W chirurgii czeka nas zapaść kadrowa

– Za pięć lat duża grupa chirurgów z pokolenia wyżu chirurgicznego, która w tej chwili jest w wieku emerytalnym, ale wciąż pracuje, zrezygnuje. Gdy do tego dojdzie, nastąpi zapaść. Zniknie około 30-40 proc. aktywnych chirurgów – alarmuje prof. Tomasz Banasiewicz z Towarzystwa Chirurgów Polskich.  

NFZ nie interesuje ilu pacjentów przeżyje
Prof. Tomasz Banasiewicz, członek Zarządu Głównego Towarzystwa Chirurgów Polskich, pytany przez PAP o największe wyzwania dla chirurgów, zwraca uwagę, że problemem krótkofalowym jest wycena procedur medycznych, a długofalowym – brak chętnych do tej specjalizacji.

– Wycena procedur została zwiększona, ale wciąż nie pokrywa realnych kosztów wykonania większości z nich. To powoduje, że w szpitalach chirurgia nie jest opłacalna ekonomicznie. Przynosi straty, dyrektorzy traktują jako zło konieczne – ocenia profesor.

Przekłada się to – jego zdaniem – nie tylko na zarobki chirurgów, ale również na ich pozycję w szpitalach.

Kolejną sprawą, na którą wskazuje specjalista, jest odwieczny problem – braku przełożenia kosztów w stosunku do płatności.

– Przedstawicieli Narodowego Funduszu Zdrowia nadal nie interesuje to, czy na sto pacjentów przeżyje sto, czy umrze sto. Szpital otrzyma takie samo finansowanie niezależnie od wyniku. To patologia, bo mówimy o sytuacji, w której nikt nie patrzy, za co płaci. W żadnym modelu na świecie to się dobrze nie kończy – podkreśla chirurg, dodając, że nie ma też systemowej zachęty, ani promowania jakości

Specjalizacja chirurgiczna? Nie, dziękuję!
Prof. Banasiewicz zwraca uwagę też na problemy długofalowe, czyli brak w zawodzie młodych ludzi.

Średnia wieku chirurga w tej chwili to 60 lat.

– Jednocześnie obserwujemy bardzo duży deficyt młodych, którzy robią tę specjalizację. Za pięć lat duża grupa chirurgów z pokolenia wyżu chirurgicznego, która w tej chwili jest w wieku emerytalnym, ale wciąż pracuje i „ciągnie” tę specjalizację, zrezygnuje. Gdy do tego dojdzie, nastąpi zapaść. Zniknie około 30-40 proc. aktywnych chirurgów. To sytuacja, w której co trzecie miejsce chirurgiczne, co trzeci oddział, co trzecia poradnia zostanie zamknięta – wyjaśnia.

Dopytywany o przyczynę niechęci studentów do wybierania tej specjalizacji prof. Banasiewicz, odpowiada, że mamy fatalny system kształcenia chirurgów, którego urzędnicy z Ministerstwa Zdrowia, nie chcą zmienić.

– To system archaiczny, w którym, żeby zostać chirurgiem, trzeba nadal wykonywać ręcznie próbę krzyżową krwi na kursie z przetoczeń, czego nie zrobi nigdy żaden lekarz, bo w świetle aktualnych przepisów nie ma prawa takiego badania zrobić – zaznacza Banasiewicz, dodając, że zniechęcający jest również brak pewnych „ukierunkowań oddziałów”.

Młodzi ludzie długo szkolą się w bardzo ogólnym zakresie, choć chcieliby już wchodzić w pewne procedury specjalistyczne.

– Mamy olbrzymi deficyt miejsc do symulacji medycznej. To tak jakby wyobrazić sobie w tej chwili szkolenie pilotów bez użycia symulatorów. Obecnie chirurgów szkolimy na zasadzie – popatrz, a potem zaryzykuj i zrób pierwszy zabieg – dodaje profesor.

Profesor wyjaśnia, że młodych może zniechęcać również to, że chirurdzy muszą przepracować więcej lat, by stać się samodzielnym specjalistą.

