Dobry pomysł, ale zaplecza brak – o likwidacji stażu

– Staż podyplomowy budzi kontrowersje od 2012 r., gdy ustawodawca wprowadził zmiany w standardach kształcenia z myślą o jego zniesieniu. Powodem było wprowadzenie roku praktycznego, który miał staż zastąpić. To w zamyśle idea trafna – podkreśla prof. Leszek Domański, były przewodniczący podzespołu ds. reformy standardów kształcenia przy Ministerstwie Zdrowia.

Komentarz profesora Leszka Domańskiego z Kliniki Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych PUM, zachodniopomorskiego konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie chorób wewnętrznych, byłego przewodniczący podzespołu do spraw reformy standardów kształcenia przy Ministerstwie Zdrowia:
Podobny system kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów funkcjonuje od lat między innymi w Niemczech, gdzie nauka trwa sześć lat, a lekarz po studiach jest przygotowany do podjęcia pracy i uzyskania pełnego prawa wykonywania zawodu. Rok praktyczny realizowany jest w niemieckich szpitalach uniwersyteckich i innych współpracujących z uniwersytetem placówkach, które wręcz walczą o studenta szóstego roku, myśląc o nim jak o potencjalnym pracowniku.

Tymczasem w naszych warunkach po 10 burzliwych latach zmian w systemie kształcenia lekarzy (trzy lata wprowadzano nowy model, a następnie wycofano się z tej decyzji) w środowisku medycznym nadal trwa dyskusja nad sensem takiego rozwiązania. W tym czasie uczelnie nabyły nowych doświadczeń, wyposażone zostały w nowoczesne narzędzia praktycznego kształcenia lekarzy, jakimi są centra symulacji medycznej, a w programie nauczania utrzymano rok praktyczny (szósty rok studiów). Przygotowane są również propozycje zmian w standardach kształcenia uwzględniające nowoczesne wzorce nauczania, z naciskiem na praktyczne wykorzystanie wiedzy, jakże istotne dzisiaj elementy komunikacji interpersonalnej i ustandaryzowany końcowy egzamin praktyczny, typu OSCE. Do rezygnacji ze stażu podyplomowego brakuje nam w środowisku medycznym nie tylko przekonania, ale i zaplecza, kadry klinicznej oraz pozaklinicznej, szerszej współpracy ze szpitalami pozauniwersyteckimi. One również, mimo dramatycznego braku lekarzy, nie widzą w tym rozwiązaniu żadnej korzyści.

Niewątpliwie myśl wpuszczenia, choćby jednorazowo, w system opieki zdrowotnej podwójnej liczby absolwentów medycyny, szczególnie gdy całe oddziały są zamykane z powodu braku kadry lekarskiej i pielęgniarskiej, wydaje się być bardzo atrakcyjna. Skrócenie realnego czasu kształcenia lekarzy z siedmiu do sześciu lat jest korzystne nie tylko dla lekarzy czy systemu opieki zdrowotnej, lecz również dla uniwersytetów medycznych, które wzbogacą się o nową kadrę dydaktyczną. Przeznaczenie części środków, pozyskanych w wyniku zniesienia stażu podyplomowego, dla uniwersytetów w celu usprawnienia realizacji roku praktycznego byłoby dobrą inwestycją w poprawę jakości kształcenia i uzupełnienie braków kadrowych, z jakimi borykają się uczelnie. Ułatwiłoby też współpracę ze szpitalami pozauniwersyteckimi. Żeby przekonać przeciwników zniesienia stażu podyplomowego, należy zadbać o to, aby wszystkie pozytywy, wynikające z kształcenia podczas stażu podyplomowego, przejęło kształcenie przeddyplomowe w ramach szóstego, praktycznego przecież roku. Absolwent studiów medycznych powinien mieć przeświadczenie, że kończąc sześcioletnie studia medyczne, jest w stanie rozpocząć dalsze, równie długie kształcenie specjalizacyjne, które tak czy inaczej przebiega pod kontrolą kierownika specjalizacji. Przeświadczenie to powinno wynikać nie tylko z dobrze przeprowadzonego roku praktycznego, lecz z całego sześcioletniego procesu kształcenia. W dzisiejszych trudnych czasach są to wyzwania nie tylko dla uniwersytetów medycznych, które wykazują gotowość do wprowadzenia zmian w kształceniu, ale dla całego środowiska odpowiedzialnego za kształcenie przed- i podyplomowe lekarzy.

Tekst opublikowano w Miesięczniku Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie „Puls” 10/2022.

Przeczytaj także: „Likwidacja stażu podyplomowego – fakty” i „Likwidacja stażu – niegodziwość”.