Prof. Justyna Kowalska (druga od lewej) w Mobilnym Serwisie Redukcji Szkód, gdzie można wykonać bezpłatny test na HIV
Prof. Justyna Kowalska: W Polsce leczenie pacjentów z HIV jest na światowym poziomie
Autor: Monika Stelmach
Data: 27.11.2019
Źródło: Fundacja Edukacji Społecznej
| Tagi: | HIV, Magdalena Ankiersztejn-Bartczak, Justyna Kowalska, Program Narodów Zjednoczonych ds. Zwalczania HIV/AIDS, strategia 90-90-90 |
„Strategia 90-90-90” zakłada, że do 2020 roku 90 proc. zakażonych HIV będzie świadomych swojego stanu zdrowia, 90 proc. wszystkich zdiagnozowanych otrzyma terapię antyretrowirusową i 90 proc. pacjentów uzyska skuteczne leczenie. Próbujemy odpowiedzieć na pytanie, jakie są szanse na osiągnięcie takich efektów w naszym kraju.
Na świecie ok. 38 milionów osób jest zakażonych HIV i ta liczba stale wzrasta. W 2018 r. odnotowano łącznie ok. 1,7 miliona nowych zakażeń. W Polsce żyje ok. 20 tys. osób zakażonych HIV. Co roku rejestruje się średnio 1200 nowych przypadków, o pozytywnym wyniku testu dowiadują się 3-4 osoby każdego dnia.
W zahamowaniu rosnącego trendu zachorowań ma pomóc „UNAIDS 90-90-90” zwana też „Strategią 90-90-90” (Program Narodów Zjednoczonych ds. Zwalczania HIV/AIDS). Jednym z założeń jest to, że do przyszłego roku świadomych swojego statusu serologicznego powinno być 90 proc. zakażonych. Z tym, że w naszym kraju wciąż testujemy się zbyt rzadko – tylko 10 proc. Polaków kiedykolwiek wykonało badanie w kierunku HIV, podczas gdy w krajach zachodnich przetestowano już większość populacji. Szacuje się, że ok. 20 proc. osób żyjących z wirusem w Polsce może nadal nie wiedzieć o swoim zakażeniu. Ponadto wzrasta liczba tzw. late presenters, czyli osób z późnym rozpoznaniem choroby.
- Tylko jedna trzecia osób zakażonych HIV dowiaduje się o zakażeniu dzięki spontanicznym testom diagnostycznym. Pozostali odkrywają swój status serologiczny w związku z diagnozowaniem innej choroby. Szeroki dostęp do anonimowego, bezpłatnego testowania jest szczególnie istotny w kontekście „Strategii 90-90-90” i jest pierwszym krokiem pozwalającym na zrealizowanie jej założeń – zaznacza Magdalena Ankiersztejn-Bartczak, prezes Fundacji Edukacji Społecznej.
Problem w tym, że prawie 90 proc. Polaków uważa, że HIV ich nie dotyczy. W opinii społecznej to choroba grup marginalizowanych. Na poprawę tych statystyk może wpłynąć wzrost świadomości i wiedzy społeczeństwa na temat dróg zakażenia, testowania i dostępnych terapii antyretrowirusowych.
„Strategia 90-90-90” zakłada również, że do opanowania epidemii HIV konieczne jest, aby 90 proc. pacjentów otrzymało leczenie antyretrowirusowe (ARV). Polscy pacjenci zakwalifikowani do terapii są pod bardzo dobrą opieką lekarzy specjalistów i mają natychmiastowy dostęp do leczenia ARV finansowanego ze środków publicznych. Aktualnie leczeniem ARV objętych jest ponad 12 tys. pacjentów w naszym kraju (w tym około 100 dzieci). Z programu zdrowotnego przyjętego przez MZ mogą korzystać wszystkie osoby zakażone HIV, uprawnione do tego przez „Ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej”. W terapii wykorzystuje się kilka grup leków, w różnych schematach, zgodnie z międzynarodowymi standardami.
