Nowe kryterium zewnętrznej oceny jakości - zamiast certyfikatów ISO będzie badanie satysfakcji pacjenta?
Redaktor: Krystian Lurka
Data: 07.01.2016
Źródło: KL
Prezes NFZ skierował do konsultacji społecznych projekt "Zarządzenia określającego kryteria oceny ofert w konkursach na świadczenia medyczne". W projekcie pojawiła się zmiana w porównaniu do dotychczasowych zasad. Komentują ją eksperci.
Narodowy Fundusz Zdrowia zamierza w kolejnych postępowaniach konkursowych zrezygnować z przyznawania dodatkowych punktów za posiadanie certyfikatów ISO. Termin na zgłaszanie uwag upływa 7 stycznia.
Jan Tumasz, w imieniu zarządu Pomorskiego Związku Pracodawców Ochrony Zdrowia, w liście do Tadeusza Jędrzejczyka, prezesa Narodowego Fundusz Zdrowia, napisał:
- W związku z opublikowaniem w dniu 23 grudnia 2015 roku projekcie zarządzenia w sprawie określenia kryteriów oceny ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej pragniemy zgłosić zastrzeżenia do propozycji wprowadzenia istotnej, naszym zdaniem, zmiany kryteriów oceny ofert polegającej na usunięciu z wykazu kryteriów jakości certyfikatów systemu zarządzania jakością.
- Dotychczas przy ocenie ofert brane było pod uwagę posiadanie Certyfikatu ISO 9001 Systemu Zarządzania Jakością, wycenione na 2 punkty, oraz Certyfikatu IS0 14001 Systemu Zarządzania Środowiskowego lub Certyfikatu ISO 27001 Systemem Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, wycenione na 1 punkt.
- W projekcie skierowanym do konsultacji społecznych w poziomie skalującym „zewnętrzna ocena jakości” umieszczono jedynie wycenioną na 5 punktów „realizację umowy, o której mowa w art. 31Ic ust.4 o świadczeniach opieki zdrowotnej”, której w świetle naszej wiedzy nie posiada i zapewne nie będzie posiadała w najbliższym czasie żadna placówka udzielająca świadczeń ambulatoryjnych oraz wycenione na 2 punkty badanie satysfakcji pacjenta.
- Badanie to jest oceną absolutnie subiektywną, w żadnej mierze nieporównywalną do certyfikatów ISO, których wdrożenie wymaga dużego nakładu sił i środków, w przeciwieństwie do proponowanej w zarządzeniu ankiety „badanie satysfakcji pacjenta”.
- W dotychczasowej historii konkursów ofert kryterium certyfikacji systemów zarządzania jakością, nadzorowane przez uprawnione do tego zewnętrzne instytucje, stanowiło bardzo istotny element będący gwarancją jakości świadczonych usług, a tym samym bezpieczeństwa pacjentów, co potwierdzały kontrole przychodni przeprowadzane przez pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia.
- To dość oczywisty efekt poddania się certyfikacji, gdyż umożliwia stałe doskonalenie wielu obszarów działania placówek opieki ambulatoryjnej stwarzając warunki do ich ciągłego rozwoju oraz w konsekwencji zwiększa efektywność działania. Świadczeniodawcy szybko zrozumieli bardzo istotne znaczenie tego kryterium, inwestując w sposób ciągły niemałe środki finansowe w stały nadzór nad jakością świadczonych usług. Przychodnie, w przeciwieństwie do szpitali, nie mogą poddać się akredytacji CMJ. Certyfikacja systemów zarządzania jakością zawiera szereg elementów obejmujących standardy akredytacyjne.
Jednym z elementów certyfikacji systemu zarządzania jakością, podlegającym nadzorowi audytorów, są mierniki efektów w postaci ankiety zawierającej badanie oceny satysfakcji pacjenta. Z tą istotną różnicą że ta ankieta jest oceniana przez podmiot zewnętrzny, co zapewnia jej obiektywność i rzetelność w przeciwieństwie do ankiety tworzonej i weryfikowanej przez świadczeniodawcę, dającej bardzo duże możliwości manipulacji.
