846 milionów osób w wieku od 15 do 49 lat żyje z infekcjami opryszczki narządów płciowych

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez WHO 11 grudnia więcej niż jedna na pięć osób w wieku od 15 do 49 lat na świecie ma infekcję opryszczkę narządów płciowych. Szacuje się, że 42 miliony osób rocznie nabywa nową infekcję.

Potrzeba nowych metod leczenia i szczepionek

W większości przypadków infekcje te nie powodują żadnych lub powodują niewiele objawów. Jednak u niektórych osób prowadzą do bolesnych ran i pęcherzy narządów płciowych, które mogą nawracać przez całe życie, stwarzając znaczny dyskomfort i często wymagając wielokrotnych wizyt u lekarza. Według szacunków ponad 200 milionów osób w wieku od 15 do 49 lat doświadczyło co najmniej jednego takiego objawowego epizodu w 2020 roku.

Autorzy badania, opublikowanego w czasopiśmie „Sexually Transmitted Infections”, twierdzą, że potrzebne są nowe metody leczenia i szczepionki, które ograniczą niekorzystne skutki zdrowotne wirusa opryszczki i pozwolą kontrolować jego rozprzestrzenianie się.

– Podczas gdy większość osób z zakażeniem opryszczką narządów płciowych doświadcza niewielu objawów, przy tak wielu zakażeniach opryszczka narządów płciowych nadal powoduje ból i cierpienie dla milionów ludzi na całym świecie i obciąża już przeciążone systemy opieki zdrowotnej – powiedziała dr Meg Doherty, dyrektor Global HIV, Hepatitis and Sexually Transmitted Infections Programmes w WHO.

– Pilnie potrzebne są lepsze opcje zapobiegania i leczenia, aby zmniejszyć transmisję opryszczki, a także przyczynią się do zmniejszenia transmisji HIV – dodała.

Nie ma skutecznego lekarstwa

Obecnie nie ma lekarstwa na opryszczkę, chociaż leczenie może złagodzić objawy. Oprócz ran opryszczka narządów płciowych może również czasami prowadzić do poważnych powikłań, w tym opryszczki noworodkowej – rzadkiej choroby, która najczęściej występuje, gdy matka po raz pierwszy zaraża się infekcją w późnej ciąży, a następnie przenosi wirusa na dziecko podczas porodu.

Istnieją dwa typy wirusa opryszczki pospolitej (HSV), znane jako HSV-1 i HSV-2, oba mogą prowadzić do opryszczki narządów płciowych. Według szacunków w 2020 r. 520 milionów ludzi miało genitalny HSV-2, który jest przenoszony podczas aktywności seksualnej. Z perspektywy zdrowia publicznego genitalny HSV-2 jest poważniejszy, ponieważ znacznie częściej powoduje nawracające ogniska, odpowiada za mniej więcej 90 proc. epizodów objawowych i jest powiązany z trzykrotnie większym ryzykiem zarażenia się wirusem HIV.

W przeciwieństwie do HSV-2, HSV-1 rozprzestrzenia się głównie w dzieciństwie poprzez ślinę lub kontakt skóry ze skórą wokół ust, powodując opryszczkę jamy ustnej, przy czym najczęstszymi objawami są opryszczka lub owrzodzenia jamy ustnej. Jednak u osób bez wcześniejszej infekcji HSV-1 może zostać nabyty poprzez kontakt seksualny, doprowadzając do infekcji narządów płciowych w okresie dojrzewania lub dorosłości. Szacuje się, że około 376 milionów ludzi miało infekcję narządów płciowych HSV-1 w 2020 roku, a 50 milionów z nich ma również HSV-2, ponieważ możliwe jest jednoczesne występowanie obu typów.

Podczas gdy szacunki z 2020 r. nie wykazują praktycznie żadnej różnicy w częstości występowania genitalnego HSV-2 w porównaniu z 2016 r., szacowane zakażenia genitalnego HSV-1 są wyższe. W ostatnich latach w kilku krajach zaobserwowano zmieniające się wzorce transmisji HSV-1, przy czym u dorosłych wzrastają wobec spadku zakażeń jamy ustnej u dzieci. Zmniejszone rozprzestrzenianie się drogą doustną w dzieciństwie może być związane z czynnikami takimi, jak mniej zatłoczone warunki życia i lepsza higiena, co następnie zwiększa podatność na wirusa w starszym wieku. Autorzy zauważają, że te wzrosty mogą również częściowo odzwierciedlać zmiany w metodach i dodatkowych źródłach danych.

Piętno opryszczki

– Piętno wokół opryszczki narządów płciowych oznacza, że mówi się o niej zbyt mało, mimo że dotyka ona miliony ludzi na całym świecie. Nie zrobiono wystarczająco dużo, aby zająć się tą powszechną infekcją. Rozszerzone badania i inwestycje w rozwój nowych szczepionek i terapii przeciwko opryszczce oraz ich sprawiedliwe stosowanie mogą odegrać kluczową rolę w poprawie jakości życia ludzi – stwierdził dr Sami Gottlieb, autor raportu i lekarz w Departamencie Zdrowia Seksualnego i Rozrodczego WHO.

Chociaż nie są w pełni skuteczne w powstrzymywaniu rozprzestrzeniania się wirusa, prawidłowe i stałe stosowanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko przenoszenia opryszczki. Osoby z aktywnymi objawami powinny unikać kontaktów seksualnych z innymi, ponieważ opryszczka jest najbardziej zaraźliwa, gdy występują rany. WHO zaleca, aby osobom z objawami opryszczki narządów płciowych zaproponowano test na HIV i, jeśli to konieczne, profilaktykę przedekspozycyjną w celu zapobiegania HIV.

Zgodnie ze swoją Globalną Strategią Sektora Zdrowia dotyczącą HIV, wirusowego zapalenia wątroby i zakażeń przenoszonych drogą płciową na lata 2022–2030, WHO pracuje nad zwiększeniem świadomości na temat zakażeń opryszczką narządów płciowych i powiązanych objawów, poprawą dostępu do leków przeciwwirusowych i promowaniem powiązanych działań zapobiegawczych przeciwko HIV. Pracuje również nad rozwojem badań i nowych narzędzi do zapobiegania i kontroli zakażeń opryszczką, takich jak szczepionki, metody leczenia i miejscowe środki mikrobiobójcze.

Na początku tego roku nowe badanie wykazało, że zakażenia opryszczką narządów płciowych nie tylko powodują poważne problemy zdrowotne, ale także wysokie koszty ekonomiczne – szacowane na 35 miliardów dolarów rocznie na całym świecie – w postaci wydatków na opiekę zdrowotną i utraty produktywności.