Szczepionka oksfordzka przebadana w grupie osób starszych
Redaktor: Marta Koblańska
Data: 30.11.2020
Źródło: Lancet
Działy:
Aktualności w Koronawirus
Aktualności
Osoby w wieku podeszłym, czyli powyżej 70 lat znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19, który może zakończyć zgonem. Dlatego powinny mieć pierwszeństwo szczepień, gdy pojawi się skuteczna szczepionka.
Immunogenność szczepionek jest często gorsza u osób starszych a jest to rezultatem, związanego z wiekiem, osłabienia układu odpornościowego.
Dlatego Uniwersytet w Oksfordzie wraz z firmą AstraZeneca po opisaniu immunogenności nowej szczepionki wektorowo-adenowirusowej (ChAdOx1 nCoV-19) u osób młodszych teraz przedstawia jej bezpieczeństwo i immunogenność w większej grupie również obejmującej osoby w wieku 70 lat i starszych.
Badacze w swoim raporcie zawarli wyniki badań - 2 fazy oraz 2/3 fazy, pojedynczo-zaślepionego oraz kontrolowanego i randomizowanego, prowadzonych w dwóch ośrodkach w Wielkiej Brytanii. Do badania włączono osoby zdrowe w wieku 18 lat i starsze oraz utworzono podgrupy wiekowe (18-55 lat, 56-69 lat i 70 lat i więcej) pod kątem immunogenności. Pacjenci zostali zakwalifikowani, jeśli aktualnie nie przechodzili ciężkich lub niekontrolowanych chorób współistniejących lub w zdiagnozowanym zespole kruchości, w wyniku testu nie stwierdzono u nich wysokiego współczynnika.
Na początku uczestnicy otrzymywali niskie dawki, a w obrębie każdej grupy wiekowej zostali losowo przypisani do otrzymania albo domięśniowo ChAdOx1 nCoV-19 (2·2 × 1010 cząsteczek wirusa), albo kontrolnej szczepionki MenACWY. Działo się to przy wykorzystaniu randomizacji blokowej oraz po stratyfikacji grup z racji wieku oraz dawki jak również miejsca badania. Zastosowano następujące proporcje: w grupie 18-55 lat 1:1 do albo dwóch dawek ChAdOx1 nCoV-19 lub dwóch dawek MenACWY. W grupie 56-69 lat 3:1:3:1 do jednej dawki ChAdOx1 nCoV-19, jednej dawki MenACWY, dwóch dawek ChAdOx1 nCoV-19 lub dwóch dawek MenACWY. I w grupie 70 lat i więcej 5:1:5:1 do jednej dawki szczepionki, jednej dawki szczepionki kontrolnej, dwóch dawek szczepionki ChAdOx1 nCoV-19 lub dwóch dawek szczepionki kontrolnej MenACWY. Próby te powtarzano w odstępie 28 dni. Następnie uczestnicy zostali przypisani do standardowej dawki (3·5–6·5 × 1010 cząsteczek wirusa w ChAdOx1 nCoV-19). Powtarzano tę samą procedurę za wyjątkiem grupy 18-55 lat, w której proporcja wynosiła 5:1 do dwóch dawek szczepionki lub dwie dawki szczepionki kontrolnej.
Szczególnym celem raportu była przede wszystkim ocena bezpieczeństwa oraz humoralnej i komórkowej immunogenności schematu dawki pojedynczej oraz podwójnej u dorosłych w wieku powyżej 55 lat. Oceniono również skuteczność mierzoną liczbą przypadków objawowych z potwierdzonym COVID-19 oraz bezpieczeństwo mierzone wystąpieniem poważnych działań niepożądanych. Analizowano grupy uczestników, którzy przyjęli szczepionkę.
Oto wyniki. Między 30 maja a 8 sierpnia, 560 uczestników zostało włączonych do badania: 160 w wieku 18-55 lat (100 zostało przypisanych do ChAdOx1 nCoV-19, a 60 do MenACWY), 150 w wieku 56-69 lat (120 przypisanych do szczepionki i 40 do szczepionki kontrolnej) i 240 w wieku 70 lat i więcej (200 przypisanych do ChAdOx1 nCoV-19 i 40 do MenACWY). Siedmiu uczestników nie otrzymało podwyższonej dawki w reżimie dwóch dawek, jeden otrzymał nieprawidłową szczepionkę a trzech zostało wykluczonych po analizie immunogenności z powodu nieprawidłowego oznaczenia próbek.
