Ophthalmology in Practice: operacje oczu u dzieci muszą uwzględniać czynniki rozwojowe
Autor: Małgorzata Lipko
Data: 05.12.2017
Źródło: MK
Metody leczenia okulistycznego są podobne u dzieci i dorosłych, ale u dzieci w szczególności w razie operacji należy brać pod uwagę zmiany parametrów anatomicznych oraz to, że oko nadal się rozwija. Efekt operacji jest więc uzależniony od uwzględnienia parametrów rozwojowych – mówi prof. Marek Prost ze Szpitala Enel-Med. W Warszawie.
Konieczne jest pamiętanie o tym, że w razie operacji u dziecka zostaje ona przeprowadzona w trakcie rozwoju anatomicznego, optycznego i funkcjonalnego. Badania profesora objęły 1350 dzieci bez schorzeń wzroku i gałki ocznej. Co z nich wynika i jak rozwija się oko?
Długość osiowa gałki ocznej najbardziej rozwija się do 2 roku życia. Potem przyrost już nie jest tak dynamiczny, choć rośnie ona nadal aż do 14 roku życia. Ciało szkliste rozwija się do 1 roku życia, potem do 8 roku życia, aby po tym czasie osiągnąć stabilizację. Największe znaczenie dla siły łamiącej rogówki mają pierwsze 12 miesięcy życia, po 1 roku życia rogówka już się praktycznie nie zmienia. Średnica pozioma rogówki służąca do oceny jaskry u dzieci rozwija się głównie w pierwszych 2 latach życia, potem wzrost jest minimalny bo zaledwie 1 mm, ale rozrzut wyników może być spory, bo sięga nawet 2 mm. Centralna grubość rogówki jest porównywalna u dzieci i u dorosłych, ale u dzieci obserwuje się duży rozrzut wyników znacznie przekraczający ten, który ma miejsce u osób dorosłych. U dzieci może pojawiać się wada refrakcji, głównie nadwzroczność, która potem stabilizuje się w wieku szkolnym, choć może rozwinąć się również krótkowzroczność.
Prawidła te mają swoje implikacje kliniczne. Na przykład trudne jest dobranie soczewek do 1 roku życia, które trzeba i tak zmieniać co 3 miesiące. Z kolei średnica rogówki i duże rozrzuty powodują, że parametr ten nie nadaje się do oceny progresji jaskry. W zamian za to stosuje się pomiary wielkości gałki ocznej. Długość gałki ocznej niewiele się zmienia, ale ciało szkliste już tak, dlatego stanowi ono najlepszy parametr do ustabilizowania ciśnienia wewnątrzgałkowego w szczególności u dzieci z jaskrą.
Choć jaskra pozostaje problemem w Polsce głównie ze względu na niski odsetek przeprowadzanych operacji, to wiele osób cierpi na tzw. cukrzycowy obrzęk plamki DME. Mogą to być ludzie młodzi, którzy dodatkowo zmagają się z błoną narastającą siatkówkę. Może ona zostać usunięta za pomocą małoinwazyjnej witrektomii.
- Oczywiście Polskie Towarzystwo Okulistyczne opracowało wytyczne dotyczące postępowania z DME, ale nie jest to obowiązujące prawo a aktualna wiedza, która przedstawia spektrum możliwości oraz rekomendacji postępowania zarówno w obszarze badań OTC, jak i iniekcji, badania poziomu glikemii, lipidów, stanu nerek– mówił dr Piotr Tesla podczas konferencji Ophthamology in Practice.
Dzięki iniekcjom anty-VEGF można kontrolować obrzęk plamki, jednak powodują one to, że lekarze mogą zwracać mniejszą uwagę na klasyczne wskazania do fotokoagulacji tym bardziej, że iniekcje oddziałują na wszelkie formy obrzęku. Samo badanie OTC w niektórych sytuacjach powinno zostać uzupełnione angiografią fluoresceinową, bo ona pozwala stwierdzić na przykład nieprawidłowości na obwodzie siatkówki niewidoczne w OTC.
