Czerniaki skóry – zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w 2013 roku

Klasyczna charakterystyka czerniaka skóry obejmuje asymetrię zmiany, nierówny brzeg, heterogenność barw oraz średnicę powyżej 5 mm. Aktualne dane wskazują, że ponad 50% czerniaków skóry nie spełnia tych kryteriów. Dlatego podstawą klinicznej diagnostyki różnicowej i kwalifikacji do biopsji wycinającej jest obecnie dermoskopia. Dla ustalenia rozpoznania i określenia najważniejszych czynników rokowniczych podstawowe znaczenie ma biopsja wycinająca zmian barwnikowych skóry podejrzanych w kierunku wczesnego czerniaka (wycięcie całej grubości skóry i powierzchownej warstwy tkanki tłuszczowej). Wczesne rozpoznanie i chirurgiczne usunięcie czerniaka nie tylko poprawia rokowanie, ale daje szansę wyleczenia u około 90% chorych. Kolejne etapy postępowania terapeutycznego obejmują kwalifikację chorych do radykalnego wycięcia blizny po biopsji wycinającej z właściwymi marginesami oraz wykonania biopsji węzła wartowniczego. W przypadku przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych postępowaniem z wyboru jest wykonanie radykalnej limfadenektomii. Zaleca się włączanie chorych na czerniaki skóry o wysokim ryzyku nawrotu (przerzuty w węzłach chłonnych i/lub owrzodzenie pierwotnej zmiany) do prospektywnych badań klinicznych nad leczeniem uzupełniającym. Obecność przerzutów odległych wiąże się ze złym rokowaniem. W przypadku uogólnienia nowotworu zaleca się badanie w kierunku mutacji genu BRAF>/i>. W stadium uogólnienia najbardziej właściwe jest stosowanie leczenia w ramach badań klinicznych. Długoletnie przeżycie dotyczy głównie chorych poddanych resekcji pojedynczych ognisk przerzutowych. W leczeniu systemowym – przede wszystkim pierwszej linii – u chorych z obecnością mutacji BRAF V600 znajduje zastosowanie wemurafenib (inhibitor BRAF), a w leczeniu drugiej linii może być użyty – zgodnie z europejskimi wskazaniami rejestracyjnymi – ipilimumab (przeciwciało anty-CTLA4). Chemioterapia z dakarbazyną jest postępowaniem mniej wartościowym.
Czytaj na Przegląd Dermatologiczny