Rewaskularyzacja a leczenie farmakologiczne w stabilnej chorobie wieńcowej: metaanaliza

Skuteczność rewaskularyzacji i farmakoterapii w stabilnej chorobie wieńcowej była przedmiotem licznych badań. Jednak wciąż brakuje mocnych dowodów na to, że u chorych ze stabilną chorobą wieńcową przezskórna rewaskularyzacja dodana do farmakoterapii może poprawiać przeżywalność. Windecker i wsp. podsumowali wyniki randomizowanych badań klinicznych opublikowane w latach 1980-2013. W metaanalizie wykorzystano metody statystyczne pozwalające na nie tylko bezpośrednie, ale również pośrednie porównywanie wyników wielu eksperymentów. Baza danych obejmowała pochodzące ze 100 badań informacje na temat leczenia 93 553 chorych. Łączna długość okresu obserwacyjnego wyniosła 262 090 osobolat. W porównaniu z samą farmakoterapią farmakoterapia i pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG, coronary artery bypass grafting) było związane z częstością zgonów mniejszą o ok. 20%. Z lepszym przeżyciem pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową nie była związana balonoplastyka naczyń wieńcowych oraz stosowanie stentów metalowych ani pierwszych wprowadzonych na rynek typów stentów uwalniających leki, takie jak paklitaksel, sirolimus i zotarolimus. Z kolei stosowanie nowych typów stentów uwalniających ewerolimus i zotarolimus było związane z częstością zgonów mniejszą o odpowiednio 25% i 35% względem chorych, u których prowadzono tylko farmakoterapię. Ryzyko przeprowadzenia rewaskularyzacji było mniejsze u chorych ze stabilną chorobą wieńcową, u których rewaskularyzację już wykonano w porównaniu z chorymi tylko przyjmującymi leki: o 84% po pomostowaniu aortalno-wieńcowym, o 73% po wszczcepieniu nowego typu stentów uwalniających leki, o 56-71% po wszczepieniu starszych typów stentów uwalniających leki i o 31% po wszczepieniu stentów metalowych. Punktem końcowym były zgony ze wszystkich przyczyn. Autorzy wykazali, że pacjenci ze stabilną chorobą wieńcową odnoszą korzyść z operacji pomostowania aortalno-wieńcowego; zmniejsza ona w tej grupie chorych śmiertelność oraz ryzyko zawału mięśnia sercowego. Według autorów metaanalizy wyniki oceny skuteczności nowych stentów uwalniających leki także wypadły korzystnie. Może to zapowiadać zmiany w praktyce lekarskiej.