Zmniejszenie objętości istoty szarej mózgu u ocalonych z Holokaustu

Stres związany z przeżyciem Holokaustu ma potwierdzony, trwale niekorzystny i utrzymujący się przez całe życie wpływ na strukturę mózgu osób ocalonych, a także potencjalny wpływ na ich dzieci i wnuki.

Wykorzystując obrazowanie metodą MRI, przeanalizowano czynność mózgu u 56 osób w wieku 79–80 lat. Grupa badana obejmowała 28 osób, które przeżyły Holokaust, a w grupie kontrolnej było 28 osób w podobnym wieku, które nie doświadczyły Holokaustu – ani bezpośrednio, ani wśród członków rodziny. U ofiar wykazano znacząco zmniejszoną objętość istoty szarej w mózgu w porównaniu z grupą kontrolną.

Zmniejszenie objętości istoty szarej oddziałuje na części mózgu odpowiadające za reakcje na stres, pamięć, motywację, uczenie się i zachowanie, a także emocje. W grupie badanej wprowadzono rozróżnienie na osoby, które w 1945 r. miały powyżej lub poniżej 12 lat. Stwierdzono, że zmniejszenie objętości istoty szarej było w sposób istotny bardziej zaznaczone u ofiar młodszych. Obserwację tę można wyjaśnić zwiększoną podatnością rozwijającego się w dzieciństwie mózgu na stresogenne warunki życia. Jest to zgodne z poprzednimi analizami, które wykazały zmniejszenie objętości istoty szarej w obszarach mózgu związanych z zespołem stresu pourazowego (PTSD) u weteranów wojennych i osób doświadczających stresu we wczesnym okresie życia.

Prezentowane podczas piątego Kongresu EAN w Oslo badanie pokazało także, że zmniejszenie objętości istoty szarej w innych częściach mózgu było znacznie bardziej nasilone niż we wcześniejszych obserwacjach u pacjentów z PTSD. Osoby, które przeżyły Holokaust, odczuwają wyższy poziom stresu, ale także zwiększony rozwój pourazowy. Mimo przeżytego ogromnego stresu badane osoby deklarowały zadowolenie z życia osobistego i zawodowego po zakończeniu wojny. Aktualnie naukowcy badają wpływ Holokaustu na dzieci i wnuki osób, które przeżyły. Wstępne wyniki uzyskane u dzieci wskazują na zmniejszoną łączność między strukturami mózgowymi uczestniczącymi w przetwarzaniu emocji i pamięci. Dalsze badania mają na celu identyfikację biomarkerów odporności na stres i rozwoju pourazowego, a także ustalenie, czy przeniesienie następstw na potomstwo jest skutkiem czynników behawioralnych i psychologicznych czy też genetycznych.

Komentując wyniki badań, prof. Ivan Rektor, neurolog z Brna (Czechy), wyjaśnił: – Po ponad 70 latach, stres związany z przeżyciem Holokaustu ma istotny wpływ na funkcjonowanie mózgu. Zaobserwowaliśmy znaczne różnice pomiędzy osobami, które przeżyły Holokaust, a uczestnikami badania z grupy kontrolnej w strukturach mózgu, które są odpowiedzialne za przetwarzanie emocji, pamięć oraz są powiązane z podwyższonym poziomem stresu i rozwojem pourazowym. Wstępne wyniki pokazują, że dotyczy to również dzieci osób, które przeżyły Holokaust. – Mamy nadzieję, że dotychczasowe odkrycia oraz dalsze badania pozwolą nam lepiej zrozumieć skutki takich doświadczeń. Dzięki temu będziemy mogli skupić się na rozwiązaniach terapeutycznych polegających na wspomaganiu odporności u osób, które doświadczyły traumatycznych przeżyć, a także ich potomków. Być może uda się też zidentyfikować proces, dzięki któremu ofiary Holokaustu poradziły sobie z traumą w późniejszym okresie życia i przekazały swoje doświadczenia kolejnym pokoleniom – dodał prof. Rektor.

Przeczytaj także: "Profesor Anne Hege Aamodt o Brain Planie po norwesku", "Dym" i "Prof. Bartosik-Psujek: Chcemy pozwolić pacjentom na normalne życie".

Zachęcamy do polubienia profilu "Menedżera Zdrowia" na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.