalność na analizie sytuacji i potrzeb pacjentów, postulowaniu oraz inicjowaniu zmian w systemie opieki zdrowotnej. Z kolei zadaniem Rada Ekspertów jest formułowanie propozycji zmian najkorzystniejszych dla systemu ochrony zdrowia. Nowym organem doradczym jest też Rada Dyrektorów Szpitali, w ramach której dyskutowane będą problemy pacjentów w perspektywie organizacyjnych możliwości ochrony zdrowia.
W 2020 r. najczęściej zgłaszane problemy dotyczyły długiego okresu oczekiwania na konsultację, braku możliwości zarejestrowania się z powodu ograniczeń w kontakcie z placówkami, odwoływanego leczenia szpitalnego czy zaniku świadczeń w zakresie rehabilitacji. Przedmiotem wielu działań Biura Rzecznika Praw Pacjenta były skargi na tzw. opłaty sanitarne w podmiotach leczniczych, szczególnie w obszarze stomatologii. RPP zwracał także uwagę na niewydolność służb sanitarnych i niewystarczający nadzór epidemiczny. - Pamiętajmy, że pacjent powinien być objęty odpowiednią opieką nie tylko podczas hospitalizacji czy w trakcie wizyty lekarskiej. Sprawnie działające służby monitorujące i koordynujące działania w zakresie ochrony zdrowia, powinny działać w pandemii szczególnie sprawnie. Mieliśmy wiele sygnałów dotyczących różnego rodzaju zaniedbań, związanych chociażby z niewystarczającym nadzorem nad osobami przebywającymi w kwarantannie czy ogólnym chaosem informacyjnym - mówi Bartłomiej Chmielowiec. Wystąpił on m.in. do konsultanta krajowego w dziedzinie epidemiologii oraz w dziedzinie medycyny paliatywnej o wydanie wytycznych w kwestii usprawnienia kontaktu rodziny z umierającym pacjentem oraz możliwości identyfikacji zwłok pacjenta – w przypadku, gdy zgon pacjenta nie miał związku z podejrzeniem zachorowania na COVID-19, a podmiot leczniczy nie był tzw. szpitalem jednoimiennym.
Rzecznik Praw Pacjenta przedstawił w 2020 roku liczne propozycje legislacyjne, wynikające z analizy sytuacji i problemów w realizacji praw pacjenta w związku z epidemią COVID-19. Jedną z nich było m.in. umożliwienie dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta, który jest nieprzytomny i przebywa w szpitalu. Obecnie, jeśli osoba bliska nie ma odrębnego upoważnienia, uzyskanie wglądu w dokumentację nie jest możliwe. Zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta należy to zmienić i w sytuacjach nagłych, nieprzewidzianych, kiedy pacjent nieprzytomny trafia do szpitala, osoby bliskie powinny móc zapoznać się z dokumentacją medyczną bliskiej osoby. Jest to tym bardziej zasadne, że już w chwili obecnej bliscy mogą w ww. przypadku uzyskać od lekarza informacji o stanie zdrowia pacjenta. - Za takim rozwiązaniem przemawia także obecna sytuacja epidemiczna, kiedy to ograniczane są odwiedziny pacjentów w szpitalach, a kontakt z lekarzami utrudniony – podkreśla Bartłomiej Chmielowiec.
Zaproponowano także wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji kuratora medycznego, wyznaczanego przez sąd, w celu wyrażania zgody na leczenie nieprzytomnego pacjenta. Kurator medyczny z mocy prawa miałby uprawnienie do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do informacji o jego stanie zdrowia. W ocenie Rzecznika Praw Pacjenta kurator medyczny mógłby przyczynić się do przyspieszenia procedur związanych z wyrażaniem zgody na leczenia pacjenta, którą w przypadku nieprzytomnego, ale stabilnego pacjenta, każdorazowo musi wyrażać sąd.
Kolejnym zagadnieniem było funkcjonowanie wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Rzecznik Praw Pacjenta na bieżąco monitoruje działanie ww. komisji, w szczególności w czasie epidemii. Wcześniej, wspólnie z Głównym Inspektorem Sanitarnym, rzecznik wydał wytyczne dla tych komisji w czasie epidemii.
W trakcie posiedzenia sejmowej Komisji Zdrowia zaakceptowano sprawozdanie RPP za 2019 rok w porównaniu z 2018 rokiem.
Ważnym elementem działań RPP było uruchomienie infolinii onkologicznej, dzięki której pacjenci z podejrzeniem choroby nowotworowej mogli uzyskać informacje dotyczące kolejnych kroków w procesie leczenia.
Jeszcze w połowie lutego 2020 r. średnia dzienna liczba porad telefonicznych udzielanych przez konsultantów Rzecznika Praw Pacjenta pod numerem Telefonicznej Informacji Pacjenta wynosił ok. 250. W połowie marca było to już ponad 850 porad, a w kolejnych miesiącach wartość ta ustabilizowała się na poziomie 600-700 porad dziennie. Zwiększona intensywność pracy wymagała modernizacji infrastruktury telekomunikacyjnej, dzięki czemu aż 50 konsultantów mogło pracować w tym samym czasie.
