Efekt lekooporności – trzy miliony zgonów dzieci

Na podstawie badania przeprowadzonego przez ekspertów w dziedzinie zdrowia dzieci – dr Yanhong Jessiki Hu z Murdoch Children's Research Institute w Australii i profesora Herba Harwella z Clinton Health Access Initiative – szacuje się, że w 2022 roku na skutek infekcji opornych na antybiotyki umrą na całym świecie ponad trzy miliony dzieci.

Dziesięciokrotny wzrost

Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe, znana jako AMR, rozwija się, gdy drobnoustroje wywołujące zakażenia ewoluują w taki sposób, że antybiotyki przestają działać. Została ona zidentyfikowana jako jedno z największych zagrożeń dla zdrowia publicznego, z jakim zmaga się populacja świata.

Autorzy raportu, opierając się na danych z wielu źródeł, w tym Światowej Organizacji Zdrowia i Banku Światowego, obliczyli, że w 2022 r. ponad trzy miliony zgonów dzieci miało związek z zakażeniami opornymi na leki. Eksperci twierdzą, że nowe badanie wskazuje na ponad dziesięciokrotny wzrost liczby zakażeń związanych z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe u dzieci w ciągu zaledwie trzech lat. Liczba ta mogła ulec pogorszeniu w wyniku wpływu pandemii COVID-19.

Antybiotyki są stosowane w leczeniu lub zapobieganiu szerokiemu zakresowi zakażeń bakteryjnych – od infekcji skóry po zapalenie płuc. Czasami podaje się je również w celach zapobiegawczych, a nie leczniczych, w celu przeciwdziałania zakażeniu, na przykład, gdy ktoś ma mieć operację lub jest poddawany chemioterapii w związku z rakiem. Antybiotyki nie mają jednak wpływu na zakażenia wirusowe – takie choroby jak przeziębienie, grypa czy COVID-19.

Jednak pewne bakterie wykształciły odporność na niektóre leki, z powodu ich nadużywania i niewłaściwego stosowania, a produkcja nowych antybiotyków – długi i kosztowny proces – uległa znacznemu spowolnieniu.

Nadużywanie antybiotyków

Główni autorzy raportu, dr Yanhong Jessika Hu i prof. Herb Harwell, wskazują na znaczny wzrost stosowania antybiotyków, które miały być stosowane wyłącznie w przypadku najpoważniejszych zakażeń. W latach 2019–2021 stosowanie „antybiotyków czujnych”, leków o dużym ryzyku oporności, wzrosło o 160 proc. w Azji Południowo-Wschodniej i o 126 proc. w Afryce.

W tym samym okresie „antybiotyki rezerwowe” – leki ostatniej szansy stosowane w przypadku poważnych zakażeń opornych na wiele leków – wzrosły o 45 proc. w Azji Południowo-Wschodniej i o 125 proc. w Afryce.

Autorzy ostrzegają, że jeśli bakterie uodpornią się na te antybiotyki, pozostanie niewiele, jeśli w ogóle, alternatyw dla leczenia zakażeń opornych na wiele leków. Profesor Harwell przedstawi wyniki swoich badań na Kongresie Europejskiego Towarzystwa Mikrobiologii Klinicznej i Chorób Zakaźnych, który odbędzie się w Wiedniu pod koniec kwietnia.

– AMR to problem globalny. Dotyczy każdego. Wykonaliśmy tę pracę, aby skupić się na nieproporcjonalnym sposobie, w jaki AMR dotyka dzieci. Szacujemy, że na całym świecie 3 miliony zgonów dzieci wiążą się z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe – powiedział przed wydarzeniem.

Światowa Organizacja Zdrowia uznaje oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe za jedno z najpoważniejszych globalnych zagrożeń dla zdrowia, jednak prof. Harwell, ostrzega, że nie ma prostych odpowiedzi. – To złożony problem, który dotyczy wszystkich aspektów medycyny, a tak naprawdę ludzkiego życia – przekonuje ekspert, dodając, że antybiotyki są wszechobecne wokół nas, trafiają do naszego jedzenia i środowiska, więc znalezienie jednego rozwiązania nie jest łatwe.