Leczenie przeciwpłytkowe i przeciwkrzepliwe w rozwarstwieniu tętnic szyjnych

W nierandomizowanym ramieniu badania CADISS częstość nawrotu udaru mózgu po rozwarstwieniu tętnic szyjnych była podobna po zastosowaniu leczenia przeciwpłytkowego i przeciwkrzepliwego. W badaniu CADISP zastosowanie trombolizy po rozwarstwieniu nie przyniosło korzyści terapeutycznych.

Samoistne i spowodowane urazem rozwarstwienie tętnic szyjnych (cervical artery dissection, CAD) jest częstą przyczyną udaru mózgu w populacji młodych dorosłych, odpowiadając za co piąty przypadek niedokrwienia mózgu u osób przed 30 rokiem życia. Za czynniki ryzyka rozwarstwienia tętnic szyjnych uważa się migrenowe bóle głowy [1,2], nadciśnienie tętnicze, zakażenia dróg oddechowych i genetyczne choroby tkanki łącznej. Wśród pacjentów w wieku poniżej 33 lat przeważają kobiety, u których najczęścej dochodzi do rozwarstwienia tętnicy kręgowej [3]. Częstość występowania rozwarstwienia tętnicy szyjnej wewnętrznej jest większa u mężczyzn i rośnie z wiekiem. Warto dodać, że rozwarstwienie tętnic szyjnych częściej następuje jesienią i zimą [4]. W ostatnich dniach ukazały się wyniki dwóch badań dotyczących postępowania w rozwarstwieniu tętnic szyjnych. W artykule Engleter i wsp. omówione zostały rezultaty leczenia trombolitycznego u 68 pacjentów z badania CADISP (Cervical Artery Dissection and Ischaemic Stroke Patients). W porównaniu z 548 chorymi grupy kontrolnej, osoby z grupy badanej nie były narażone na większe ryzyko objawowego krwawienia, ale też nie odniosły korzyści terapeutycznej [5]. Autorzy publikacji zwrócili uwagę, że skuteczniejsza od działania farmakologicznego może okazać się rewaskularyzacja mechaniczna. Również w sierpniu 2012 r. opublikowano pracę Kennedy i wsp., którzy poddali analizie wyniki leczenia pacjentów z CAD przyjmujących lek przeciwpłytkowy lub o działaniu przeciwkrzepliwym. W badaniu wzięło udział 88 pacjentów (ramię bez randomizacji w Cervical Artery Dissection in Stroke Study, CADISS-NR). Punktem końcowym w badaniu i metaanalizie 40 badań (n = 1,636) przeprowadzonych przez Kennedy i wsp. był ponowny udar mózgu. Częstość nawrotu udaru mózgu w przypadku obu typów leczenia była podobna i wyniosła ok. 2%. Autorzy zwrócili uwagę na potrzebę przeprowadzenia na tym polu randomizowanych badań klinicznych.

1. Metso TM, Tatlisumak T, Debette S i wsp. Migraine in cervical artery dissection and ischemic stroke patients. Neurology 2012; 78(16):1221-1228.
2. Rist PM, Diener HC, Kurth T i Schürks M. Migraine, migraine aura, and cervical artery dissection: a systematic review and meta-analysis. Cephalalgia 2011; 31(8):886-896.
3. Metso TM, Debette S, Grond-Ginsbach C i wsp. Age-dependent differences in cervical artery dissection. J Neurol 2012; epub ahead of print.
4. Kloss M, Metso A, Pezzini A i wsp. Towards understanding seasonal variability in cervical artery dissection (CeAD). J Neurol 2012; epub ahead of print.
5. Engelter ST, Dallongeville J, Kloss M i wsp. Thrombolysis in Cervical Artery Dissection - Data from the Cervical Artery Dissection and Ischaemic Stroke Patients (CADISP) database. Eur J Neurol 2012; 19(9):1199-1206