- Opieka nad pacjentami żyjącymi z HIV w Polsce jest na najwyższym światowym poziomie. Wraz z otrzymaniem informacji o zakażeniu, każdy pacjent uzyskuje fachową poradę oraz jak najszybciej jest włączany do programu leczenia antyretrowirusowego. Chorzy nie muszą stać w kolejkach i mogą się leczyć w dowolnym ośrodku prowadzącym terapię ARV. Leki są dobierane indywidualnie przez lekarzy prowadzących danego pacjenta i przekazywane pacjentom bezpłatnie –wyjaśnia prof. Justyna Kowalska z Kliniki Chorób Zakaźnych dla Dorosłych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Ostatni element „Strategii 90-90-90” zakłada, że do 2020 r. 90 proc. pacjentów będzie leczonych skutecznie. Celem terapeutycznym jest zahamowanie namnażania się wirusa, aby nie doszło do zaburzeń systemu odpornościowego i rozwoju AIDS. Wczesne wykrycie infekcji i odpowiednie leczenie pozwala choremu dożyć późnej starości oraz skutecznie zmniejsza ryzyko przeniesienia infekcji na partnerów seksualnych czy noworodki. U 90 proc. pacjentów regularnie przyjmujących leki wirus w surowicy krwi jest niewykrywalny i nie powoduje zniszczeń w organizmie. Dzięki temu mogą prowadzić normalne życie – pracować, zakładać rodziny i mieć zdrowe dzieci. Jak wynika z ostatniego badania opinii pacjentów stosujących terapię ARV, zdecydowana większość z nich, bo aż 70 proc, dobrze ocenia jakość swojego życia, ale ok. 60 proc. badanych obawia się długoterminowego wpływu leczenia ARV na swoje zdrowie. Prawie wszyscy (92 proc.) chcieliby zmienić terapię na taką, która w długiej perspektywie ma mniejszą szkodliwość.
- Przyjmowanie wielolekowej terapii ARV przez całe życie oraz jej interakcja z innymi lekami, które pacjent stosuje wraz z upływem czasu, może zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Najnowsze osiągnięcia farmakologii pozwalają już na wdrożenie innowacyjnej terapii o niskim profilu toksyczności, w tym także terapii dwulekowej, która ogranicza liczbę przyjmowanych leków antyretrowirusowych. Dzięki temu leczenie jest nie tylko skuteczne, ale i mniej uciążliwe dla pacjentów w długim horyzoncie czasu – mówi prof. Justyna Kowalska.
Jak podsumowują ekspertki, dwa z trzech celów międzynarodowej strategii walki z HIV zostały zrealizowane: 90 proc. wszystkich zdiagnozowanych otrzyma leczenie antyretrowirusowe i 90 proc. pacjentów jest leczonych skutecznie. Niestety w obszarze edukacji i diagnostyki jest jeszcze wiele do zrobienia.
Jedną z akcji organizowanych przez Fundację Edukacji Społecznej, która ma pomóc w propagowaniu diagnostyki HIV, jest Mobilny Serwis Redukcji Szkód. W ramach tego projektu każda chętna osoba może się przebadać bezpłatnie, anonimowo i szybko.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
W zahamowaniu rosnącego trendu zachorowań ma pomóc „UNAIDS 90-90-90” zwana też „Strategią 90-90-90” (Program Narodów Zjednoczonych ds. Zwalczania HIV/AIDS). Jednym z założeń jest to, że do przyszłego roku świadomych swojego statusu serologicznego powinno być 90 proc. zakażonych. Z tym, że w naszym kraju wciąż testujemy się zbyt rzadko – tylko 10 proc. Polaków kiedykolwiek wykonało badanie w kierunku HIV, podczas gdy w krajach zachodnich przetestowano już większość populacji. Szacuje się, że ok. 20 proc. osób żyjących z wirusem w Polsce może nadal nie wiedzieć o swoim zakażeniu. Ponadto wzrasta liczba tzw. late presenters, czyli osób z późnym rozpoznaniem choroby.
- Tylko jedna trzecia osób zakażonych HIV dowiaduje się o zakażeniu dzięki spontanicznym testom diagnostycznym. Pozostali odkrywają swój status serologiczny w związku z diagnozowaniem innej choroby. Szeroki dostęp do anonimowego, bezpłatnego testowania jest szczególnie istotny w kontekście „Strategii 90-90-90” i jest pierwszym krokiem pozwalającym na zrealizowanie jej założeń – zaznacza Magdalena Ankiersztejn-Bartczak, prezes Fundacji Edukacji Społecznej.
