Nowy lek w hiperkaliemii: krzemian cyrkonu
Autor: Małgosia Michalak
Data: 25.11.2014
Źródło: Packham i wsp. Sodium Zirconium Cyclosilicate in Hyperkalemia. NEJM 2014; doi: 10.1056/NEJMoa1411487. / Kosilborod i wsp. Effect of Sodium Zirconium Cyclosilicate on Potassium Lowering for 28 Days Among Outpatients With Hyperkalemia. The HARMONIZE Randomi
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
W drugiej połowie listopada 2014 r. opublikowano wyniki dwóch randomizowanych badań klinicznych skuteczności krzemianu cyrkonu [1] w leczeniu hiperkaliemii. Jest on przyjmowany doustnie i wiąże potas uwolniony z pożywienia w jelicie.
W badaniu przeprowadzonym przez Packham i wsp. 753 pacjentów z hiperkaliemią było randomizowanych do grup, w których otrzymywali krzemian cyrkonu lub placebo trzy razy dziennie przez trzy kolejne dni. Następnie chorzy, u których po dwóch dobach stwierdzono prawidłowe stężenie potasu we krwi otrzymywali krzemian cyrkonu lub placebo przez kolejne 12 dni. Stężenie potasu we krwi po 48 godzinach od rozpoczęcia eksperymentu było zależne od dawki badanego leku i wyniosło 4,9 mmol/L u chorych, którzy otrzymali 2,5 g krzemianu cyrkonu, 4,8 mmol/L przy dawce 5 g oraz 4,6 mmol/L przy dawce 10 g (p < 0,001 we wszystkich porównaniach). Podawanie 5 lub 10 g krzemianu cyrkonu w kolejnych dniach badania było związane z utrzymywaniem się normokaliemii. Częstość występowania działań niepożądanych w grupach badanych nie różniła się względem grupy kontrolnej. W dwóch grupach pacjentów eksponowanych na większe dawki badanej substancji najczęściej występującym działaniem niepożądanym była biegunka.
W eksperymencie klinicznym trzeciej fazy przeprowadzonym przez Kosiborod i wsp. w warunkach ambulatoryjnych 258 pacjentów z hiperkaliemią początkowo otrzymywało 10 g krzemianu cyrkonu bez podwójnej ślepej próby. W tym czasie średnie stężenie potasu w badanej populacji zmniejszyło się z 5,6 mmol/L do 4,5 mmol/L. Mediana czasu do uzyskania normokaliemii wyniosła 2 godziny. Autorzy podkreślili także, że w ciągu pierwszej doby leczenia stężenie potasu unormowało się u 84% chorych. Następnie badacze włączyli pacjentów, którzy odpowiedzieli na początkowe dawki eksperymentalnego leku (n = 237), do właściwego badania z podwójnie ślepą próbą. Między 8 a 29 dniem trwania badania średnie stężenia potasu we krwi były różne zależnie od podawanej dawki krzemianu cyrkonu i wyniosły: 4,8 mmol/L przy dawce 5 g krzemianu cyrkonu dziennie, 4,5 mmol/L przy dawce 10 g i 4,4 mmol/L przy dawce 15 g badanej substancji dziennie. Odsetek pacjentów, którzy w tym czasie mieli stężenie potasu mniejsze niż 5,1 mmol/L był równy 94% w grupie otrzymującej 15 g krzemianu cyrkonu dziennie i 46% w grupie kontrolnej. W grupie osób otrzymujących placebo lub 5 g krzemianu cyrkonu dziennie nie stwierdzono hipokaliemii; rozwinęła się ona natomiast u co dziesiątego chorego przyjmującego krzemian cyrkonu w dawce 10 g lub 15 g dziennie. Interpretując wyniki badania należy pamiętać, że Kosiborod i wsp. z początkowej grupy chorych z hiperkaliemią wyłączyli 21 osób, które nie odpowiedziały na pierwsze dawki leku. Dlatego aby móc bezpośrednio przełożyć wyniki badania na własną praktykę lekarską należałoby ten schemat postępowania powtórzyć – w innym wypadku skuteczność leczenia może być mniejsza niż wskazują wyniki badania.
[1] chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/242800-27-7
W badaniu przeprowadzonym przez Packham i wsp. 753 pacjentów z hiperkaliemią było randomizowanych do grup, w których otrzymywali krzemian cyrkonu lub placebo trzy razy dziennie przez trzy kolejne dni. Następnie chorzy, u których po dwóch dobach stwierdzono prawidłowe stężenie potasu we krwi otrzymywali krzemian cyrkonu lub placebo przez kolejne 12 dni. Stężenie potasu we krwi po 48 godzinach od rozpoczęcia eksperymentu było zależne od dawki badanego leku i wyniosło 4,9 mmol/L u chorych, którzy otrzymali 2,5 g krzemianu cyrkonu, 4,8 mmol/L przy dawce 5 g oraz 4,6 mmol/L przy dawce 10 g (p < 0,001 we wszystkich porównaniach). Podawanie 5 lub 10 g krzemianu cyrkonu w kolejnych dniach badania było związane z utrzymywaniem się normokaliemii. Częstość występowania działań niepożądanych w grupach badanych nie różniła się względem grupy kontrolnej. W dwóch grupach pacjentów eksponowanych na większe dawki badanej substancji najczęściej występującym działaniem niepożądanym była biegunka.
W eksperymencie klinicznym trzeciej fazy przeprowadzonym przez Kosiborod i wsp. w warunkach ambulatoryjnych 258 pacjentów z hiperkaliemią początkowo otrzymywało 10 g krzemianu cyrkonu bez podwójnej ślepej próby. W tym czasie średnie stężenie potasu w badanej populacji zmniejszyło się z 5,6 mmol/L do 4,5 mmol/L. Mediana czasu do uzyskania normokaliemii wyniosła 2 godziny. Autorzy podkreślili także, że w ciągu pierwszej doby leczenia stężenie potasu unormowało się u 84% chorych. Następnie badacze włączyli pacjentów, którzy odpowiedzieli na początkowe dawki eksperymentalnego leku (n = 237), do właściwego badania z podwójnie ślepą próbą. Między 8 a 29 dniem trwania badania średnie stężenia potasu we krwi były różne zależnie od podawanej dawki krzemianu cyrkonu i wyniosły: 4,8 mmol/L przy dawce 5 g krzemianu cyrkonu dziennie, 4,5 mmol/L przy dawce 10 g i 4,4 mmol/L przy dawce 15 g badanej substancji dziennie. Odsetek pacjentów, którzy w tym czasie mieli stężenie potasu mniejsze niż 5,1 mmol/L był równy 94% w grupie otrzymującej 15 g krzemianu cyrkonu dziennie i 46% w grupie kontrolnej. W grupie osób otrzymujących placebo lub 5 g krzemianu cyrkonu dziennie nie stwierdzono hipokaliemii; rozwinęła się ona natomiast u co dziesiątego chorego przyjmującego krzemian cyrkonu w dawce 10 g lub 15 g dziennie. Interpretując wyniki badania należy pamiętać, że Kosiborod i wsp. z początkowej grupy chorych z hiperkaliemią wyłączyli 21 osób, które nie odpowiedziały na pierwsze dawki leku. Dlatego aby móc bezpośrednio przełożyć wyniki badania na własną praktykę lekarską należałoby ten schemat postępowania powtórzyć – w innym wypadku skuteczność leczenia może być mniejsza niż wskazują wyniki badania.
[1] chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/242800-27-7
