Udar kryptogenny – drożny otwór owalny – migrena z aurą: przypadkowa triada czy związek przyczynowo-skutkowy? Część I i II

W pierwszej części artykułu autorzy opisali związek między drożnym (przetrwałym) otworem owalnym (patent foramen ovale – PFO) a udarem krypogennym. Drożny otwór owalny stanowi pozostałość krążenia płodowego i występuje u niemal 1/4 populacji ogólnej. Jest anomalią anatomiczną, która wg wielu autorów nie ma żadnego znaczenia klinicznego lub znaczenie to jest bardzo ograniczone. Wyniki niektórych badań klinicznych sugerują jednak większą częstość PFO wśród chorych na udar mózgu o nieustalonej etiologii (kryptogenny) czy osób cierpiących na migrenę z aurą. Dotąd nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy PFO jest niezależnym czynnikiem ryzyka udaru mózgu, a jeżeli tak, to w jakim mechanizmie. W niniejszym artykule omówiono udział PFO w patofizjologii jawnych i niemych klinicznie zmian niedokrwiennych mózgu, przeanalizowano czynniki, które, współwystępując z PFO, potencjalnie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia udaru, a także poruszono zagadnienie, czy PFO jest niezależnym czynnikiem zwiększającym ryzyko kolejnego udaru. Podjęto również tematykę profilaktyki wtórnej u chorych z udarem kryptogennym i PFO, przytaczając wyniki badań nad skutecznością farmakoterapii oraz zabiegowego zamknięcia PFO.
Czytaj na Neurologia i Neurochirurgia Polska

W części drugiej artykułu autorzy omawiają związek migreny z aurą z drożnym (przetrwałym) otworem owalnym (patent foramen ovale – PFO) i udarem mózgu. Wyniki badań naukowych sugerują, że w populacji chorych na migrenę z aurą częściej występuje PFO z przeciekiem prawo-lewym, a migreną z aurą jest poważnym czynnikiem ryzyka wystąpienia udaru, zwłaszcza u kobiet i przy współistnieniu innych czynników, takich jak doustna antykoncepcja lub palenie tytoniu. Patofizjologia tych zjawisk pozostaje jednak w sferze hipotez. Najczęściej wyraża się przypuszczenie, że wspólnym mechanizmem powyższych patologii jest zatorowość paradoksalna. W artykule przytoczono argumenty wspierające i podważające główne teorie, nie tylko te związane z mikrozatorowością. Omówiono również metodę zabiegowego zamknięcia PFO u chorych na migrenę, zwracając uwagę na korzyści i zagrożenia wynikające z kwalifikacji chorych do leczenia inwazyjnego, którego skuteczność nie została definitywnie potwierdzona.

Czytaj na Neurologia i Neurochirurgia Polska