Kobiety stanowiły 280 uczestniczek z 552 osób. Jak się okazało miejscowe oraz systemowe reakcje były powszechniejsze u osób, którym podano szczepionkę niż u osób, które otrzymały szczepionkę kontrolną. Były również podobne do tych wcześniej opisywanych (ból miejsca po zastrzyku, uczucie gorączki, ból mięśni, ból głowy), ale mniej powszechne u osób starszych w porównaniu do młodszych. U osób otrzymujących dwie standardowe dawki ChAdOx1 nCoV-19 reakcje miejscowe były raportowane u 42 (88 proc.) z 49 uczestników po pierwszym zaszczepieniu w grupie 18-55 lat, u 22 (73 proc.) z 30 w grupie 56-69 lat i 30 (61 proc.) z 49 w grupie 70 lat i starszych. Reakcje systemowe zanotowano u 42 (86 proc.) w grupie 18-55 lat, 23 (77 procent) w grupie 56-69 lat i 32 (65 proc.) w grupie 70 lat i starszych. Na 26 października 2020 roku, zaraportowano 13 poważnych działań niepożądanych, które pojawiły się podczas badania, przy czym żadne z nich nie zostało uznane za związane ze szczepionkami. U uczestników, którzy otrzymali dwie dawki szczepionki, średnie odpowiedzi przeciw zwyżce IgG SARS-CoV-2 w ciągu 28 dni po podaniu podwyższonej dawki były podobne w trzech grupach wiekowych.
Neutralizujące miano przeciwciał po podwyższonej dawce było podobne we wszystkich grupach wiekowych w 42 dniu przy dawce standardowej. Do 14 dnia po podaniu podwyższonej dawki u 208 (ponad 99 proc.) z 209 uczestników w grupie podwyższonej dawki zanotowano odpowiedzi neutralizującego przeciwciała. Odpowiedzi komórek T były najwyższe w 14 dniu po pojedynczej dawce standardowej szczepionki.
Jak można interpretować wyniki? ChAdOx1 nCoV-19 wydaje się być lepiej tolerowana u starszych dorosłych niż u młodszych i ma podobną immunogenność wśród wszystkich grup wiekowych po podaniu podwyższonej dawki. Dalsza ocena skuteczności tej szczepionki jest uzasadniona we wszystkich grupach wiekowych oraz u osób chorujących na schorzenia współistniejące.
Dlatego Uniwersytet w Oksfordzie wraz z firmą AstraZeneca po opisaniu immunogenności nowej szczepionki wektorowo-adenowirusowej (ChAdOx1 nCoV-19) u osób młodszych teraz przedstawia jej bezpieczeństwo i immunogenność w większej grupie również obejmującej osoby w wieku 70 lat i starszych.
Badacze w swoim raporcie zawarli wyniki badań - 2 fazy oraz 2/3 fazy, pojedynczo-zaślepionego oraz kontrolowanego i randomizowanego, prowadzonych w dwóch ośrodkach w Wielkiej Brytanii. Do badania włączono osoby zdrowe w wieku 18 lat i starsze oraz utworzono podgrupy wiekowe (18-55 lat, 56-69 lat i 70 lat i więcej) pod kątem immunogenności. Pacjenci zostali zakwalifikowani, jeśli aktualnie nie przechodzili ciężkich lub niekontrolowanych chorób współistniejących lub w zdiagnozowanym zespole kruchości, w wyniku testu nie stwierdzono u nich wysokiego współczynnika.
Na początku uczestnicy otrzymywali niskie dawki, a w obrębie każdej grupy wiekowej zostali losowo przypisani do otrzymania albo domięśniowo ChAdOx1 nCoV-19 (2·2 × 1010 cząsteczek wirusa), albo kontrolnej szczepionki MenACWY. Działo się to przy wykorzystaniu randomizacji blokowej oraz po stratyfikacji grup z racji wieku oraz dawki jak również miejsca badania. Zastosowano następujące proporcje: w grupie 18-55 lat 1:1 do albo dwóch dawek ChAdOx1 nCoV-19 lub dwóch dawek MenACWY. W grupie 56-69 lat 3:1:3:1 do jednej dawki ChAdOx1 nCoV-19, jednej dawki MenACWY, dwóch dawek ChAdOx1 nCoV-19 lub dwóch dawek MenACWY. I w grupie 70 lat i więcej 5:1:5:1 do jednej dawki szczepionki, jednej dawki szczepionki kontrolnej, dwóch dawek szczepionki ChAdOx1 nCoV-19 lub dwóch dawek szczepionki kontrolnej MenACWY. Próby te powtarzano w odstępie 28 dni. Następnie uczestnicy zostali przypisani do standardowej dawki (3·5–6·5 × 1010 cząsteczek wirusa w ChAdOx1 nCoV-19). Powtarzano tę samą procedurę za wyjątkiem grupy 18-55 lat, w której proporcja wynosiła 5:1 do dwóch dawek szczepionki lub dwie dawki szczepionki kontrolnej.
