123RF
Co z zadłużeniem Instytutu Psychiatrii i Neurologii?
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 27.04.2023
Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich
Działy:
Aktualności w Neurologia
Aktualności
Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał Ministerstwo Zdrowia o pogarszającą się sytuację finansową Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, którego zadłużenie przekracza 100 mln zł.
– Brak jest podstaw prawnych do przekazania środków publicznych na spłatę przeterminowanych zobowiązań instytutu lub pokrycie kosztów bieżącego funkcjonowania – odpowiedział resort.
IPiN pozyskuje obecnie środki, zaciągając m.in. pożyczki w instytucjach działających poza sektorem bankowym (tzw. parabankach). Instytut nie daje bowiem gwarancji spłaty zobowiązań, wobec czego banki nie są skłonne do jego finansowania.
Za kilka miesięcy placówka może spodziewać się środków z kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego, które powinny pozwolić na spłatę większości zadłużenia. Nadal nie rozwiązuje to jednak problemu, bo IPiN bez zaciągnięcia kolejnej pożyczki nie będzie w stanie uregulować wszystkich bieżących zobowiązań.
Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał ministra zdrowia, czy resort przewiduje wsparcie dla instytutu do czasu uzyskania przezeń kredytu z BGK. Dalsze zadłużanie się w parabankach może bowiem doprowadzić do sytuacji, że kredyt ten nie pokryje wszystkich zobowiązań. Prosił też o informacje, czy MZ pracuje nad zmianą sposobu zarządzania instytutem, zwłaszcza czy planowane jest wdrożenie programu naprawczego, aby uniknąć ponownego zadłużenia. Od 2010 r. RPO podejmuje działania w związku z sytuacją w instytucie, począwszy od wizytacji, poprzez korespondencję z IPiN, resortem zdrowia oraz Rzecznikiem Praw Pacjenta w zakresie warunków, w jakich przebywają pacjenci, przestrzegania ich praw oraz koniecznych inwestycji. Mimo upływu kilkunastu lat problemy nadal pozostają nierozwiązane, a zadłużenie z ok. 56 mln zł w 2014 r. wzrosło do ponad 100 mln zł.
W odpowiedzi na pismo RPO wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski zwrócił uwagę, że zgodnie z przepisami instytut badawczy działa we własnym imieniu i na własny rachunek, pokrywa koszty bieżącej działalności z uzyskiwanych przychodów oraz odpowiada za swoje zobowiązania, a Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania placówki za wyjątkiem sytuacji jego likwidacji.
– Odwołując się do zapisanej ustawowo samodzielności instytutów badawczych, wskazać należy, że w ramach ww. przepisów brak jest podstaw prawnych do przekazania środków publicznych na spłatę przeterminowanych zobowiązań instytutu lub pokrycie kosztów bieżącego funkcjonowania. Ponadto w przypadku instytutów badawczych minister nadzorujący nie ma podstawy prawnej do pokrycia straty netto za rok obrotowy instytutu badawczego – czytamy w odpowiedzi.
W piśmie dodano też, że regulacje prawne nie przewidują mechanizmów lub instrumentów prawnych, które pozostawałyby w bezpośredniej gestii ministra zdrowia, jako ministra nadzorującego, oraz pozwalałyby na udzielenie pomocy finansowej instytutowi badawczemu.
Maciej Miłkowski dodał także, że rozumiejąc trudną sytuację finansową Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Ministerstwo Zdrowia wspiera działania mające na celu jej ustabilizowanie. Resort zaangażował się we wsparcie starań dyrekcji placówki o pozyskanie kredytu z Banku Gospodarstwa Krajowego mającego służyć refinansowaniu posiadanych przez IPiN zobowiązań. Instytut jest w trakcie ustalania programu restrukturyzacyjnego przy współudziale BGK.
Jednocześnie wiceminister Miłkowski podkreślił, że w 2022 r. instytut uzyskał dodatkowe środki w wysokości 12,4 mln zł z tytułu wzrostu wyceny w związku z ustawą o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw.
