Konieczne jest utworzenie specjalistycznych ośrodków dla dorosłych z autyzmem

Przedstawiciele Porozumienia Autyzm-Polska domagają się utworzenia specjalistycznych ośrodków wsparcia dla dorosłych z najcięższymi przypadkami autyzmu. Takich placówek powinno być 15-20 w każdym województwie. – Żądamy miejsc do godnego dla nich życia – zaapelowali z okazji przypadającego 2 kwietnia Światowego Dnia Świadomości Autyzmu.

Porozumienie Autyzm-Polska zrzesza 30 organizacji z całej Polski działających na rzecz osób z autyzmem. Jego przedstawiciele uważają, że najbardziej palącym problemem dotyczącym cierpiących na autyzm w naszym kraju są osoby dorosłe z najcięższymi przypadkami autyzmu, z towarzyszącą mu niepełnosprawnością intelektualną.

Uruchomiono w związku z tym kampanię pod hasłem „Autyzm. Nie możemy czekać”. Będzie ona prowadzona przez cały kwiecień, który jest Miesiącem Świadomości Autyzmu. Wystosowano także petycję, dostępną na stronie petycjeonline.com, w której organizatorzy kampanii domagają się utworzenia dla tych osób całodobowych specjalistycznych ośrodków wsparcia.

– Chcemy, żeby efektem kampanii i petycji były zmiany ustawowe, które zakończą cierpienie tysięcy polskich obywateli z autyzmem. Przez cały miesiąc będziemy zbierać podpisy pod petycją w tej sprawie. Wielkie domy pomocy społecznej są dla nich koszmarem, często kończącym się fizycznym okaleczeniem i przedwczesną śmiercią. Konieczne są kameralne miejsca zamieszkania, wspólnoty domowe. Opracowaliśmy ich koncepcję, jest gotowa – napisali przedstawiciele Porozumienia Autyzm-Polska.

Wiceprzewodniczący Porozumienia Autyzm-Polska Edward Bolak powiedział, że mieszkalnictwo dla dorosłych z autyzmem w Polsce w zasadzie nie istnienie. – Chodzi nam szczególnie o osoby niesamodzielne, które mają też niepełnosprawność intelektualną. Jedynym takim ośrodkiem jest Farma Życia w Więckowicach pod Krakowem, prowadzona przez Fundację Wspólnota Nadziei, w której pracuję. Od 2008 r. mieszka tam jedynie dziesięć osób z autyzmem, to jest ich dom. W innych rejonach kraju nie udało się utworzyć takich placówek, głównie z przyczyn prawnych i finansowych – zaznaczył.

Takie ośrodki próbuje utworzyć np. Fundacja Synapsis, lecz przez 20 lat powstały jedynie placówki, w których osoby z autyzmem mogą przebywać czasowo. Pomysł Porozumienia Autyzm-Polska jest wzorowany na zachodnich rozwiązaniach, polegających na tworzeniu małych domów grupowych. – W ubiegłym roku rząd przyjął strategię na rzecz osób z niepełnosprawnościami, w której zapisano tzw. wspomagane społeczności mieszkaniowe. My usiłujemy pogodzić jedno z drugim, czyli tworzyć małe placówki z niewielką liczbą około 12 mieszkańców – wyjaśnił wiceprzewodniczący porozumienia.

Uważa on, że takich ośrodków powinny być 15-20 w każdym województwie, a w każdym z nich może zamieszkać nie więcej niż 12-15 osób z autyzmem. – Naszą idea jest zatem, żeby stworzyć warunki nie w dużym domu pomocy, gdzie jest 70, a czasami nawet 150 osób, lecz mniejszym, odpowiednim dla specyfiki autyzmu. Bo w tym schorzeniu komunikacja i relacje społeczne są bardzo trudne – tłumaczył Edward Bolak.

Inna sytuacja jest osób z tzw. zespołem Aspergera, na ogół mogą one mieszkać samodzielnie.– Mówimy o osobach z autyzmem, których rodzice się już starzeją albo chorują i nie są w stanie się nimi zajmować; martwią się też, co będzie z tymi osobami po ich śmierci. W takiej sytuacji los tych ludzi jest dość ponury, grozi im duży dom pomocy społecznej, w którym się nie adaptują – zaznaczył.

W Gdańsku i Warszawie czynione są starania w celu utworzenia kolejnych ośrodków dla dorosłych z autyzmem. Takie placówki poza Europą Zachodnią są także w Czechach. – Osoby autystyczne potrzebują specjalistycznych form wsparcia, nie można ich zamknąć w jednym systemie, a na ogół trafiają do domów dla ludzi z zaburzeniami psychicznymi albo z niepełnosprawnością intelektualną, do których w naszej ocenie one się również nie nadają – podkreślił Edward Bolak.

Wiceprzewodniczący Porozumienia Autyzm-Polska dodał, że zapotrzebowanie na takie placówki jest duże. – 40 osób słabo funkcjonujących oczekujące na przyjęcie do naszego ośrodka – stwierdził. Nie wiadomo jednak, ile w ogóle jest takich potrzebujących w Polsce. Przedstawiciel Fundacji Wspólnota Nadziei uważa, że osoby z tzw. spektrum autyzmu, stanowią 1 proc. społeczeństwa, z tego ponad połowa nie potrzebuje całodobowego wsparcia specjalistycznego (nie ma jednocześnie niepełnosprawności intelektualnej). Te osoby są w miarę samodzielne w codziennych czynnościach.

– Czekamy już wiele lat. My i nasze dzieci. Starzejemy się razem z nimi. Boimy się o ich przyszłość. System wsparcia, jaki mamy w Polsce, nie gwarantuje, że będą one bezpieczne. Dorosły człowiek, jeśli tylko może, powinien pracować. Jeśli nie jest w stanie, trzeba zapewnić mu wsparcie pozwalające na rehabilitację i aktywne, rozwijające go spędzanie czasu – alarmują przedstawiciele Porozumienia Autyzm-Polska. Domagają się też wsparcia pracy dla osób z autyzmem.