Szczególnym celem raportu była przede wszystkim ocena bezpieczeństwa oraz humoralnej i komórkowej immunogenności schematu dawki pojedynczej oraz podwójnej u dorosłych w wieku powyżej 55 lat. Oceniono również skuteczność mierzoną liczbą przypadków objawowych z potwierdzonym COVID-19 oraz bezpieczeństwo mierzone wystąpieniem poważnych działań niepożądanych. Analizowano grupy uczestników, którzy przyjęli szczepionkę.
Oto wyniki. Między 30 maja a 8 sierpnia, 560 uczestników zostało włączonych do badania: 160 w wieku 18-55 lat (100 zostało przypisanych do ChAdOx1 nCoV-19, a 60 do MenACWY), 150 w wieku 56-69 lat (120 przypisanych do szczepionki i 40 do szczepionki kontrolnej) i 240 w wieku 70 lat i więcej (200 przypisanych do ChAdOx1 nCoV-19 i 40 do MenACWY). Siedmiu uczestników nie otrzymało podwyższonej dawki w reżimie dwóch dawek, jeden otrzymał nieprawidłową szczepionkę a trzech zostało wykluczonych po analizie immunogenności z powodu nieprawidłowego oznaczenia próbek.
Kobiety stanowiły 280 uczestniczek z 552 osób. Jak się okazało miejscowe oraz systemowe reakcje były powszechniejsze u osób, którym podano szczepionkę niż u osób, które otrzymały szczepionkę kontrolną. Były również podobne do tych wcześniej opisywanych (ból miejsca po zastrzyku, uczucie gorączki, ból mięśni, ból głowy), ale mniej powszechne u osób starszych w porównaniu do młodszych. U osób otrzymujących dwie standardowe dawki ChAdOx1 nCoV-19 reakcje miejscowe były raportowane u 42 (88 proc.) z 49 uczestników po pierwszym zaszczepieniu w grupie 18-55 lat, u 22 (73 proc.) z 30 w grupie 56-69 lat i 30 (61 proc.) z 49 w grupie 70 lat i starszych. Reakcje systemowe zanotowano u 42 (86 proc.) w grupie 18-55 lat, 23 (77 procent) w grupie 56-69 lat i 32 (65 proc.) w grupie 70 lat i starszych. Na 26 października 2020 roku, zaraportowano 13 poważnych działań niepożądanych, które pojawiły się podczas badania, przy czym żadne z nich nie zostało uznane za związane ze szczepionkami. U uczestników, którzy otrzymali dwie dawki szczepionki, średnie odpowiedzi przeciw zwyżce IgG SARS-CoV-2 w ciągu 28 dni po podaniu podwyższonej dawki były podobne w trzech grupach wiekowych.
Neutralizujące miano przeciwciał po podwyższonej dawce było podobne we wszystkich grupach wiekowych w 42 dniu przy dawce standardowej. Do 14 dnia po podaniu podwyższonej dawki u 208 (ponad 99 proc.) z 209 uczestników w grupie podwyższonej dawki zanotowano odpowiedzi neutralizującego przeciwciała. Odpowiedzi komórek T były najwyższe w 14 dniu po pojedynczej dawce standardowej szczepionki.
Jak można interpretować wyniki? ChAdOx1 nCoV-19 wydaje się być lepiej tolerowana u starszych dorosłych niż u młodszych i ma podobną immunogenność wśród wszystkich grup wiekowych po podaniu podwyższonej dawki. Dalsza ocena skuteczności tej szczepionki jest uzasadniona we wszystkich grupach wiekowych oraz u osób chorujących na schorzenia współistniejące.