Ponadto od 1 sierpnia 2022 r. zwiększono cenę jednostki sprawozdawczej w ryczałcie systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ) z 1,59 zł do 1,62 zł , w związku z czym IPiN w samym 2023 r. otrzyma dodatkowe środki z tego tytułu w wysokości 7,4 mln zł.
Opracowanie: INK
IPiN pozyskuje obecnie środki, zaciągając m.in. pożyczki w instytucjach działających poza sektorem bankowym (tzw. parabankach). Instytut nie daje bowiem gwarancji spłaty zobowiązań, wobec czego banki nie są skłonne do jego finansowania.
Za kilka miesięcy placówka może spodziewać się środków z kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego, które powinny pozwolić na spłatę większości zadłużenia. Nadal nie rozwiązuje to jednak problemu, bo IPiN bez zaciągnięcia kolejnej pożyczki nie będzie w stanie uregulować wszystkich bieżących zobowiązań.
Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał ministra zdrowia, czy resort przewiduje wsparcie dla instytutu do czasu uzyskania przezeń kredytu z BGK. Dalsze zadłużanie się w parabankach może bowiem doprowadzić do sytuacji, że kredyt ten nie pokryje wszystkich zobowiązań. Prosił też o informacje, czy MZ pracuje nad zmianą sposobu zarządzania instytutem, zwłaszcza czy planowane jest wdrożenie programu naprawczego, aby uniknąć ponownego zadłużenia. Od 2010 r. RPO podejmuje działania w związku z sytuacją w instytucie, począwszy od wizytacji, poprzez korespondencję z IPiN, resortem zdrowia oraz Rzecznikiem Praw Pacjenta w zakresie warunków, w jakich przebywają pacjenci, przestrzegania ich praw oraz koniecznych inwestycji. Mimo upływu kilkunastu lat problemy nadal pozostają nierozwiązane, a zadłużenie z ok. 56 mln zł w 2014 r. wzrosło do ponad 100 mln zł.
W odpowiedzi na pismo RPO wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski zwrócił uwagę, że zgodnie z przepisami instytut badawczy działa we własnym imieniu i na własny rachunek, pokrywa koszty bieżącej działalności z uzyskiwanych przychodów oraz odpowiada za swoje zobowiązania, a Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania placówki za wyjątkiem sytuacji jego likwidacji.
– Odwołując się do zapisanej ustawowo samodzielności instytutów badawczych, wskazać należy, że w ramach ww. przepisów brak jest podstaw prawnych do przekazania środków publicznych na spłatę przeterminowanych zobowiązań instytutu lub pokrycie kosztów bieżącego funkcjonowania. Ponadto w przypadku instytutów badawczych minister nadzorujący nie ma podstawy prawnej do pokrycia straty netto za rok obrotowy instytutu badawczego – czytamy w odpowiedzi.
W piśmie dodano też, że regulacje prawne nie przewidują mechanizmów lub instrumentów prawnych, które pozostawałyby w bezpośredniej gestii ministra zdrowia, jako ministra nadzorującego, oraz pozwalałyby na udzielenie pomocy finansowej instytutowi badawczemu.
Maciej Miłkowski dodał także, że rozumiejąc trudną sytuację finansową Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Ministerstwo Zdrowia wspiera działania mające na celu jej ustabilizowanie. Resort zaangażował się we wsparcie starań dyrekcji placówki o pozyskanie kredytu z Banku Gospodarstwa Krajowego mającego służyć refinansowaniu posiadanych przez IPiN zobowiązań. Instytut jest w trakcie ustalania programu restrukturyzacyjnego przy współudziale BGK.
Jednocześnie wiceminister Miłkowski podkreślił, że w 2022 r. instytut uzyskał dodatkowe środki w wysokości 12,4 mln zł z tytułu wzrostu wyceny w związku z ustawą o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw.
Ponadto od 1 sierpnia 2022 r. zwiększono cenę jednostki sprawozdawczej w ryczałcie systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ) z 1,59 zł do 1,62 zł , w związku z czym IPiN w samym 2023 r. otrzyma dodatkowe środki z tego tytułu w wysokości 7,4 mln zł.
Opracowanie: INK