Problem w tym, że prawie 90 proc. Polaków uważa, że HIV ich nie dotyczy. W opinii społecznej to choroba grup marginalizowanych. Na poprawę tych statystyk może wpłynąć wzrost świadomości i wiedzy społeczeństwa na temat dróg zakażenia, testowania i dostępnych terapii antyretrowirusowych.
„Strategia 90-90-90” zakłada również, że do opanowania epidemii HIV konieczne jest, aby 90 proc. pacjentów otrzymało leczenie antyretrowirusowe (ARV). Polscy pacjenci zakwalifikowani do terapii są pod bardzo dobrą opieką lekarzy specjalistów i mają natychmiastowy dostęp do leczenia ARV finansowanego ze środków publicznych. Aktualnie leczeniem ARV objętych jest ponad 12 tys. pacjentów w naszym kraju (w tym około 100 dzieci). Z programu zdrowotnego przyjętego przez MZ mogą korzystać wszystkie osoby zakażone HIV, uprawnione do tego przez „Ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej”. W terapii wykorzystuje się kilka grup leków, w różnych schematach, zgodnie z międzynarodowymi standardami.
- Opieka nad pacjentami żyjącymi z HIV w Polsce jest na najwyższym światowym poziomie. Wraz z otrzymaniem informacji o zakażeniu, każdy pacjent uzyskuje fachową poradę oraz jak najszybciej jest włączany do programu leczenia antyretrowirusowego. Chorzy nie muszą stać w kolejkach i mogą się leczyć w dowolnym ośrodku prowadzącym terapię ARV. Leki są dobierane indywidualnie przez lekarzy prowadzących danego pacjenta i przekazywane pacjentom bezpłatnie –wyjaśnia prof. Justyna Kowalska z Kliniki Chorób Zakaźnych dla Dorosłych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Ostatni element „Strategii 90-90-90” zakłada, że do 2020 r. 90 proc. pacjentów będzie leczonych skutecznie. Celem terapeutycznym jest zahamowanie namnażania się wirusa, aby nie doszło do zaburzeń systemu odpornościowego i rozwoju AIDS. Wczesne wykrycie infekcji i odpowiednie leczenie pozwala choremu dożyć późnej starości oraz skutecznie zmniejsza ryzyko przeniesienia infekcji na partnerów seksualnych czy noworodki. U 90 proc. pacjentów regularnie przyjmujących leki wirus w surowicy krwi jest niewykrywalny i nie powoduje zniszczeń w organizmie. Dzięki temu mogą prowadzić normalne życie – pracować, zakładać rodziny i mieć zdrowe dzieci. Jak wynika z ostatniego badania opinii pacjentów stosujących terapię ARV, zdecydowana większość z nich, bo aż 70 proc, dobrze ocenia jakość swojego życia, ale ok. 60 proc. badanych obawia się długoterminowego wpływu leczenia ARV na swoje zdrowie. Prawie wszyscy (92 proc.) chcieliby zmienić terapię na taką, która w długiej perspektywie ma mniejszą szkodliwość.
- Przyjmowanie wielolekowej terapii ARV przez całe życie oraz jej interakcja z innymi lekami, które pacjent stosuje wraz z upływem czasu, może zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Najnowsze osiągnięcia farmakologii pozwalają już na wdrożenie innowacyjnej terapii o niskim profilu toksyczności, w tym także terapii dwulekowej, która ogranicza liczbę przyjmowanych leków antyretrowirusowych. Dzięki temu leczenie jest nie tylko skuteczne, ale i mniej uciążliwe dla pacjentów w długim horyzoncie czasu – mówi prof. Justyna Kowalska.
Jak podsumowują ekspertki, dwa z trzech celów międzynarodowej strategii walki z HIV zostały zrealizowane: 90 proc. wszystkich zdiagnozowanych otrzyma leczenie antyretrowirusowe i 90 proc. pacjentów jest leczonych skutecznie. Niestety w obszarze edukacji i diagnostyki jest jeszcze wiele do zrobienia.
Jedną z akcji organizowanych przez Fundację Edukacji Społecznej, która ma pomóc w propagowaniu diagnostyki HIV, jest Mobilny Serwis Redukcji Szkód. W ramach tego projektu każda chętna osoba może się przebadać bezpłatnie, anonimowo i szybko.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