– Ludzie woleliby szybciej być niezależni, zarówno zawodowo, jak i finansowo. W związku z tym chirurgia powinna być promowana, wspierana, żeby zrekompensować ten dłuższy proces edukacji – ocenia..

Oddziałów za dużo – chirurgów za mało500 oddziałów chirurgicznych w Polsce to zdecydowanie za dużo – chirurgów jest mało, a ośrodki są rozdrobnione. Wymaga to restrukturyzacji.

Płatnik powinien promować jakość
Dopytywany, co pozwoliłoby na poprawę sytuacji, wskazuje na urealnienie wyceny procedur chirurgicznych na podstawie ścieżki opieki nad pacjentem oraz monitorowanie jakości leczenia chirurgicznego poprzez ocenę jego efektów. Podaje przykład.

– Mamy nowoczesne opatrunki, które wielokrotnie zmniejszają ryzyko zakażenia. Można je utrzymać na ranie siedem dni, czyli dobrze założony opakunek może zostać ściągnięty przez pacjenta w domu. Te opatrunki są oczywiście droższe od klasycznych, ale one się systemowo opłacają. Płatnik powinien zachęcać do używania takich opatrunków, ponieważ zmniejsza się ryzyko, że rana będzie ponownie operowana ze względu na zakażenie – mówi.

Sprzeciw chirurgów
Na początku lipca sprzeciw chirurgów wywołała opracowana przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nowa wycena świadczeń obejmujących choroby przewodu pokarmowego, wątroby, dróg żółciowych, trzustki i śledziony. W efekcie została powołana grupa robocza, składająca się z przedstawicieli Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, NFZ i Towarzystwa Chirurgów Polskich. Mają się zajmąć wycenie pięciu grup świadczeń, która w ostatnim projekcie została obniżona.

TChP alarmuje – NFZ utrudni pacjentom dostęp do operacjiTowarzystwo Chirurgów Polskich alarmuje od lat o kryzysie kadrowym w polskiej chirurgii, który zagraża bezpieczeństwu zdrowotnemu kraju – Narodowy Fundusz Zdrowia, zmieniając wyceny procedur chirurgicznych, pogłębi jeszcze dramatyczny stan kadrowy polskiej chirurgii i utrudni dostęp pacjentom do operacji.

Rozmowy o wycenach procedur
Prof. Tomasz Banasiewicz, który jest koordynatorem grupy roboczej ze strony TChP, informuje, że wkrótce odbędzie się pierwsze spotkanie, podczas któreg członkowie grupy przedstawią swoje modele wyliczania kosztów procedur.

– Zależy na tym, żeby rozmawiać nie tylko o tych pięciu procedurach, które na ten moment są wycenione w sposób absurdalnie karykaturalny, ale o całym systemie wyceny kosztów – wyjaśnia.

Zwróca uwagę, że zmiany systemowe pozwolą poprawić jakość w szpitalach.

– Po co leczyć 15 proc. powikłań, skoro można dołożyć 7 proc. do wyceny procedury, a dzięki temu leczyć efektywnie i mieć tylko 3 proc. powikłań – tłumaczy chirurg.

– Problem polega na tym, że niektóre procedury są dobrze wycenione, a inne są wycenione dobrze, ale pod warunkiem, że będą przebiegały w sposób prosty, szybki i bez powikłań. To oznacza, że jeśli przyjdzie 30-letni pacjent z kamicą pęcherzyka żółciowego, będzie w szpitalu trzy dni, to NFZ generalnie te koszty pokryje – ale jak pojawi się 65-latek z cukrzycą i otyłością, to można mieć absolutną pewność, że w szpitalu będzie dłużej, ryzyko jego powikłań zwiększy się do 30 proc. i na pewno będzie kosztował więcej. Skutek jest taki, że zaczynamy mieć grupę pacjentów wykluczonych, czyli takich, których żaden oddział nie chce przyjąć. Bo po co, skoro nie ma rozróżnienia w kosztach – wyjaśnia.