- W oparciu o dotychczasowe rekomendacje NFZ, zawarte w zarządzeniach dotyczących oceny ofert, wielu świadczeniodawców poszerzyło zakres certyfikacji o zarządzanie środowiskiem lub bezpieczeństwem informacji. Teraz, praktycznie z dnia na dzień, NFZ zmienia długofalową, w naszej dotychczasowej ocenie, strategię działania i nie czuje się odpowiedzialny za konsekwencje tej nagłej zmiany.
- Rezygnacja z tego kryterium będzie miała negatywne skutki dla poziomu świadczonych usług medycznych.
- Reasumując, wnosimy o dokonanie zmian w projekcie zarządzenia i przywrócenie dotychczas obowiązujących kryteriów oceny ofert w poziomie skalującym – zewnętrzna ocena jakości.
Anna Banaszewska, prezes zarządu Fundacji Centrum Inicjatyw. Gospodarka i Zdrowie, a także dyrektor zarządzająca Polskiej Federacji Szpitali powiedziała:
- Odnosząc się do projektu chciałabym podkreślić, że postępowania w sprawie zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej to w istocie postępowania związane z wydatkowaniem środków publicznych. I mimo iż są to procedury wyłączone z zamówień publicznych to podobnie jak wszystkie procedury konkursowe służące wydatkowaniu środków publicznych podlegają ściśle określonym regułom według których kryteria dysponowania środkami powinny być określone w sposób jasny i niewzbudzający różnic interpretacyjnych, obiektywne i mierzalne.
- Z dużym zdumieniem przyjęliśmy zawartą w projekcie propozycję usunięcia kryteriów dotyczących posiadania przez świadczeniodawców certyfikatów ISO. W procesie certyfikacji obiektywnej ocenie podlega spełnianie międzynarodowych standardów w określonym obszarze. Na przykład: uzyskanie certyfikatu ISO 9001 jest gwarancją wysokiego poziomu świadczonych usług, dbałości o pacjenta i zobowiązaniem do ciągłego doskonalenia Systemu Zarządzania Jakością w podmiocie leczniczym. Natomiast uzyskanie certyfikatu ISO 27001 potwierdza spełnienie norm zarządzania bezpieczeństwem informacji, co w kontekście ochrony baz danych zawierających dane osobowe pacjenta jest niezwykle istotne.
- W projekcie zaproponowano nowe kryterium zewnętrznej oceny jakości. Jest to prowadzenie badania satysfakcji pacjenta. To może być interesująca propozycja. Niemniej w naszej opinii wymaga jeszcze dopracowania. Premiowanie badania satysfakcji pacjenta ma wymierną wartość kiedy: ocenia wyłącznie te kryteria na które świadczeniodawca ma bezpośredni wpływ, jest wystandaryzowane zarówno co do przedmiotu badania jak i metodologii jego prowadzenia oraz zasad publikowania. Ponadto jak każde badanie poziomu satysfakcji jest obarczone subiektywizmem oceniającego. Zatem jeśli badanie satysfakcji pacjenta miałoby być premiowane jako jedno z kryteriów oceny ofert w postępowaniu o wydatkowanie środków publicznych to winno być tak wystandaryzowane aby zapewnić obiektywizm prowadzonym badaniom.
- Polska Federacja Szpitali w pełni popiera ideę premiowania świadczeniodawców współpracujących z Agencją. Wielokrotnie wskazujemy, że niezbędne jest dokonanie ponownego kompleksowego procesu taryfikacji świadczeń opieki zdrowotnej. AOTMiT rozpoczęła kolejny rok intensywnej pracy w określaniu taryf kolejnych procedur i w tym kontekście niezwykle istotne jest przekazywanie przez świadczeniodawców kompleksowych danych. Warto jednak podkreślić, że przepis ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określa, że: w przypadku konieczności pozyskania danych Agencja zawiera umowy z tymi podmiotami, które zapewniają najwyższą jakość i kompletność przekazywanych danych, wyłonionymi w postępowaniu ogłoszonym przez Agencję. Zatem posiadanie umowy z AOTMiT jest uzależnione od aktualnych potrzeb Agencji wynikających z harmonogramu prac na dany rok. Tym samym jest niezależne od składającego ofertę i może stanowić kryterium dyskryminacyjne.
