123RF
Choroba Alzheimera. Różne podejścia, pięć terapii
Redaktor: Jacek Janik
Data: 10.01.2024
Źródło: PAP/Paweł Wernicki
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Holenderscy naukowcy odkryli pięć biologicznych wariantów choroby Alzheimera, które mogą wymagać różnych metod leczenia – informuje pismo „Nature Aging”.
Różne procesy, różne metody leczenia
U osób cierpiących na chorobę Alzheimera zlepiają się w mózgu białka amyloidu i białka tau. Oprócz powstawania złogów w rozwój choroby zaangażowane są również inne procesy biologiczne, takie jak stan zapalny i wzrost komórek nerwowych.
Korzystając z nowych technik, Betty Tijms i jej współpracownicy z Alzheimer Centre Amsterdam, Amsterdam UMC i Uniwersytetu w Maastricht dokonali pomiarów, pozwalających ocenić te procesy na podstawie analiz płynu mózgowo-rdzeniowego. W sumie zbadali 1058 białek w płynie mózgowo-rdzeniowym pobranych od 419 osób chorych na alzheimera.
W badanej grupie udało się zidentyfikować pięć wariantów biologicznych. Pierwszy wariant charakteryzuje się zwiększoną produkcją amyloidu. W drugim typie bariera krew–mózg zostaje zakłócona, następuje zmniejszona produkcja amyloidu i mniejszy wzrost komórek nerwowych.
Ponadto warianty różnią się stopniem syntezy białek, funkcjonowaniem układu odpornościowego i funkcjonowaniem narządu wytwarzającego płyn mózgowo-rdzeniowy. Pacjenci z różnymi wariantami alzheimera wykazali także różnice w innych aspektach choroby. Na przykład naukowcy zaobserwowali szybszy jej przebieg w niektórych podgrupach.
Wskazówki dla badań nad lekami
Jak podkreślają autorzy publikacji, ich odkrycia mają ogromne znaczenie dla badań nad lekami. Może być tak, że dany lek działa tylko w przypadku jednego wariantu choroby Alzheimera. Na przykład lek hamujący wytwarzanie amyloidu może działać w wariancie ze zwiększoną produkcją amyloidu, ale być szkodliwy w wariancie ze zmniejszoną produkcją.
Możliwe również, że u pacjentów z konkretnym wariantem ryzyko wystąpienia działań niepożądanych będzie wyższe, podczas gdy ryzyko to będzie znacznie niższe w przypadku innych wariantów. W rezultacie wcześniej przetestowane leki mogą błędnie wydawać się nieskuteczne lub jedynie minimalnie skuteczne.
Następnym krokiem zespołu badawczego będzie wykazanie, że odmiany choroby Alzheimera rzeczywiście reagują odmiennie na leki, aby w przyszłości móc odpowiednio leczyć wszystkich pacjentów.
Przeczytaj także: „Biomarkery z krwi pomocne w wykrywaniu wczesnej postaci choroby Alzheimera” i „Fototerapia może być skuteczna w leczeniu choroby Alzheimera”.
U osób cierpiących na chorobę Alzheimera zlepiają się w mózgu białka amyloidu i białka tau. Oprócz powstawania złogów w rozwój choroby zaangażowane są również inne procesy biologiczne, takie jak stan zapalny i wzrost komórek nerwowych.
Korzystając z nowych technik, Betty Tijms i jej współpracownicy z Alzheimer Centre Amsterdam, Amsterdam UMC i Uniwersytetu w Maastricht dokonali pomiarów, pozwalających ocenić te procesy na podstawie analiz płynu mózgowo-rdzeniowego. W sumie zbadali 1058 białek w płynie mózgowo-rdzeniowym pobranych od 419 osób chorych na alzheimera.
W badanej grupie udało się zidentyfikować pięć wariantów biologicznych. Pierwszy wariant charakteryzuje się zwiększoną produkcją amyloidu. W drugim typie bariera krew–mózg zostaje zakłócona, następuje zmniejszona produkcja amyloidu i mniejszy wzrost komórek nerwowych.
Ponadto warianty różnią się stopniem syntezy białek, funkcjonowaniem układu odpornościowego i funkcjonowaniem narządu wytwarzającego płyn mózgowo-rdzeniowy. Pacjenci z różnymi wariantami alzheimera wykazali także różnice w innych aspektach choroby. Na przykład naukowcy zaobserwowali szybszy jej przebieg w niektórych podgrupach.
Wskazówki dla badań nad lekami
Jak podkreślają autorzy publikacji, ich odkrycia mają ogromne znaczenie dla badań nad lekami. Może być tak, że dany lek działa tylko w przypadku jednego wariantu choroby Alzheimera. Na przykład lek hamujący wytwarzanie amyloidu może działać w wariancie ze zwiększoną produkcją amyloidu, ale być szkodliwy w wariancie ze zmniejszoną produkcją.
Możliwe również, że u pacjentów z konkretnym wariantem ryzyko wystąpienia działań niepożądanych będzie wyższe, podczas gdy ryzyko to będzie znacznie niższe w przypadku innych wariantów. W rezultacie wcześniej przetestowane leki mogą błędnie wydawać się nieskuteczne lub jedynie minimalnie skuteczne.
Następnym krokiem zespołu badawczego będzie wykazanie, że odmiany choroby Alzheimera rzeczywiście reagują odmiennie na leki, aby w przyszłości móc odpowiednio leczyć wszystkich pacjentów.
Przeczytaj także: „Biomarkery z krwi pomocne w wykrywaniu wczesnej postaci choroby Alzheimera” i „Fototerapia może być skuteczna w leczeniu choroby Alzheimera”.