W 2020 r. strona internetowa Rzecznika Praw Pacjenta została przeniesiona na portal GOV.PL, dzięki czemu dołączyła do spójnego rządowego systemy informatycznego. Pacjenci mogą ją łatwiej wyszukać, jest bardziej przejrzysta i intuicyjna, co ułatwia korzystanie z jej zasobów.
W 2020 r. przy Rzeczniku Praw Pacjenta powołano trzy organy doradczo-opiniodawcze. Rada Organizacji Pacjentów, do której należy ponad 80 organizacji, skupia swoją działalność na analizie sytuacji i potrzeb pacjentów, postulowaniu oraz inicjowaniu zmian w systemie opieki zdrowotnej. Z kolei zadaniem Rada Ekspertów jest formułowanie propozycji zmian najkorzystniejszych dla systemu ochrony zdrowia. Nowym organem doradczym jest też Rada Dyrektorów Szpitali, w ramach której dyskutowane będą problemy pacjentów w perspektywie organizacyjnych możliwości ochrony zdrowia.
W 2020 r. najczęściej zgłaszane problemy dotyczyły długiego okresu oczekiwania na konsultację, braku możliwości zarejestrowania się z powodu ograniczeń w kontakcie z placówkami, odwoływanego leczenia szpitalnego czy zaniku świadczeń w zakresie rehabilitacji. Przedmiotem wielu działań Biura Rzecznika Praw Pacjenta były skargi na tzw. opłaty sanitarne w podmiotach leczniczych, szczególnie w obszarze stomatologii. RPP zwracał także uwagę na niewydolność służb sanitarnych i niewystarczający nadzór epidemiczny. - Pamiętajmy, że pacjent powinien być objęty odpowiednią opieką nie tylko podczas hospitalizacji czy w trakcie wizyty lekarskiej. Sprawnie działające służby monitorujące i koordynujące działania w zakresie ochrony zdrowia, powinny działać w pandemii szczególnie sprawnie. Mieliśmy wiele sygnałów dotyczących różnego rodzaju zaniedbań, związanych chociażby z niewystarczającym nadzorem nad osobami przebywającymi w kwarantannie czy ogólnym chaosem informacyjnym - mówi Bartłomiej Chmielowiec. Wystąpił on m.in. do konsultanta krajowego w dziedzinie epidemiologii oraz w dziedzinie medycyny paliatywnej o wydanie wytycznych w kwestii usprawnienia kontaktu rodziny z umierającym pacjentem oraz możliwości identyfikacji zwłok pacjenta – w przypadku, gdy zgon pacjenta nie miał związku z podejrzeniem zachorowania na COVID-19, a podmiot leczniczy nie był tzw. szpitalem jednoimiennym.
Rzecznik Praw Pacjenta przedstawił w 2020 roku liczne propozycje legislacyjne, wynikające z analizy sytuacji i problemów w realizacji praw pacjenta w związku z epidemią COVID-19. Jedną z nich było m.in. umożliwienie dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta, który jest nieprzytomny i przebywa w szpitalu. Obecnie, jeśli osoba bliska nie ma odrębnego upoważnienia, uzyskanie wglądu w dokumentację nie jest możliwe. Zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta należy to zmienić i w sytuacjach nagłych, nieprzewidzianych, kiedy pacjent nieprzytomny trafia do szpitala, osoby bliskie powinny móc zapoznać się z dokumentacją medyczną bliskiej osoby. Jest to tym bardziej zasadne, że już w chwili obecnej bliscy mogą w ww. przypadku uzyskać od lekarza informacji o stanie zdrowia pacjenta. - Za takim rozwiązaniem przemawia także obecna sytuacja epidemiczna, kiedy to ograniczane są odwiedziny pacjentów w szpitalach, a kontakt z lekarzami utrudniony – podkreśla Bartłomiej Chmielowiec.
Zaproponowano także wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji kuratora medycznego, wyznaczanego przez sąd, w celu wyrażania zgody na leczenie nieprzytomnego pacjenta. Kurator medyczny z mocy prawa miałby uprawnienie do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do informacji o jego stanie zdrowia. W ocenie Rzecznika Praw Pacjenta kurator medyczny mógłby przyczynić się do przyspieszenia procedur związanych z wyrażaniem zgody na leczenia pacjenta, którą w przypadku nieprzytomnego, ale stabilnego pacjenta, każdorazowo musi wyrażać sąd.
Kolejnym zagadnieniem było funkcjonowanie wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Rzecznik Praw Pacjenta na bieżąco monitoruje działanie ww. komisji, w szczególności w czasie epidemii. Wcześniej, wspólnie z Głównym Inspektorem Sanitarnym, rzecznik wydał wytyczne dla tych komisji w czasie epidemii.
W trakcie posiedzenia sejmowej Komisji Zdrowia zaakceptowano sprawozdanie RPP za 2019 rok w porównaniu z 2018 rokiem.