- Polska Federacja Szpitali zgłosiła uwagi do projektu.
Jan Tumasz, w imieniu zarządu Pomorskiego Związku Pracodawców Ochrony Zdrowia, w liście do Tadeusza Jędrzejczyka, prezesa Narodowego Fundusz Zdrowia, napisał:
- W związku z opublikowaniem w dniu 23 grudnia 2015 roku projekcie zarządzenia w sprawie określenia kryteriów oceny ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej pragniemy zgłosić zastrzeżenia do propozycji wprowadzenia istotnej, naszym zdaniem, zmiany kryteriów oceny ofert polegającej na usunięciu z wykazu kryteriów jakości certyfikatów systemu zarządzania jakością.
- Dotychczas przy ocenie ofert brane było pod uwagę posiadanie Certyfikatu ISO 9001 Systemu Zarządzania Jakością, wycenione na 2 punkty, oraz Certyfikatu IS0 14001 Systemu Zarządzania Środowiskowego lub Certyfikatu ISO 27001 Systemem Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, wycenione na 1 punkt.
- W projekcie skierowanym do konsultacji społecznych w poziomie skalującym „zewnętrzna ocena jakości” umieszczono jedynie wycenioną na 5 punktów „realizację umowy, o której mowa w art. 31Ic ust.4 o świadczeniach opieki zdrowotnej”, której w świetle naszej wiedzy nie posiada i zapewne nie będzie posiadała w najbliższym czasie żadna placówka udzielająca świadczeń ambulatoryjnych oraz wycenione na 2 punkty badanie satysfakcji pacjenta.
- Badanie to jest oceną absolutnie subiektywną, w żadnej mierze nieporównywalną do certyfikatów ISO, których wdrożenie wymaga dużego nakładu sił i środków, w przeciwieństwie do proponowanej w zarządzeniu ankiety „badanie satysfakcji pacjenta”.
- W dotychczasowej historii konkursów ofert kryterium certyfikacji systemów zarządzania jakością, nadzorowane przez uprawnione do tego zewnętrzne instytucje, stanowiło bardzo istotny element będący gwarancją jakości świadczonych usług, a tym samym bezpieczeństwa pacjentów, co potwierdzały kontrole przychodni przeprowadzane przez pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia.
- To dość oczywisty efekt poddania się certyfikacji, gdyż umożliwia stałe doskonalenie wielu obszarów działania placówek opieki ambulatoryjnej stwarzając warunki do ich ciągłego rozwoju oraz w konsekwencji zwiększa efektywność działania. Świadczeniodawcy szybko zrozumieli bardzo istotne znaczenie tego kryterium, inwestując w sposób ciągły niemałe środki finansowe w stały nadzór nad jakością świadczonych usług. Przychodnie, w przeciwieństwie do szpitali, nie mogą poddać się akredytacji CMJ. Certyfikacja systemów zarządzania jakością zawiera szereg elementów obejmujących standardy akredytacyjne.
Jednym z elementów certyfikacji systemu zarządzania jakością, podlegającym nadzorowi audytorów, są mierniki efektów w postaci ankiety zawierającej badanie oceny satysfakcji pacjenta. Z tą istotną różnicą że ta ankieta jest oceniana przez podmiot zewnętrzny, co zapewnia jej obiektywność i rzetelność w przeciwieństwie do ankiety tworzonej i weryfikowanej przez świadczeniodawcę, dającej bardzo duże możliwości manipulacji.
- W oparciu o dotychczasowe rekomendacje NFZ, zawarte w zarządzeniach dotyczących oceny ofert, wielu świadczeniodawców poszerzyło zakres certyfikacji o zarządzanie środowiskiem lub bezpieczeństwem informacji. Teraz, praktycznie z dnia na dzień, NFZ zmienia długofalową, w naszej dotychczasowej ocenie, strategię działania i nie czuje się odpowiedzialny za konsekwencje tej nagłej zmiany.
