Czy nadciśnienie tętnicze ma związek z rozwojem otępienia?

Uważa się, że wysokie wartości ciśnienia tętniczego prowadzą do uszkodzenia naczyń mózgu przez narażenie mikrokrążenia mózgu na zwiększone ciśnienie i amplitudę skurczowo-rozkurczową. W konsekwencji dochodzi do choroby naczyń mózgowych małego kalibru (ang. cerebral small vessel disease, CSVD).

Badanie za pomocą rezonansu magnetycznego pozwala na analizę wpływu podwyższonego ciśnienia tętniczego na rozwój subklinicznych powikłań narządowych: zwiększenia sztywności aorty (ocena prędkości fali tętna [ang. pulse wave velocity, PWV]), a także przerostu mięśnia lewej komory (pomiar indeksu masy lewej komory [ang. left ventricular mass index, LVMI]) oraz stosunku masy do objętości lewej komory. Badanie to umożliwia również ocenę obecności CSVD.

Cel badania
Celem badania było określenie wpływu ekspozycji na podwyższone wartości naczyniowe za pomocą oceny powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego obrazowanych metodą rezonansu magnetycznego (RM) w odniesieniu do choroby małych naczyń mózgowych (CSVD) i zaburzeń poznawczych w celu zrozumienia roli nadciśnienia tętniczego we wczesnych stadiach pogarszania się stanu zdrowia mózgu.

Opis badania


Wyniki

• CSVD rozpoznano u 68,7% uczestników, a upośledzenie funkcji poznawczych w więcej niż jednym zakresie – u 26,9% uczestników.
• Prędkość fali tętna (PWV) była związana z 17-procentowym wzrostem ilorazu szans obecności CSVD u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Należy zaznaczyć, że nie stwierdzono takiej zależności u uczestników z grupy kontrolnej.
• LVMI był związany z CSVD zarówno u chorych z chorobami układu sercowo-naczyniowego, jak i w grupie kontrolnej. Warto zaznaczyć, że zależność była najbardziej widoczna u pacjentów ze zwężeniem tętnic szyjnych (iloraz szans [OR]: 5,69) w porównaniu z pacjentami z niewydolnością serca, naczyniowymi zaburzeniami poznawczymi oraz z osobami z grupy kontrolnej (iloraz szans [OR]: 1,30).
• Stosunek masy do objętości lewej komory był istotnie związany z CSVD w całej badanej grupie (iloraz szans [OR]: 1,81).
• Analiza mediacji przyczynowej wykazała znaczącą zależność między CSVD i PWV, LVMI oraz stosunkiem masy do objętości lewej komory w odniesieniu do zaburzeń poznawczych.
• Przyjmując zwiększoną PWV jako następstwo nadciśnienia tętniczego, wywołanej nadciśnieniem tętniczym CSVD można przypisać 44,6% relacji między uszkodzeniami narządowymi związanymi z nadciśnieniem tętniczym a występowaniem zaburzeń funkcji poznawczych (p = 0,004).
• Przyjmując zwiększony LVMI i stosunek masy do objętości lewej komory jako następstwa nadciśnienia tętniczego, wywołaną nadciśnieniem tętniczym CSVD można przypisać odpowiednio 89,5% i 59,0% relacji między uszkodzeniami narządowymi związanymi z nadciśnieniem tętniczym a występowaniem zaburzeń funkcji poznawczych (p = 0,022 i p < 0,001).

Wnioski

Narażenie na podwyższone wartości ciśnienia tętniczego jest związane z CSVD i zaburzeniami poznawczymi. Opisane badanie dowiodło, że nadciśnienie tętnicze może prowadzić do upośledzenia funkcji poznawczych przez CSVD.

Komentarz
Kolejne badanie potwierdziło związek między nadciśnieniem tętniczym a zaburzeniami funkcji poznawczych. Warto przytoczyć wyniki badania SPRINT MIND porównującego wpływ intensywnego obniżania skurczowego ciśnienia krwi (<120 mmHg) z leczeniem standardowym (< 140 mmHg) na ryzyko rozwoju otępienia i łagodnych zaburzeń poznawczych. Intensywne leczenie nadciśnienia tętniczego skutkowało zmniejszeniem ryzyka wystąpienia zaburzeń funkcji poznawczych i zmniejszeniem progresji hiperintensywności istoty białej będącej najczęstszą postacią CSVD.

Piśmiennictwo:
Amier RP, Marcks N, Hooghiemstra AM i wsp. Hypertensive exposure markers by MRI in relation to cerebral small vessel disease and cognitive impairment. JACC Cardiovasc Imaging 2021; 14(1): 176–185.

Wszelkie prawa zastrzeżone © ITEM Publishing Sp. z o.o.
Opublikowano za zgodą Wydawcy.