123RF
Izolacja społeczna związana z mniejszą objętością mózgu u seniorów
Redaktor: Monika Stelmach
Data: 21.07.2023
Źródło: Joanna Morga/PAP, Neurology
Działy:
Aktualności w Neurologia
Aktualności
| Tagi: | izolacja społeczna, samotność, seniorzy, mózg, demencja |
U seniorów, którzy mają mało kontaktów z innymi ludźmi, obserwuje się większą utratę objętości mózgu niż u osób częściej spotykających się z innymi – wynika z badania, które publikuje „Neurology”, czasopismo Amerykańskiej Akademii Neurologii.
Jak podkreślają autorzy pracy, badanie to nie dowodzi, że izolacja społeczna powoduje kurczenie się mózgu, a jedynie że jest z nim powiązana.
Naukowcy z Uniwersytetu Kiusiu w Fukuoka w Japonii przebadali 8896 osób o średniej wieku 73 lata. W momencie włączenia do badania żadna z nich nie miała demencji.
Wszyscy przeszli badania medyczne oraz obrazowanie mózgu metodą rezonansu magnetycznego. Kontakty społeczne seniorów określano na podstawie częstości rozmów przez telefon i spotkań z osobami, z którymi nie mieszkali. Podzielono ich na kilka grup, na podstawie tego, czy mieli kontakty: codziennie, kilka razy w tygodniu, kilka razy w miesiącu lub rzadko.
Okazało się, że badani, którzy najrzadziej utrzymywali kontakty z innymi, mieli wyraźnie mniejszą ogólną objętość mózgu w porównaniu z badanymi, którzy często spotykali się z innymi ludźmi. Objętość mózgu (czyli objętość istoty szarej i białej) podawano jako procent objętości wewnątrzczaszkowej, włącznie z mózgiem, oponami mózgowymi i płynem mózgowo-rdzeniowym.
Dodatkowo naukowcy stwierdzili, że osoby żyjące w dużej izolacji społecznej miały mniejszą objętość tych struktur mózgu, które odgrywają rolę w procesach pamięciowych i są zwykle zmienione u osób z demencją.
W analizie uwzględniono takie czynniki, jak wiek, występowanie cukrzycy, palenie papierosów i wykonywanie ćwiczeń fizycznych, ponieważ wszystkie one mogą mieć wpływ na objętość mózgu.
Osoby żyjące w większej izolacji od innych miały więcej małych patologicznych zmian w obrębie istoty białej.
– Izolacja społeczna to rosnący problem w przypadku seniorów. Nasze wyniki sugerują, że zapewnianie wsparcia takim osobom w podejmowaniu i utrzymywaniu kontaktów z innymi ludźmi może być korzystne, jeśli chodzi o prewencję atrofii mózgu i rozwoju demencji – ocenił współautor pracy dr Toshiharu Ninomiya.
Jego zespół zaobserwował, że zależność między społeczną izolacją a mniejszą objętością mózgu może częściowo (w 15–29 proc.) wynikać z obecności depresji.
Jak podkreślił dr Ninomiya, badanie wykazało jedynie zależność między izolacją społeczną a atrofią mózgu, ale nie potwierdza, że ma ona charakter przyczynowo-skutkowy. Wcześniejsze badania wykazały jednak, że stymulujące kontakty społeczne mogą hamować, a nawet odwracać procesy zmniejszania się objętości mózgu i poprawiać procesy myślowe oraz zdolności pamięciowe.
Autorzy pracy zastrzegają też, że badanie przeprowadzono wśród starszych Japończyków, więc jego wyniki mogą nie odnosić się do osób o innej przynależności etnicznej czy będących w młodszym wieku.
Naukowcy z Uniwersytetu Kiusiu w Fukuoka w Japonii przebadali 8896 osób o średniej wieku 73 lata. W momencie włączenia do badania żadna z nich nie miała demencji.
Wszyscy przeszli badania medyczne oraz obrazowanie mózgu metodą rezonansu magnetycznego. Kontakty społeczne seniorów określano na podstawie częstości rozmów przez telefon i spotkań z osobami, z którymi nie mieszkali. Podzielono ich na kilka grup, na podstawie tego, czy mieli kontakty: codziennie, kilka razy w tygodniu, kilka razy w miesiącu lub rzadko.
Okazało się, że badani, którzy najrzadziej utrzymywali kontakty z innymi, mieli wyraźnie mniejszą ogólną objętość mózgu w porównaniu z badanymi, którzy często spotykali się z innymi ludźmi. Objętość mózgu (czyli objętość istoty szarej i białej) podawano jako procent objętości wewnątrzczaszkowej, włącznie z mózgiem, oponami mózgowymi i płynem mózgowo-rdzeniowym.
Dodatkowo naukowcy stwierdzili, że osoby żyjące w dużej izolacji społecznej miały mniejszą objętość tych struktur mózgu, które odgrywają rolę w procesach pamięciowych i są zwykle zmienione u osób z demencją.
W analizie uwzględniono takie czynniki, jak wiek, występowanie cukrzycy, palenie papierosów i wykonywanie ćwiczeń fizycznych, ponieważ wszystkie one mogą mieć wpływ na objętość mózgu.
Osoby żyjące w większej izolacji od innych miały więcej małych patologicznych zmian w obrębie istoty białej.
– Izolacja społeczna to rosnący problem w przypadku seniorów. Nasze wyniki sugerują, że zapewnianie wsparcia takim osobom w podejmowaniu i utrzymywaniu kontaktów z innymi ludźmi może być korzystne, jeśli chodzi o prewencję atrofii mózgu i rozwoju demencji – ocenił współautor pracy dr Toshiharu Ninomiya.
Jego zespół zaobserwował, że zależność między społeczną izolacją a mniejszą objętością mózgu może częściowo (w 15–29 proc.) wynikać z obecności depresji.
Jak podkreślił dr Ninomiya, badanie wykazało jedynie zależność między izolacją społeczną a atrofią mózgu, ale nie potwierdza, że ma ona charakter przyczynowo-skutkowy. Wcześniejsze badania wykazały jednak, że stymulujące kontakty społeczne mogą hamować, a nawet odwracać procesy zmniejszania się objętości mózgu i poprawiać procesy myślowe oraz zdolności pamięciowe.
Autorzy pracy zastrzegają też, że badanie przeprowadzono wśród starszych Japończyków, więc jego wyniki mogą nie odnosić się do osób o innej przynależności etnicznej czy będących w młodszym wieku.