Uczestnicy konferencji wysłuchali szereg wykładów zarówno poświęconych jaskrze i technikom chirurgicznym umożliwiającym zatrzymanie jej przebiegu oraz na przykład o wskazaniach do terapii ortoptycznej, która prowadzona regularnie przez dłuższy czas może przynieść spektakularne efekty.
Długość osiowa gałki ocznej najbardziej rozwija się do 2 roku życia. Potem przyrost już nie jest tak dynamiczny, choć rośnie ona nadal aż do 14 roku życia. Ciało szkliste rozwija się do 1 roku życia, potem do 8 roku życia, aby po tym czasie osiągnąć stabilizację. Największe znaczenie dla siły łamiącej rogówki mają pierwsze 12 miesięcy życia, po 1 roku życia rogówka już się praktycznie nie zmienia. Średnica pozioma rogówki służąca do oceny jaskry u dzieci rozwija się głównie w pierwszych 2 latach życia, potem wzrost jest minimalny bo zaledwie 1 mm, ale rozrzut wyników może być spory, bo sięga nawet 2 mm. Centralna grubość rogówki jest porównywalna u dzieci i u dorosłych, ale u dzieci obserwuje się duży rozrzut wyników znacznie przekraczający ten, który ma miejsce u osób dorosłych. U dzieci może pojawiać się wada refrakcji, głównie nadwzroczność, która potem stabilizuje się w wieku szkolnym, choć może rozwinąć się również krótkowzroczność.
Prawidła te mają swoje implikacje kliniczne. Na przykład trudne jest dobranie soczewek do 1 roku życia, które trzeba i tak zmieniać co 3 miesiące. Z kolei średnica rogówki i duże rozrzuty powodują, że parametr ten nie nadaje się do oceny progresji jaskry. W zamian za to stosuje się pomiary wielkości gałki ocznej. Długość gałki ocznej niewiele się zmienia, ale ciało szkliste już tak, dlatego stanowi ono najlepszy parametr do ustabilizowania ciśnienia wewnątrzgałkowego w szczególności u dzieci z jaskrą.
Choć jaskra pozostaje problemem w Polsce głównie ze względu na niski odsetek przeprowadzanych operacji, to wiele osób cierpi na tzw. cukrzycowy obrzęk plamki DME. Mogą to być ludzie młodzi, którzy dodatkowo zmagają się z błoną narastającą siatkówkę. Może ona zostać usunięta za pomocą małoinwazyjnej witrektomii.
- Oczywiście Polskie Towarzystwo Okulistyczne opracowało wytyczne dotyczące postępowania z DME, ale nie jest to obowiązujące prawo a aktualna wiedza, która przedstawia spektrum możliwości oraz rekomendacji postępowania zarówno w obszarze badań OTC, jak i iniekcji, badania poziomu glikemii, lipidów, stanu nerek– mówił dr Piotr Tesla podczas konferencji Ophthamology in Practice.
Dzięki iniekcjom anty-VEGF można kontrolować obrzęk plamki, jednak powodują one to, że lekarze mogą zwracać mniejszą uwagę na klasyczne wskazania do fotokoagulacji tym bardziej, że iniekcje oddziałują na wszelkie formy obrzęku. Samo badanie OTC w niektórych sytuacjach powinno zostać uzupełnione angiografią fluoresceinową, bo ona pozwala stwierdzić na przykład nieprawidłowości na obwodzie siatkówki niewidoczne w OTC.
Uczestnicy konferencji wysłuchali szereg wykładów zarówno poświęconych jaskrze i technikom chirurgicznym umożliwiającym zatrzymanie jej przebiegu oraz na przykład o wskazaniach do terapii ortoptycznej, która prowadzona regularnie przez dłuższy czas może przynieść spektakularne efekty.
