Niepublikowanie wyników randomizowanych badań klinicznych: analiza przekrojowa

Zarówno instytucje regulujące wprowadzanie leków na rynek, jak i wiele renomowanych periodyków naukowych, wymaga rejestracji badań klinicznych w odpowiednich bazach danych. Najbardziej znaną z nich jest ClinicalTrials.gov. Procedura korzystania z niej zakłada między innymi zadeklarowanie metod badawczych i ustalenie mierników skuteczności leczenia jeszcze przed rozpoczęciem analiz statystycznych. Niezależnie od uzyskanych wyników autorzy badania mogą zdecydować o jego przedstawieniu społeczności lekarskiej lub jego niepublikowaniu. Jones i wsp. przeprowadzili analizę randomizowanych badań klinicznych przeprowadzonych przed 2009 rokiem. Warunkiem włączenia badania do analizy było uczestniczenie w nim co najmniej 500 osób. Dla wszystkich z tych badań autorzy przeprowadzili wyszukiwanie artykułu przedstawiającego wyniki lub zestawu danych udostępnionego w ramach ClinicalTrials.gov. Zidentyfikowano 585 zarejestrowane badania kliniczne. Spośród nich w formie artykułów nie opublikowano wyników dla 171 (29%), a dla 133 (23%) wyników nie przedstawiono w ogóle. W eksperymentach medycznych, których wyniki nie zostały upublicznione, łącznie udział wzięły 299 763 osoby. Spośród wszystkich badań 468 było sponsorowanych przez firmy zainteresowane określeniem skuteczności nowych produktów, a 117 było finansowanych z innych źródeł, w tym uniwersytety i różnego typu instytuty naukowe. Częstość niepublikowania badań finansowanych przez przemysł wynosiła 32%, a pozostałych badań – 18% (p = 0.003). W ClinicalTrials.gov umieszczono wyniki 38 eksperymentów, które nie były przedstawione w formie publikacji. Jones i wsp. stwierdzili, że niepublikowanie wyników dużych randomizowanych badań klinicznych było częstym zjawiskiem. Autorzy podkreślili, że wielu ochotników zostało narażonych na ryzyko eksperymentu medycznego, które później nie było związane z uzyskaniem przez społeczeństwa korzyści w postaci nowej wiedzy.