Brytyjskie wytyczne nawadniania parenteralnego dorosłych w warunkach szpitalnych
Autor: Małgosia Michalak
Data: 16.12.2013
Źródło: Padhi S, Bullock I, Li L, i wsp. Intravenous fluid therapy for adults in hospital: summary of NICE guidance. BMJ 2013; 347:f7073.
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Na łamach British Medical Journal ukazały się wytyczne National Institute for Health and Care Excellence (NICE) na temat stosowania płynoterapii dożylnej u osób dorosłych w warunkach szpitalnych. Autorzy wytycznych zauważyli, że choć nawadnianie parenteralne jest jedną z najczęstszych czynności wykonywanych w warunkach szpitalnych, niewiele osób przechodzi w tym zakresie odpowiednie szkolenie i dysponuje adekwatną wiedzą. Padhi i wsp. podkreślili, że niewłaściwie podawane nawadnianie parenteralne może być przyczyną powikłań. Wytyczne zostały oparte na przeglądach systematycznych literatury fachowej.
Zalecono:
- dokonywanie oceny wskazań do nawadniania parenteralnego u wszystkich pacjentów na oddziale podczas każdej wizyty
- stosowanie nawadniania parenteralnego tylko w przypadkach, kiedy nie wystarcza droga doustna lub dojelitowa, i przez najkrótszy okres czasu, jak to możliwe
- powtarzanie oceny pacjentów pod kątem wskazań do: uzupełnienia niedoboru płynów, podtrzymania efektów początkowej terapii i zmiany składników elektrolitowych płynów
- zawieranie w zleceniach lekarskich nie tylko typu płynu i jego objętości, ale również szybkości podania
- plan płynoterapii dożylnej powinien zawierać zlecenia podawania płynów na najbliższą dobę oraz kryteria oceny efektów leczenia po tym czasie; okres 24 godzin nie dotyczy pacjentów otrzymujących wlewy kroplowe przewlekle
- podczas przepisywania nawadniania parenteralnego należy uwzględnić bilans płynów i elektrolitów pochodzących ze wszystkich innych źródeł, w tym z żywienia pozajelitowego i produktów krwiopochodnych
- włączanie pacjentów do planu leczenia parenteralnego poprzez edukację na temat jej celów i obserwacji wybranych objawów (np. obrzęków, diurezy)
- stosowanie algorytmów oceny wskazań do nawadniania parenteralnego*
- stosowanie krystaloidów w resuscytacji płynowej – bolus 500 mL roztworu zawierającego 130-154 mmol/L sodu w ciągu mniej niż 15 minut
- stosowanie 5% roztworu albumin w resuscytacji płynowej tylko u pacjentów z ciężką sepsą
- niestosowanie roztworów hydroksyetyloskrobii w resuscytacji płynowej
- monitorowanie stężenia sodu w moczu u pacjentów, którzy mogą mieć zwiększoną utratę sodu z przewodu pokarmowego
- monitorowanie stężenia chlorków we krwi u wszystkich chorych, którzy otrzymali w ostatniej dobie roztwory zawierające NaCl w stężeniu 0.9% lub większym; zalecenie to jest związane z możliwością rozwoju hiperchloremii z kwasicą
- ograniczenie objętości płynów u pacjentów wymagających wyłącznie płynoterapii podtrzymującej do 25-30 mL/kg/dzień (plus ok. 1 mmol/kg/dzień sodu i chlorków oraz potasu)
- podawanie 50-100 g dziennie glukozy w roztworze dożylnym pacjentom pozostającym na czczo; celem takiego działania jest zmniejszenie ketogenezy, nie jest to wystarczająca forma żywienia, dostarczy zaledwie 200-400 kcal
- podawanie ilości płynów odpowiadającej zalecanej masie ciała u pacjentów otyłych (tj. podawanie odpowiednio mniejszych objętości płynu w przeliczeniu na kilogram masy ciała); może to wymagać specjalistycznej konsultacji
- zwracanie szczególnej uwagi na objętości płynów podawane osobom starszym, z niewydolnością nerek, niewydolnością krążenia i niedożywionych
- podawanie płynoterapii podtrzymującej w ciągu dnia, by w nocy zapewnić lepszy komfort snu pacjenta
- rozważenie jako rutynowej płynoterapii w pierwszym dniu hospitalizacji roztworu 0.18% NaCl i 4% glukozy uzupłenionej o 27 mmol/L potasu; przy podawaniu ponad 2.5 L należy zwiększyć podaż sodu
- zgłaszanie powikłań płynoterapii dla celów szkolenia i udoskonalania algorytmów postępowania
- przeprowadzanie w szpitalach szkoleń na temat fizjologicznych i praktycznych aspektów płynoterapii, w których udział powinni wziąć lekarze i pielęgniarki.