- Rezygnacja z tego kryterium będzie miała negatywne skutki dla poziomu świadczonych usług medycznych.
- Reasumując, wnosimy o dokonanie zmian w projekcie zarządzenia i przywrócenie dotychczas obowiązujących kryteriów oceny ofert w poziomie skalującym – zewnętrzna ocena jakości.
Anna Banaszewska, prezes zarządu Fundacji Centrum Inicjatyw. Gospodarka i Zdrowie, a także dyrektor zarządzająca Polskiej Federacji Szpitali powiedziała:
- Odnosząc się do projektu chciałabym podkreślić, że postępowania w sprawie zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej to w istocie postępowania związane z wydatkowaniem środków publicznych. I mimo iż są to procedury wyłączone z zamówień publicznych to podobnie jak wszystkie procedury konkursowe służące wydatkowaniu środków publicznych podlegają ściśle określonym regułom według których kryteria dysponowania środkami powinny być określone w sposób jasny i niewzbudzający różnic interpretacyjnych, obiektywne i mierzalne.
- Z dużym zdumieniem przyjęliśmy zawartą w projekcie propozycję usunięcia kryteriów dotyczących posiadania przez świadczeniodawców certyfikatów ISO. W procesie certyfikacji obiektywnej ocenie podlega spełnianie międzynarodowych standardów w określonym obszarze. Na przykład: uzyskanie certyfikatu ISO 9001 jest gwarancją wysokiego poziomu świadczonych usług, dbałości o pacjenta i zobowiązaniem do ciągłego doskonalenia Systemu Zarządzania Jakością w podmiocie leczniczym. Natomiast uzyskanie certyfikatu ISO 27001 potwierdza spełnienie norm zarządzania bezpieczeństwem informacji, co w kontekście ochrony baz danych zawierających dane osobowe pacjenta jest niezwykle istotne.
- W projekcie zaproponowano nowe kryterium zewnętrznej oceny jakości. Jest to prowadzenie badania satysfakcji pacjenta. To może być interesująca propozycja. Niemniej w naszej opinii wymaga jeszcze dopracowania. Premiowanie badania satysfakcji pacjenta ma wymierną wartość kiedy: ocenia wyłącznie te kryteria na które świadczeniodawca ma bezpośredni wpływ, jest wystandaryzowane zarówno co do przedmiotu badania jak i metodologii jego prowadzenia oraz zasad publikowania. Ponadto jak każde badanie poziomu satysfakcji jest obarczone subiektywizmem oceniającego. Zatem jeśli badanie satysfakcji pacjenta miałoby być premiowane jako jedno z kryteriów oceny ofert w postępowaniu o wydatkowanie środków publicznych to winno być tak wystandaryzowane aby zapewnić obiektywizm prowadzonym badaniom.
- Polska Federacja Szpitali w pełni popiera ideę premiowania świadczeniodawców współpracujących z Agencją. Wielokrotnie wskazujemy, że niezbędne jest dokonanie ponownego kompleksowego procesu taryfikacji świadczeń opieki zdrowotnej. AOTMiT rozpoczęła kolejny rok intensywnej pracy w określaniu taryf kolejnych procedur i w tym kontekście niezwykle istotne jest przekazywanie przez świadczeniodawców kompleksowych danych. Warto jednak podkreślić, że przepis ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określa, że: w przypadku konieczności pozyskania danych Agencja zawiera umowy z tymi podmiotami, które zapewniają najwyższą jakość i kompletność przekazywanych danych, wyłonionymi w postępowaniu ogłoszonym przez Agencję. Zatem posiadanie umowy z AOTMiT jest uzależnione od aktualnych potrzeb Agencji wynikających z harmonogramu prac na dany rok. Tym samym jest niezależne od składającego ofertę i może stanowić kryterium dyskryminacyjne.
- Polska Federacja Szpitali zgłosiła uwagi do projektu.