Darmowy artykuł, który zawiera algorytm postępowania, jest dostępny pod adresem: www.bmj.com/content/347/bmj.f7073
* - Ilustracja wyjaśniająca algorytm postępowania jest dostępna pod adresem: www.bmj.com/highwire/filestream/676814/field_highwire_fragment_image_l/0/F1.medium.gif
Zalecono:
- dokonywanie oceny wskazań do nawadniania parenteralnego u wszystkich pacjentów na oddziale podczas każdej wizyty
- stosowanie nawadniania parenteralnego tylko w przypadkach, kiedy nie wystarcza droga doustna lub dojelitowa, i przez najkrótszy okres czasu, jak to możliwe
- powtarzanie oceny pacjentów pod kątem wskazań do: uzupełnienia niedoboru płynów, podtrzymania efektów początkowej terapii i zmiany składników elektrolitowych płynów
- zawieranie w zleceniach lekarskich nie tylko typu płynu i jego objętości, ale również szybkości podania
- plan płynoterapii dożylnej powinien zawierać zlecenia podawania płynów na najbliższą dobę oraz kryteria oceny efektów leczenia po tym czasie; okres 24 godzin nie dotyczy pacjentów otrzymujących wlewy kroplowe przewlekle
- podczas przepisywania nawadniania parenteralnego należy uwzględnić bilans płynów i elektrolitów pochodzących ze wszystkich innych źródeł, w tym z żywienia pozajelitowego i produktów krwiopochodnych
- włączanie pacjentów do planu leczenia parenteralnego poprzez edukację na temat jej celów i obserwacji wybranych objawów (np. obrzęków, diurezy)
- stosowanie algorytmów oceny wskazań do nawadniania parenteralnego*
- stosowanie krystaloidów w resuscytacji płynowej – bolus 500 mL roztworu zawierającego 130-154 mmol/L sodu w ciągu mniej niż 15 minut
- stosowanie 5% roztworu albumin w resuscytacji płynowej tylko u pacjentów z ciężką sepsą
- niestosowanie roztworów hydroksyetyloskrobii w resuscytacji płynowej
- monitorowanie stężenia sodu w moczu u pacjentów, którzy mogą mieć zwiększoną utratę sodu z przewodu pokarmowego
- monitorowanie stężenia chlorków we krwi u wszystkich chorych, którzy otrzymali w ostatniej dobie roztwory zawierające NaCl w stężeniu 0.9% lub większym; zalecenie to jest związane z możliwością rozwoju hiperchloremii z kwasicą
- ograniczenie objętości płynów u pacjentów wymagających wyłącznie płynoterapii podtrzymującej do 25-30 mL/kg/dzień (plus ok. 1 mmol/kg/dzień sodu i chlorków oraz potasu)
- podawanie 50-100 g dziennie glukozy w roztworze dożylnym pacjentom pozostającym na czczo; celem takiego działania jest zmniejszenie ketogenezy, nie jest to wystarczająca forma żywienia, dostarczy zaledwie 200-400 kcal
- podawanie ilości płynów odpowiadającej zalecanej masie ciała u pacjentów otyłych (tj. podawanie odpowiednio mniejszych objętości płynu w przeliczeniu na kilogram masy ciała); może to wymagać specjalistycznej konsultacji
- zwracanie szczególnej uwagi na objętości płynów podawane osobom starszym, z niewydolnością nerek, niewydolnością krążenia i niedożywionych
- podawanie płynoterapii podtrzymującej w ciągu dnia, by w nocy zapewnić lepszy komfort snu pacjenta
- rozważenie jako rutynowej płynoterapii w pierwszym dniu hospitalizacji roztworu 0.18% NaCl i 4% glukozy uzupłenionej o 27 mmol/L potasu; przy podawaniu ponad 2.5 L należy zwiększyć podaż sodu
- zgłaszanie powikłań płynoterapii dla celów szkolenia i udoskonalania algorytmów postępowania
- przeprowadzanie w szpitalach szkoleń na temat fizjologicznych i praktycznych aspektów płynoterapii, w których udział powinni wziąć lekarze i pielęgniarki.
Darmowy artykuł, który zawiera algorytm postępowania, jest dostępny pod adresem: www.bmj.com/content/347/bmj.f7073
* - Ilustracja wyjaśniająca algorytm postępowania jest dostępna pod adresem: www.bmj.com/highwire/filestream/676814/field_highwire_fragment_image_l/0/F1.medium.gif
